H υποχρεωτική παραμονή στο σπίτι έφερε πολλούς ανθρώπους στα όριά τους, αφού η αίσθηση περιορισμού συχνά συνοδευόταν και από αίσθηση αδιεξόδου επιλογών για την επόμενη μέρα και δυστυχώς κάποιοι βρήκαν διέξοδο με συμπεριφορές επιθετικότητας και βίας στις γυναίκες.
Γιατί όμως είναι τόσο συνηθισμένο να ασκείται βία κατά των γυναικών, και από που πηγάζουν οι κακοποιητικές συμπεριφορές; Γιατί οι γυναίκες είναι συχνά τα πρώτα θύματα, της κρίσης αλλά και ο εύκολος «σάκος του μποξ» για κάποιους για να εκτονώσουν το θυμό τους, τη θλίψη τους ή την ανικανότητά τους να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες της καθημερινότητας ή μιας έκτακτης κατάστασης.
Η δικηγόρος Μίνα Καούνη με λόγο άμεσο και γλώσσα σκληρή δε διστάζει να θίξει τα κακώς κείμενα και μας εξηγεί πώς συνδέεται η ανισότητα των δύο φύλων με την κακοποίηση των γυναικών, μας λέει για την αύξηση κατά 30% των καταγγελιών έμφυλης βίας τις μέρες της καραντίνας και η κουβέντα, πηγαίνει μακριά, στα αίτια αυτής της κατάστασης. Και τονίζει ότι πρέπει επιτέλους η ενδοοικογενειακή βία και οι γυναικοκτονίες να αντιμετωπιστούν ως κοινωνικό πρόβλημα και όχι ως ατομική ή οικογενειακή υπόθεση.
Όπως λέει η έμφυλη βία έχει τις ρίζες της στην ανισότητα και τα στερεότυπα που ακόμη και σήμερα παραμένουν ισχυρά και καθορίζουν την εικόνα που οι γυναίκες έχουν για τον εαυτό τους, τις φιλοδοξίες τους, τη θέση τους στη δουλειά τους, αλλά και όσα η κοινωνία ασυνείδητα αλλά πιεστικά μπορεί να απαιτεί. Και εντοπίζει ότι στην κοινωνία μας κυριαρχεί μια βαθιά έννοια ανισότητας, αλλά και ταμπού και προκαταλήψεις για το ρόλο της γυναίκας και τη θέση της στην οικογένεια.
Η κυρία Μίνα Καούνη, ιδρύτρια και managing partner της δικηγορικής εταιρίας «Mina Kaouni and associates law firm» είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη σε ζητήματα παροχής προστασίας σε θύματα ενδοοικογενειακής βίας και έμφυλων ανισοτήτων κατά των γυναικών, στρατευμένη στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενάντια στις διακρίσεις, στο πλευρό πάντα αυτών που χρειάζονται προστασία, με πλήθος εισηγήσεων, παρουσιάσεων και άλλων δράσεων. Στην ιστοσελίδα του γραφείου www.mcaounilaw.gr και την σελίδα στο facebook Μίνα Καούνη και Συνεργάτες παρουσιάζονται διάφορες θεματικές καμπάνιες σχετιζόμενες με τα πιο πάνω, με μεγάλη ανταπόκριση.
Είναι της άποψης ότι πρέπει να βοηθάμε ενεργά τις γυναίκες να έχουν ενεργό ρόλο στις επιστήμες και στις ανώτερες διευθυντικές θέσεις, και όχι μόνο με wishful thinking, για τον λόγο αυτό το μεγαλύτερο μέρος του δυναμικού του γραφείου είναι, απολύτως σκοπίμως, νεαρές γυναίκες επιστημόνισσες, με ανοιχτή πάντα πρόσκληση προς τις δικηγόρους, γιατί όπως μας λέει “και ο χώρος της δικηγορίας είναι ανδροκρατούμενος και αφόρητα σεξιστικός”.
