Ο εφιάλτης της πανδημίας, αρχίζει σταδιακά να απομακρύνεται, αφήνοντας πίσω του χιλιάδες θανάτους. Η χώρα μας, ήταν από τις λίγες που κατάφεραν να κρατήσουν χαμηλά αυτά τα ποσοστά και να βγει κατά το μέγιστο δυνατό, πιο άρτια από το lockdown.
Στο δίμηνο αυτό που μεσολάβησε μέχρι και σήμερα, παρατηρήσαμε σε συλλογικό επίπεδο, ότι ο τρόπος που προσβάλλει τον άνθρωπο μπορεί να είναι από ήπιος μέχρι θανατηφόρος. Λίγο πολύ, όλοι γνωρίζουμε ότι οι ευπαθείς ομάδες είναι οι πρώτες που διατρέχουν άμεσο κίνδυνο. Όμως υπήρξαν περιστατικά, που υπερήλικες κατάφεραν να επιβιώσουν, ενώ δυστυχώς, νέα άτομα χωρίς βεβαρημένο ιατρικό ιστορικό, έχασαν τη ζωή τους.
Το γεγονός αυτό, σαφώς και προβλημάτισε τους επιστήμονες, οι οποίοι μετά από τόσα περιστατκά, κατάφεραν να έχουν μία πιο ξεκάθαρη εικόνα για το τι συμβαίνει και βλάπτει τόσο πολύ κάποιους και σε άλλους κάνει πιο ανώδυνα τον κύκλο του.
Αυτές είναι οι βασικότεροι παράμετροι, που φαίνεται ότι οφείλει την επιθετικότητα του:
Ηλικία
Διαβήτης (τύπος 1 και τύπος 2)
Καρδιακές παθήσεις και υπέρταση
Κάπνισμα
Τύπος αίματος
Παχυσαρκία
Γενετικοί παράγοντες
Ηλικία
Περίπου 8 στους 10 θανάτους που σχετίζονται με τον κορονοϊό στις ΗΠΑ, έχουν συμβεί σε ενήλικες ηλικίας 65 ετών και άνω, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC). Ο κίνδυνος θανάτου από τη λοίμωξη και η πιθανότητα να απαιτείται νοσηλεία ή εντατική ιατρική περίθαλψη, αυξάνεται σημαντικά με την ηλικία. Για παράδειγμα, οι ενήλικες ηλικίας 65-84 ετών αντιπροσωπεύουν περίπου 4-11% των θανάτων στις ΗΠΑ, ενώ οι ενήλικες ηλικίας 85 και άνω αντιστοιχούν στο 10-27%.
Η τάση μπορεί να οφείλεται, εν μέρει, στο γεγονός ότι πολλοί ηλικιωμένοι έχουν χρόνιες ιατρικές παθήσεις, όπως καρδιακές παθήσεις και διαβήτη , που μπορούν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της νόσου. Η ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να καταπολεμά τα παθογόνα, επίσης μειώνεται με την ηλικία, αφήνοντας τους ηλικιωμένους, ευάλωτους σε σοβαρές ιογενείς λοιμώξεις.
Διαβήτης
Ο σακχαρώδης διαβήτης (μια ομάδα ασθενειών που οδηγούν σε επιβλαβή υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα), φαίνεται επίσης να συνδέεται με τον κίνδυνο σοβαρότερων λοιμώξεων.
Η πιο κοινή μορφή στις ΗΠΑ, είναι ο διαβήτης τύπου 2 , ο οποίος εμφανίζεται όταν τα κύτταρα του σώματος δεν ανταποκρίνονται στην ορμόνη ινσουλίνη. Ως αποτέλεσμα, το σάκχαρο, αντί να χρησιμοποιηθεί σαν ενέργεια μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, συσσωρεύεται μέσα σε αυτή. (Όταν το πάγκρεας παράγει λίγο έως καθόλου ινσουλίνη, η κατάσταση ονομάζεται διαβήτης τύπου 1).
Σε μια ανασκόπηση 13 σχετικών μελετών, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι τα άτομα με διαβήτη είχαν σχεδόν 3,7 φορές περισσότερες πιθανότητες να έχουν μια κρίσιμη περίπτωση νόσου ή να πεθάνουν από την ασθένεια σε σύγκριση με άλλους ασθενείς χωρίς υποκείμενες καταστάσεις υγείας.
