O πρώτος που προειδοποίησε για την πανδημία του κορονοϊού, φαίνεται ότι είναι ένας υπολογιστής τεχνητής νοημοσύνης και όχι άνθρωπος. Το πρώτο σήμα, ότι υπάρχει αναφορά για έναν νέο τύπο πνευμονίας στην Wuhan στην Κίνα, έδωσε το «έξυπνο» λογισμικό του ιστότοπου HealthMap του Νοσοκομείου Παίδων της Βοστώνης, στις 30 Δεκεμβρίου 2019. Μέσω της τεχνητής νοημοσύνης παρακολουθεί και φιλτράρει τις ειδήσεις από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, από διαδικτυακές αναζητήσεις και από άλλου είδους πληροφορίες, που ενδεχομένως να φανερώνουν σημάδια μιας νέας επιδημίας.
Μόλις έγινε αντιληπτό, το πρόγραμμα έστειλε μία ενημέρωση σε μία λίστα από αποδέκτες, αναφέροντας ότι εφτά άτομα στην Κίνα, βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση με βαθμό σοβαρότητας 3 στα 5 της συνολικής διαβάθμισης. Το διάστημα εκείνο, γιατροί στην Ταϊβάν, είχαν ήδη κρατήσει ενήμερη την αμερικανίδα επιδημιολόγο Marjorie Pollack, ότι το ζήτημα αυτό είχε διαδοθεί με γοργούς ρυθμούς στο Weibo, το οποίο είναι ένα δημοφιλές κινεζικό μέσο δικτύωσης.
Η ίδια τότε συνέδεσε το περιστατικό αυτό με ένα ανάλογο του 2003 λίγο πριν ξεσπάσει η επιδημία SARS, δηλαδή του σοβαρού οξέος αναπνευστικού συνδρόμου.
Χρονικά, ο άνθρωπος αντέδρασε μία ώρα αργότερα από το αυτόματο σήμα προειδοποίησης. Η Pollack ενημέρωσε με περισσότερες λεπτομέρειες το Πρόγραμμα Επιτήρησης Αναδυομένων Ασθενειών, στο οποίο μπορούν να έχουν πρόσβαση 85.000 άτομα διεθνώς. Από εκεί και έπειτα, η συνέχεια είναι γνωστή, αφού όλοι άρχισαν να συζητούν για τον κορονοϊό.
Το σήμα κινδύνου που έπιασε το HealthMap φανερώνει το ευρύ φάσμα των δυνατοτήτων της τεχνητής νοημοσύνης σχετικά με την παρακολούθηση και εντοπισμό των επιδημιών.
Μέχρι στιγμής και ενώ η πανδημία βρίσκεται σε εξέλιξη, οι ερευνητές επιχειρούν να «στήσουν» αυτόματα συστήματα εντοπισμού και προειδοποίησης, τα οποία θα ανιχνεύουν ακόμα και την παραμικρή λεπτομέρεια μέσα σε έναν μεγάλο όγκο in line δεδομένων, για τον εντοπισμό οποιαδήποτες ένδειξης που μπορεί να προμηνύει το ξεκίνημα μιας επιδημίας.
Αυτό δεν σημαίνει ότι θα αντικαταστήσει τον παραδοσιακό τρόπο που παρατηρούν οι άνθρωποι τις επιδημίες, τουλάχιστον όχι στο άμεσο μέλλον.
Το CDC το 2013, είχε ξεκινήσει έναν ετήσιο διαγωνισμό, για να βρει το πιο έγκυρο σύστημα πρόβλεψης, σοβαρότητας και εξάπλωσης μιας γρίπης στις ΗΠΑ.
Κάθε χρόνο κατατίθενται δεκάδες προτάσεις για μηχανισμούς τεχνητής νοημοσύνης, οι οποίοι εστιάζουν σε αναζητήσεις μέσω της Google, του twitter, του fecebook και τις ιστοσελίδες της wikipedia, προκειμένου να εντοπίσουν «ύποποτες» ειδήσεις. Αρκετές πλέον από αυτές τις ερευνητικές ομάδες, έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους, στον covid-19. Αξιολογούν την τωρινή κατάσταση της πανδημίας και προβλέπουν την τροπή που πρόκειται να πάρει. Το εγχείρημα αυτό δεν είναι εύκολο και ακόμα δεν εγγυάται έγκυρα αποτελέσματα.
Από το 2009 έως το 2015, η Google χρησιμοποίησε το Google Flu Trends ένα εργαλείο που πλέον βρίσκεται στο HealthMap, για να ψάχνει στις αναζητήσεις των χρηστών και να ανιχνεύει τα πρώτα στάδια ενός νέου κύματος γρίπης. Αρχικά φαινόταν ότι το σύστημα λειτουργούσε και μπορούσε να προβλέψει τη γρίπη μέχρι και δύο εβδομάδες νωρίτερα από το CDC. Στην πορεία, έκανε υπερεκτιμήσεις δίνοντας λανθασμένη εικόνα στους επιδημιολόγους, προκαλώντας τους χωρίς λόγο ανησυχία.
Ο λόγος που απέτυχε, ήταν επειδή οι ερευνητές της Google δεν «επανεκπαίδευσαν» το σύστημά τους.
Η τεχνητή νοημοσύνη, βελτιώνεται διαρκώς και πιστεύεται ότι θα είναι έτοιμη για πλήρη χρήση στο επόμενο ξέσπασμα μιας πανδημίας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αποτελεί και θα συνεχίσει να εξελίσσεται και ως ένα χρήσιμο εργαλείο της επιδημιολογίας.