Δραστηριοποιείται στον τομέα της ουσιαστικής μαχόμενης δικηγορίας και δικαστηριακής πρακτικής, σε όλο το φάσμα της επιχειρησιακής πρακτικής, έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμα επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, και έχοντας αναπτύξει σημαντική συνδικαλιστική δραστηριότητα στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ, συνέχισε και συνεχίζει μέχρι σήμερα να λαμβάνει ενεργό και μαχητική θέση σε όλα τα ζητήματα που αφορούν την κοινωνία και την πολιτική.
Είναι πράγματι περισσότερα τα περιστατικά κακοποίησης εν μέσω καραντίνας;
Σε μια πρωτοφανή κατάσταση όπως αυτή που έχει εισέλθει η χώρα μας, το μίσος κατά των γυναικών καλά κρατεί. Πριν ακόμη η πανδημία κορυφωθεί στην χώρα μας, δυο γυναικοκτονίες ήλθαν να μας υπενθυμίσουν ότι αν δεν κάνουμε κάτι άμεσα, οι συνθήκες θα είναι τραγικές για τις γυναίκες που συμβιούν αναγκαστικά σε κακοποιητικό περιβάλλον .
Aυτό αποδεικνύουν και τα στοιχεία. Και να τονίσουμε ότι διεθνώς εκτιμάται, ότι μόνο το 1/3 των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας έρχεται στο φως. Η μεγάλη μάζα παραμένει στο σκοτάδι.
Από την ημέρα που ξεκίνησαν τα έκτακτα περιοριστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού, αυξήθηκαν κατά ποσοστό 30% οι «κλήσεις βοηθείας». Η τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων λειτουργεί με ασταμάτητους ρυθμούς, για να αποτελέσει μια γέφυρα επικοινωνίας και κυρίως καταγγελιών για τις γυναίκες που πέφτουν θύματα βίας.
Τα στοιχεία που δίνει στη δημοσιότητα η Γενική Γραμματεία είναι άκρως ενδιαφέροντα, καθώς μέσα σε δύο χρόνια έχουν καταγραφεί περισσότερες από 10.000 κλήσεις, με την έμφυλη βία να κυριαρχεί στο 80% από τις καταγγελίες.
Από τις 8.040 καταγγελίες για έμφυλη βία οι 5.968 έγιναν από τις ίδιες τις κακοποιημένες γυναίκες, ενώ οι υπόλοιπες από τρίτα πρόσωπα.
Από τις 5.968 κλήσεις με καταγγελίες των ίδιων των κακοποιημένων γυναικών, οι 4.629 κλήσεις (78%) αφορούσαν ενδοοικογενειακή βία. (Οι 82 (1%) σεξουαλική παρενόχληση, οι 88 (1%) περιπτώσεις βιασμού, οι 7 (0,1%) πορνεία, 2 (0,03%) trafficking, και 709 (12%) καταγγελία άλλων μορφών βίας).
Τα αιτήματα των κλήσεων αυτών αφορούσαν: 2.583 κλήσεις (43%) ψυχοκοινωνική στήριξη, 1.950 (33%) νομική συμβουλευτική, 734 (12%) νομική βοήθεια, 451 (8%) αναζήτηση φιλοξενίας και 186 (3%) αναζήτηση εργασίας. Από τις 5.968 γυναίκες που κάλεσαν τη γραμμή, οι 3.683 (62%) είναι μητέρες.