Ακόμα κι έτσι, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν εάν ο διαβήτης αυξάνει άμεσα τη σοβαρότητα ή εάν φταίνε και άλλοι λόγοι υγείας που φαίνεται να ταιριάζουν με τον διαβήτη, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών και νεφρικών παθήσεων.
Η αυξανόμενη έρευνα, έδειξε ότι η πρόοδος του διαβήτη τύπου 2, συνδέεται με αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος. Αυτός ο σύνδεσμος θα μπορούσε επίσης να παίξει ρόλο σε ένα άτομο με διαβήτη, που εκτίθεται σε στον SARS-CoV-2, τον ιό που προκαλεί τον covid-19.
Ωστόσο, δεν διατρέχουν όλα τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 τον ίδιο κίνδυνο: Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό “Cell Metabolism”, διαπίστωσε ότι τα άτομα με διαβήτη, που διατηρούν σταθερά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους, ήταν πολύ λιγότερο πιθανό να νοσήσουν βαριά, από εκείνους με περισσότερες διακυμάνσεις.
Καρδιακές παθήσεις και υπέρταση
Άτομα με καταστάσεις που επηρεάζουν το καρδιαγγειακό σύστημα , όπως καρδιακές παθήσεις και υπέρταση, γενικά υποφέρουν με χειρότερες επιπλοκές από εκείνους που δεν έχουν προϋπάρχουσες καταστάσεις, σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας. Ωστόσο, ιστορικά υγιείς άνθρωποι μπορούν επίσης να υποστούν καρδιακή βλάβη από την ιογενή λοίμωξη.
Σε ένα σενάριο, με άμεση επίθεση στους πνεύμονες, ο ιός μπορεί να καταστρέψει την παροχή οξυγόνου από το σώμα, σε σημείο που η καρδιά θα πρέπει να εργαστεί σκληρότερα για την άντληση οξυγονωμένου αίματος. Ο ιός μπορεί επίσης να προσβάλει άμεσα την καρδιά, καθώς ο καρδιακός ιστός περιέχει ένζυμο μετατροπής αγγειοτενσίνης 2, το μόριο δηλαδή στο οποίο συνδέεται ο ιός για να μολύνει τα κύτταρα.
Σε ορισμένα άτομα, ο covid-19, μπορεί επίσης να ξεκινήσει μια υπερβολική ανοσοαπόκριση, γνωστή ως καταιγίδα κυτοκίνης, όπου δημιουργείται σοβαρά φλεγμονή με αποτέλεσμα η να υποστεί βλάβη η καρδιά.
Κάπνισμα
Τα άτομα που καπνίζουν μπορεί να είναι επιρρεπή σε σοβαρές μολύνσεις του ιού, που σημαίνει ότι αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης πνευμονίας και να χρειαστούν αναπνευστική υποστήριξη.
Ο καπνός του τσιγάρου μπορεί να καταστήσει το σώμα ευάλωτο στον κοροναϊό με διάφορους τρόπους, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του “Live Science”. Κατά την έναρξη, οι καπνιστές ενδέχεται να είναι ευάλωτοι σε ιογενείς λοιμώξεις, επειδή η έκθεση στον καπνό επιβραδύνει το ανοσοποιητικό σύστημα με την πάροδο του χρόνου. Βλάπτει τους ιστούς της αναπνευστικής οδού και προκαλεί χρόνια φλεγμονή. Το κάπνισμα σχετίζεται επίσης με πολλές ιατρικές καταστάσεις, όπως το εμφύσημα και η αθηροσκλήρωση, που θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της νόσου.
Παχυσαρκία
Μελέτες έχουν δείξει μια σχέση μεταξύ της παχυσαρκίας και της πιο σοβαρής νόσου covid-19. Μία μελέτη, η οποία ανέλυσε μια ομάδα ασθενών, που ήταν νεότεροι από την ηλικία των 60 ετών στη Νέα Υόρκη, διαπίστωσε ότι όσοι ήταν παχύσαρκοι είχαν διπλάσιες πιθανότητες από τα μη παχύσαρκα άτομα, να νοσηλευτούν και ήταν 1,8 φορές πιο πιθανό να χρειαστούν νοσηλεία.