Ποια είναι συνήθως τα αίτια; Η επιμέλεια των παιδιών;
Σε όσους πιστεύουν ότι η πρόσφατη διπλή γυναικοκτονία είχε οποιαδήποτε σχέση με την επιμέλεια και την επικοινωνία των παιδιών, απαντάμε ότι ουδεμία σχέση έχει με την αγάπη και την στοργή, αλλά με τον πλήρη έλεγχο και την άσκηση εξουσίας . Είναι προφανές ότι κανείς δεν ξυπνάει μια μέρα και πιάνει όπλο να σκοτώσει, χωρίς να έχει υπάρξει βίαιος πριν. Η δολοφονία είναι η κορύφωση της βίας που υπέστη το θύμα για καιρό. Και αναδύεται και το θέμα που είχαμε προβάλει και με την καμπάνια μας, να μη κατηγορούμε το θύμα γιατί δεν φεύγει. Γιατί κατ´ αρχάς οι γυναίκες φοβούνται, γιατί οι περισσότεροι φόνοι γίνονται όταν αποφασίζουν να εγκαταλείψουν τον κακοποιητή τους. Και η συγκεκριμένη γυναίκα βρήκε το θάρρος να φύγει… Και την σκότωσε.
Όταν, λοιπόν, προβάλλεται η μητρότητα ως ο απόλυτος και μοναδικός προορισμός της γυναίκας, είναι φυσικό να της παραχωρούν και την επιμέλεια των παιδιών. Είναι γεγονός, επίσης, ότι ελάχιστοι άνδρες την θέλουν στην ουσία και δεν την χρησιμοποιούν ως δικονομικό όπλο πίεσης εναντίον των γυναικών. Το άγιο δισκοπότηρο της μητρότητας εργαλειοποιείται για να στερήσει από τις γυναίκες την πραγματική θέση τους στην κοινωνική αρένα.
Απέναντι στο έγκλημα της βίας κατά των γυναικών που έχει σοβαρή επίπτωση και στα παιδιά, όταν αυτά υπάρχουν σε μια οικογένεια, δεν επιτρέπεται κανένας εφησυχασμός και καμία ανοχή, από κανέναν και καμία.
Πρόκειται για έναν άλλο πόλεμο, ο οποίος έχει στείλει πολλές γυναίκες στο νοσοκομείο, και υπερβολικά πολλές στο νεκροταφείο. Κι αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα η παρούσα τραγική συνθήκη εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους.
Τι λένε τα στοιχεία, τι γίνεται στην Ελλάδα σε σχέση με εξωτερικό; Περισσότερο που συναντάμε τέτοια περιστατικά στην Αθήνα ή την επαρχία;
Αν και η χώρα μας υστερεί πολύ σε στατιστικές μελέτες, δεδομένου ότι πολύ πρόσφατα αντιλήφθηκε την έκταση του φαινομένου κι αυτό κατόπιν πιέσεων των συλλογικοτήτων, είναι προφανές ότι και στην επαρχία είναι έντονο το φαινόμενο, με επιβαρυντικό στοιχείο για την αντίδραση των γυναικών ότι ευρίσκονται σε ένα στενό κοινωνικό κύκλο, η συγκάλυψη είναι χαρακτηριστικό σημείο και συμπερασματικά, σημαντική η κοινωνική και οικογενειακή πίεση που επιβάλλεται εις βάρος των γυναικών να ανεχθούν τον σωματικό και ψυχικό βασανισμό τους.
Στις Η.Π.Α. το 30% των ανθρωποκτονιών αποδίδεται σε συζυγικές διενέξεις, ενώ στις πρώτες θέσεις χωρών με τα υψηλότερα ποσοστά κακοποιημένων γυναικών συγκαταλέγεται η Ιαπωνία (77%) και η Τουρκία (60%).
Στην Ευρώπη προκύπτει ότι το 98% των θυμάτων της ενδοοικογενειακής βίας είναι γυναίκες και ότι μία στις πέντε γυναίκες έχει πέσει θύμα ξυλοδαρμού από το σύζυγό ή το σύντροφό της τουλάχιστον μία φορά στη ζωή της. Αναφέρεται ενδεικτικά ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο το 25% των γυναικών έχει υποστεί σωματική κακοποίηση από τον τωρινό ή τον πρώην σύζυγο κάποια στιγμή της ζωής της, ενώ στη Ρωσία σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας της Ρωσίας, κάθε μία ώρα πεθαίνει μία γυναίκα μετά από κακοποίηση του συζύγου ή του συντρόφου της.