Δεν είναι σαφές γιατί η παχυσαρκία συνδέεται με περισσότερες νοσηλείες και σοβαρότερη νόσο covid-19. Η παχυσαρκία θεωρείται γενικά ως παράγοντας κινδύνου για σοβαρή λοίμωξη. Οι παχύσαρκοι ασθενείς, μπορεί επίσης να έχουν μειωμένη ικανότητα πνευμόνων ή αυξημένη φλεγμονή στο σώμα. Ένας μεγαλύτερος αριθμός φλεγμονωδών μορίων που κυκλοφορούν στο σώμα, μπορεί να προκαλέσει επιβλαβείς ανοσολογικές αντιδράσεις και να οδηγήσει σε σοβαρή ασθένεια.
Ομάδα αίματος
Ο τύπος του αίματος φαίνεται να είναι ένας προγνωστικός παράγοντας για το πόσο ευαίσθητο είναι ένα άτομο στη μόλυνση του SARS-CoV-2, αν και οι επιστήμονες δεν έχουν βρει σχέση μεταξύ του ίδιου του τύπου αίματος και της σοβαρότητας της νόσου.
Σε μια πιο πρόσφατη μελέτη για τον τύπο αίματος και τοκορονοϊό, που δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο στο “medRxiv” , οι επιστήμονες εξέτασαν 1.559 άτομα που έκαναν το τεστ, σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης. Από αυτούς, οι 682 ήταν θετικοί. Τα άτομα με τύπους αίματος Α (A-θετικά και A-αρνητικά) είχαν 33% περισσότερες πιθανότητες να βγουν θετικοί, από άλλους τύπους αίματος. Οι O-αρνητικοί όσο και οι O-θετικοί τύποι αίματος, ήταν λιγότερο πιθανό να έχουν μολυθνεί.
Οι ερευνητές εξέτασαν συσχετίσεις μεταξύ του τύπου αίματος και των παραγόντων κινδύνου για τον covid-19, όπως η ηλικία, το φύλο, εάν ένα άτομο ήταν υπέρβαρο, άλλες υποκείμενες καταστάσεις υγείας όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, οι πνευμονικές ασθένειες και οι καρδιαγγειακές παθήσεις.
Μερικοί από αυτούς τους παράγοντες που συνδέονται με τον τύπο αίματος, διαπίστωσαν, συσχέτιση του διαβήτη και των Β και Α-αρνητικών τύπων αίματος και των υπέρβαρων με την Ο-θετικό ομάδα αίματος.
Ακόμα δεν είναι γνωστό γιατί ο τύπος αίματος, μπορεί να αυξήσει ή να μειώσει τον κίνδυνο ενός ατόμου να νοσήσει.
Γενετικοί παράγοντες
Οι επιστήμονες υποπτεύονται, ότι ορισμένοι γενετικοί παράγοντες, μπορεί να κάνουν ορισμένα άτομα ιδιαίτερα ευαίσθητα στην ασθένεια. Πολλές ερευνητικές ομάδες, στοχεύουν να εντοπίσουν πού ακριβώς βρίσκονται αυτές οι ευπάθειες στον γενετικό μας κώδικα.
Μία πιθανότητα είναι, να διαφέρουν τα γονίδια εκείνων που προσβάλλονται από σοβαρές λοιμώξεις από των άλλων, που δεν αναπτύσσουν καθόλου συμπτώματα, όπως ανέφερε το περιοδικό Science . Εναλλακτικά, οι διαφορές μπορεί να βρίσκονται σε γονίδια που βοηθούν στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι των διεισδυτικών παθογόνων.
Μια μελέτη, υποδηλώνει ότι συγκεκριμένοι συνδυασμοί γονιδίων, “εκπαιδεύουν” τα ανοσοκύτταρα να αναγνωρίζουν τα μικρόβια, του SARS-CoV-2 και να του αντιστέκονται, ενώ άλλοι συνδυασμοί αφήνουν το σώμα ανοιχτό σε μία επίθεση. Επιπλέον, χρησιμοποιήθηκαν μόνο υπολογιστικά μοντέλα για αυτήν την προσομοίωση. Κλινικά και γενετικά δεδομένα από ασθενείς με κορονοϊό, θα ήταν απαραίτητα για να βγουν πιο σαφή συμπεράσματα.