Στην Ελλάδα το 2018 σημειώθηκαν 1.372 τραυματισμοί λόγω της βίας που ασκήθηκε μέσα στις οικογένειες.
Όπως γίνεται αντιληπτό η ενδοοικογενειακή βία είναι τρομοκρατία με περισσότερα θύματα. Aπλώς για τα θύματα αυτά επιφυλάσσεται πολύ λιγότερο budget για να θεραπεύσει τα τραύματά τους που είναι ακριβώς τα ίδια με των θυμάτων της τρομοκρατίας. Κατά τον ίδιο τρόπο οι γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας υποφέρουν για τα υπόλοιπα χρόνια τους, αν όχι μέχρι το τέλος της ζωής τους, από αισθήματα συνεχούς φόβου, τεταμένης προσοχής, ελλιπούς ασφάλειας, όπου και αν πάνε, μηδενικής αυτοεκτίμησης και προσωπικής ανεπάρκειας. Είναι ακριβώς τα συμπτώματα στα οποία στοχεύουν οι τρομοκράτες, μόνο που οι κακοποιητικοί σύζυγοι το επιτυγχάνουν αποτελεσματικότερα.
Τι μπορεί να κάνει στην πράξη κάποια γυναίκα σε αυτή την περίπτωση; Σε τι ποσοστό οι γυναίκες αντιδρούν; Μετά από πόσο καιρό;
Στην ελληνική έννομη τάξη η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα έγκλημα που διώκεται αυτεπάγγελτα και υπόκειται στην αυτόφωρη διαδικασία. Δεν απαιτείται η υποβολή έγκλησης από το θύμα, αρκεί η καταγγελία από το ίδιο ή τρίτο πρόσωπο. Η αστυνομία είναι υποχρεωμένη να δεχθεί την καταγγελία, να καταγράψει το περιστατικό στο βιβλίο αδικημάτων και συμβάντων και να ενημερώσει εγγράφως τον/ την Εισαγγελέα.
Με εντολή του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, η Υπηρεσία Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας λειτουργεί ήδη από το Νοέμβριο του 2019 με στόχο την πρόληψη διάπραξης εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας, την καλύτερη διαχείριση των καταγγελιών, ώστε να παταχθεί το φαινόμενο της αποσιώπησης αυτών και την υποστήριξη των θυμάτων. Πλέον λειτουργούν 73 υπηρεσίες – γραφεία στις 54 ανά την Ελλάδα διευθύνσεις της ΕΛ.ΑΣ. στελεχωμένες από ειδικά εκπαιδευμένους αστυνομικούς, αν και υπάρχουν αρκετές καταγγελίες ,εν μέσω καραντίνας, ότι δεν υπήρξε επαρκής προστασία για όσες γυναίκες κατέφυγαν στις αστυνομικές διευθύνσεις.
Το θύμα μπορεί να καταγγείλει τη κακοποίηση που δέχεται, στην αστυνομία ή την εισαγγελία. Μπορεί να καλέσει επώνυμα ή και ανώνυμα το Κέντρο της Άμεσης Δράσης (100) ή να επικοινωνήσει με το πλησιέστερο Αστυνομικό Τμήμα.
Επίσης το θύμα έχει τη δυνατότητα:
Να καλέσει την τηλεφωνική γραμμή 15900 της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, «Γραμμή SOS για γυναίκες θύματα βίας» (λειτουργεί σε ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά) ή στείλε e-mail στο [email protected].
- Να τηλεφωνήσει στην 24ωρη τηλεφωνική γραμμή του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης , στην τηλεφωνική γραμμή 197 (για κλήσεις από περιοχές εκτός Αττικής 210-197).
Μπορεί ακόμα να απευθυνθεί στα κάτωθι τηλέφωνα 24ωρης βοήθειας:
- 210 4112091 «Κέντρα Υποδοχής κακοποιημένων γυναικών».
- 800 1188881 «Δίπλα σου» Γραμμή SOS κατά της οικογενειακής βίας (από κινητό 2107786800).
- 1056 «Γραμμή SOS Χαμόγελο του παιδιού» (για παιδιά και γονείς).
- 11525 «Μαζί με το παιδί» Γραμμή για την ψυχική υγεία των Παιδιών και την άσκηση βίας μέσα στην οικογένεια.
Ο εξειδικευμένος δικηγόρος μπορεί να ενημερώσει λεπτομερώς το θύμα για τα δικαιώματά του, την προστασία που μπορεί να του παρέχει ο νόμος και τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει, ανάλογα με τις δικές του ανάγκες και την κατάσταση στην οποία βρίσκεται.
- Με την διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων και με προσωρινή διαταγή το θύμα μπορεί να ζητήσει από το Δικαστήριο την μετοίκηση από το σπίτι του συζύγου/δράστη , καθώς και την απαγόρευση προσέγγισής του σε κάθε χώρο που βρίσκεται. Η παραβίαση της απόφασης των ασφαλιστικών μέτρων μπορεί να επιφέρει σύλληψη ή/και χρηματική ποινή.
Η γυναίκα που είναι δυνατή κι αποφασισμένη να ακολουθήσει τα παραπάνω βήματα, θα είναι πολύ σύντομα σε θέση να αναλάβει τη ζωή της στα χέρια της και να σωθεί από τον δήμιό της.
Τι μπορεί να κάνει η πολιτεία για να βοηθήσει;
Σήμερα που η συνοχή της κοινωνίας μας δοκιμάζεται από την πανδημία του ιού, η επαγρύπνηση και η αντιμετώπιση των φαινομένων έμφυλης βίας, καθώς και η αλληλεγγύη μας απέναντι στις γυναίκες που τη βιώνουν, είναι εξίσου σημαντική και μπορεί να σώσει ζωές. Να μην αφήσουμε καμιά γυναίκα μόνη ούτε τώρα. Είναι ευθύνη όλων μας.
Πρέπει, λοιπόν, να ληφθούν άμεσα τα πιο κάτω μέτρα :
- Να προχωρήσει η πολιτεία άμεσα στην ουσιαστική λειτουργία των Τμημάτων Ενδοοικογενειακής βίας στην Ελληνική Αστυνομία, για την αποτελεσματική καταπολέμηση της έμφυλης βίας με έμφαση στην πρόληψη εγκλημάτων, παρέχοντας κοινωνική-ψυχολογική υποστήριξη και προσωρινή στέγαση.
- Να ληφθεί επιπλέον μέριμνα για την προστασία και υποστήριξη των γυναικών που ζουν σε ΚΥΤ, ξενώνες, ιδρύματα και φυλακές, σε συνεργασία με το Δίκτυο Δομών για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών , τους αρμόδιους φορείς της πολιτείας και με ΜΚΟ και φεμινιστικές/ αντιρατσιστικές και αλληλέγγυες οργανώσεις που υποστηρίζουν αυτές τις γυναίκες.
- Να αντιμετωπίζεται η ενδοοικογενειακή βία και οι γυναικοκτονίες ως κοινωνικό πρόβλημα και όχι ως ατομική ή οικογενειακή υπόθεση.
- Να είμαστε κοντά στις γυναίκες που αντιμετωπίζουν προβλήματα βίας, ώστε να μπορέσουν να σπάσουν έγκαιρα τη σιωπή τους και να απευθυνθούν στις δομές και τα Συμβουλευτικά κέντρα.
Υπάρχει βελτίωση στα ποσοστά κακοποίησης σε σχέση με το παρελθόν; Έχει βελτιωθεί η θέση της γυναίκας στην κοινωνία και το σπίτι της;
Προφανώς, έχουν γίνει αρκετά βήματα για την βελτίωση της θέσης της γυναίκας, αλλά, όπως σε όλους τους αγώνες, τίποτα δεν παραχωρείται χωρίς δυναμική διεκδίκηση, γιατί κανείς δεν αφήνει τα προνόμιά του εθελοντικά. Αυτό πρέπει να γίνει αντιληπτό, καθώς, για να μπορούν σήμερα οι γυναίκες να απολαμβάνουν κάποιες ελευθερίες, έχει χυθεί πολύ αίμα. Πατάμε στις πλάτες γιγάντων…
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Το ποσοστό των Ελληνίδων με ανώτατη παιδεία έχει φτάσει το 57%, οι γυναίκες αποτελούν το 40% του εργατικού δυναμικού ( το οποίο όμως κερδίζει μόνο το 68% από όσα κερδίζουν οι άντρες, και η ανεργία που πλήττει τον γυναικείο πληθυσμό είναι διπλάσια από την ανεργία στον αντρικό πληθυσμό) . Το ποσοστό των γυναικών σε μεταπτυχιακά διπλώματα υπερβαίνει εκείνο των ανδρών (37% έναντι 34%) , η συμμετοχή τους,όμως, σε διευθυντικά πόστα δεν ξεπερνά το 4,9 % και φτάνει μόλις το 22,3% στις θέσεις με υψηλή ειδίκευση. Και, φυσικά, υπάρχει σχέση μεταξύ οικονομικής – επαγγελματικής θέσης και συμμετοχής στα κέντρα λήψης πολιτικών αποφάσεων.
Όσον αφορά τις αντιλήψεις στην Ελλάδα , είναι χαρακτηριστική μία πρόσφατη έρευνα της διαΝέοσις κατέγραψε τις απόψεις των Ελλήνων για μία σειρά θεμάτων που αφορούν την κοινωνία.
Όπως προκύπτει, το 56% πιστεύει ότι οι γυναίκες δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες απασχόλησης με τους άνδρες. Παράλληλα, σχεδόν όλοι (96,4%) αναγνωρίζουν πως μια μητέρα και ένας πατέρας πρέπει να έχουν τις ίδιες ακριβώς ευθύνες για την φροντίδα των παιδιών, αλλά σπανιότατα τηρείται στην πράξη .
Ωστόσο την ίδια στιγμή καταγράφεται σωρεία οπισθοδρομικών και αστήρικτων θέσεων, που υιοθετούνται από μεγάλη μερίδα της ελληνικής κοινωνίας. Για παράδειγμα, το 26% των Ελλήνων πιστεύει πως οι άνδρες είναι πιο ικανοί στο να παίρνουν σημαντικές αποφάσεις από τις γυναίκες. Το 30% των Ελλήνων θεωρεί πως, όταν οι δουλειές είναι λίγες, οι άνδρες πρέπει να έχουν προτεραιότητα. Τέλος το 54,2% θεωρεί πως οι γυναίκες οφείλουν να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην οικογένεια από την καριέρα.
Ισότητα σημαίνει πενήντα-πενήντα σε όλα τα επίπεδα. Στη εργασία, στα κέντρα λήψης αποφάσεων στην οικογένεια. Η ποσόστωση είναι απαραίτητη μέχρι να φτάσουμε το 50%. Για τις ίδιες ικανότητες να είναι αυτονόητες οι ίδιες αμοιβές και ισότιμη συμμετοχή στα κέντρα λήψης αποφάσεων.
Στον κλάδο της νομικής και στο επάγγελμα των δικηγόρων είναι ιδιαίτερα έντονη η παρουσία των γυναικών. Θεωρείτε ότι υπάρχει και στο χώρο σας ανισότητα;
Εμείς οι γυναίκες, μαχόμενες δικηγόροι δεν εντυπωσιαζόμαστε από το καθεστώς έμφυλης ανισότητας, γιατί το ζούμε στην καθημερινή πρακτική των δικαστηρίων .
Έχει αναρωτηθεί κανείς ποτέ θεσμικά και συστηματικά ,γιατί οι γυναίκες είναι ανύπαρκτες, σχεδόν, στα σοβαρότερα δικαστήρια; Και είναι ψευδεπίγραφη και κακοπροαίρετη η αιτιολογία περί έλλειψης ενδιαφέροντος ή ικανοτήτων των γυναικών (όταν λάμπουμε ως προπτυχιακές, μεταπτυχιακές ,διδακτορικές και μεταδιδακτορικές φοιτήτριες) και προσπαθεί να αποκρύψει το γεγονός ότι το φαινόμενο αυτό είναι η επακόλουθη συνέπεια του δομικού σεξισμού στον χώρο της δικηγορίας, που μπαίνει εμπόδιο στην καριέρα μας.
Και δυστυχώς και στα συνδικαλιστικά μας όργανα υπάρχει αυτό το φαινόμενο ,με αποτέλεσμα κι αυτός ο χώρος να αποτελεί λαμπρό πεδίο «παιχνιδιού» μεταξύ αρρενωποτήτων και, ως εκ τούτου, να επιφέρει την μη ανάδειξη δομικών σεξιστικών συμπεριφορών και ανισότιμης συμπεριφοράς στον χώρο της Δικαιοσύνης και την συνειδητή παρεμπόδιση των γυναικών στην ανέλιξη της καριέρας τους.
Η έμφυλη καταπίεση και στον νομικό χώρο δεν στηρίζεται σε κάποια παρεξήγηση ή κακή επικοινωνία, στηρίζεται στο προνόμιο. Κάποιος κερδίζει από αυτή. Άρα, λύνεται με δυναμικές διεκδικήσεις, όχι μόνο με διάλογο, γιατί ο προνομιούχος δεν έχει πραγματικά κάποιο κίνητρο να εγκαταλείψει την ανώτερα ιεραρχική θέση του και εν πολλοίς επίπλαστη.
Η γυναίκα δικηγόρος πρέπει να βρει την θέση που της αξίζει, όσο κι αν αυτό σφίξει το στομάχι ακόμα και πολλών συναδέλφων μας.
Αν θέλουμε να έχουμε ένα δικηγορικό σύλλογο σύγχρονο, δημοκρατικό που αγωνίζεται για την ισότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα, αυτά τα ζητήματα πρέπει να ευρίσκονται υψηλά στην ατζέντα του και να εκπροσωπούνται σε ίση αναλογία οι γυναίκες δικηγόροι.
Όμως δεν ξεκινούν από την ίδια αφετηρία γυναίκες και άντρες γιατί ακόμη κι αν προσθέτουν υποχρεώσεις στο πρόγραμμά τους δεν αφήνουν άλλες όπως οι υποχρεώσεις στην οικογένεια και το σπίτι. Μπορεί να υπάρξει ισότητα επειδή θα επιβληθεί θεσμικά όσο οι γυναίκες μεγαλώνουν με το δεδομένο αυτό;
Αν οι γυναίκες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας, πώς θα επιτευχθεί ισότητα; Πόσες γυναίκες θα πρέπει να θυσιαστούν, να υποτιμούνται επαγγελματικά και να υποφέρουν απλά επειδή είναι γυναίκες , μέχρι το φύλο να μην παίζει κανέναν ρόλο στη διαδικασία αξιολόγησης; Για πόσο καιρό, ακόμα, θα ακούν στις συνεντεύξεις πρόσληψης από τους υποψήφιους εργοδότες, αν σκοπεύουν να κάνουν παιδιά;
Πώς θα διορθωθεί αυτή η ασυμμετρία; Θα περιμένουμε δύο αιώνες ακόμα να γίνουν καλύτερα τα πράγματα ή να πέσει ο καπιταλισμός; Πώς θα γίνει να μην αποθαρρυνθούν από την συνεχή απόρριψη οι γυναίκες στο χώρο εργασίας και να μην καταλήξουν ότι καλύτερα να μείνουν σπίτι να μεγαλώνουν το παιδιά, αντί να συναγωνίζονται με τους άντρες που έχουν το αβανταζ;
Και πώς τα νέα κορίτσια που βλέπουν ότι οι μαμάδες τους και οι θείες τους και οι μεγάλες τους αδερφές δεν πετυχαίνουν επαγγελματικά σε σχέση με τους μπαμπάδες, του θείους και τους μεγάλους τους αδερφούς θα πάρουν το μήνυμα ότι οι γυναίκες δεν είναι χειρότερες επαγγελματικά και δεν είναι καλές μόνο για την κουζίνα; Θα περιμένουμε να αυτορρυθμιστεί η αγορά που, τάχα, επιλέγει έτσι κι αλλιώς τον καλύτερο; Γι’ αυτό, πρέπει να υπάρξουν γενναίες και τολμηρές θεσμικές αλλαγές στον εργασιακό χώρο, ώστε να ενθαρρύνονται και να διευκολύνονται οι γυναίκες να εισέρχονται και να εξελίσσονται, καταλαμβάνοντας υψηλές διευθυντικές θέσεις.
Η γνώμη μου είναι, ότι η ύπαρξη περισσότερων CEO γυναικών δεν λύνει το πρόβλημα του σεξισμού, έχει, όμως, μεγάλη συμβολική αξία στο πεδίο των προτύπων . Διότι, η κατασκευή της γυναίκας ως το υποκείμενο αυτό που είναι αποκλειστικά υπεύθυνο για το νοικοκυριό ξεκινά από πολύ νωρίς, από την παιδική ήδη ηλικία όταν τα κοριτσάκια καλούνται να βοηθάνε την μαμά την ώρα που τα αγοράκια παίζουν.
Εδώ, όλως προσφάτως, γνωστός ψυχίατρος συμβούλευε στην τηλεόραση τους γονείς κατά τη διάρκεια της κοινωνικής απομόνωσης να αφήνουν τα παιδιά να παίζουν, ενώ ξεχωρίζει τα κορίτσια παρατηρώντας ότι αυτά μπορούν να αρχίσουν να βοηθάνε στις δουλειές του σπιτιού. Έτσι, οι γυναίκες συνηθίζουν την εικόνα των ίδιων να πλένουν τα πιάτα, ενώ οι άντρες αράζουν με αποτέλεσμα σε μεγαλύτερες ηλικίες να είναι αυτές που θα κάνουν τις περισσότερες δουλειές στο δικό τους νοικοκυριό, ακόμα και αν συγκατοικούν με έναν άντρα. Η εκπαίδευσή τους από μικρές θα τις οδηγήσει στο να μην αμφισβητούν αυτή την αδικία. Το ίδιο συμβαίνει και με την θηλυκοποίηση της φροντίδας, δηλαδή τη φροντίδα των ηλικιωμένων, την οποία αναλαμβάνουν είτε οι κόρες, είτε πάλι γυναίκες επί πληρωμή.
Ιδανικά η οικιακή εργασία θα μπορούσε να γίνεται με τη βοήθεια του κράτους ή και οι δύο γονείς να μπορούσαν να δουλεύουν λιγότερο με μεγαλύτερους μισθούς ώστε να έχουν τον απαραίτητο χρόνο να ασχοληθούν με τα οικιακά -καθώς και το 8ωρο δεν αφήνει αρκετό ελεύθερο χρόνο και γι’ αυτό πολλές φορές οι γυναίκες αναγκάζονται να βρούν πιο “ευέλικτες” μορφές εργασίας. Εναλλακτικά έχει προταθεί κυρίως από Ιταλίδες φεμινίστριες να δίνονται συντάξεις ή και μισθός για τις νοικοκυρές που παράγουν υπεραξία.
Για να δούμε πόσο μακριά είναι ακόμη η ισότητα, μέχρι και ο ΟΗΕ απηύθυνε μήνυμα -πρόσκληση ότι ο κόσμος χρειάζεται την επιστήμη και η επιστήμη τις γυναίκες και ότι πρέπει να ενθαρρύνουμε και να υποστηρίζουμε τα κορίτσια και τις γυναίκες να αξιοποιούν πλήρως το δυναμικό τους ως επιστημονικοί ερευνητές και καινοτόμοι.