Παναγιώτα Κοντοδήμα
Ο θάνατος της δικαστή Ruth Bader Ginsburg κατάφερε να επηρεάσει και να συγκινήσει πλήθος γυναικών σε ολόκληρο τον κόσμο. Μετά την ανακοίνωση του θανάτου της, μάλιστα, έξω από το Ανώτατο Δικαστήριο συγκεντρώθηκαν πολλές γυναίκες κυρίως, μητέρες και κόρες, φορώντας μάσκες και κρατώντας 87 δευτερόλεπτα σιωπής με κεριά στα χέρια, σε μία αυθόρμητη ολονυχτία. Ένα δευτερόλεπτο για κάθε χρόνο ζωής της.
Όσο περίεργο κι αν μοιάζει να προκαλεί τέτοιες αντιδράσεις η απώλεια μίας γυναίκας που δεν ανήκε στη σφαίρα δημοσιότητας που έχουμε συνηθίσει, υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους υπήρξε και θα συνεχίσει να αποτελεί ένα σπουδαίο γυναικείο πρότυπο.
Η ακτιβιστική της δράση πολύ πριν γίνει δικαστής, ασκώντας τη δικηγορία στα νεανικά της χρόνια, ήταν καταλυτική για ζητήματα που, στις ΗΠΑ και σε ολόκληρο τον κόσμο, σήμερα θεωρούμε αυτονόητα. Θέματα που άπτονται της ισότητας των φύλων, το δικαίωμα των γυναικών στην αυτοδιάθεση, η στήριξη των ομόφυλων γάμων, των μειονοτήτων και κάθε ευάλωτης ομάδας.
Η 38χρονη Sheena Kadi, που αυτοπροσδιορίζεται ως «queer Arab millennial woman», δήλωσε ότι το βράδυ της Παρασκευής έμαθε για τον θάνατο της Ginsburg ενώ έφτιαχνε κοτόσουπα. «Περπατούσα στο γραφείο μου, άναψα το R.B.G. κερί μου, άνοιξα ένα Barolo και έκλαψα», είπε.
Ήταν ένα σύμβολο του φεμινισμού, μια δυναμική και ισχυρή γυναίκα-πρότυπο για άλλες γυναίκες διαφόρων ηλικιών. Και μια βαθιά προσωπική απώλεια για πολλές από αυτές, κυρίως για όσες ανήκουν στη γενιά των millennials.
Η Kadi ανέφερε ότι και η ίδια αναρωτήθηκε για ποιον λόγο τη συγκίνησε τόσο ο θάνατος της δικαστή, αλλά θυμήθηκε την απόφαση του δικαστηρίου για την νομιμοποίηση των ομύφυλων γάμων σε όλη τη χώρα, τον χειμώνα του 2015. Η αίθουσα ήταν ασφυκτικά γεμάτη με κόσμο.
Στη μέση της αίθουσας ήταν η δικαστής Ginsburg, που έμοιαζε πολύ πιο μικροκαμωμένη και αδύναμη απ’ ό,τι είχε φανταστεί η Sheena Kadi, η οποία ακόμη θυμάται τα λόγια της: «Μου είπε ότι μπορεί να μην καταλάβω ποτέ το βάθος και το εύρος των επιπτώσεων της οργάνωσης και του ακτιβισμού μου και ότι ήταν σημαντικό, όταν έχω κουραστεί ή απογοητευθεί», ακόμη κι όταν φαίνεται ότι η πρόοδος προς την ισότητα έχει σταματήσει, «να θυμάσαι ότι η πρόοδος συνεχίζει μπροστά».
Η Ginsburg ήταν μόλις η δεύτερη γυναίκα δικαστής στο Ανώτατο Δικαστήριο και μία περήφανη υποστηρίκτρια των γυναικείων δικαιωμάτων. Κατάφερε να «εισχωρήσει» στην ποπ κουλτούρα και να δημιουργήσει αίσθηση στον διαδικτυακό κόσμο, μετά το λογοπαίγνιο ενός φοιτητή με τα αρχικά του ονόματός της και το ψευδώνυμο ενός διάσημου ράπερ, που έγινε ταυτόσημό της: Notorious R.B.G. Έχουν κυκλοφορήσει, μάλιστα, δύο ταινίες, μία με τη δραματοποιημένη ιστορία των νεανικών της χρόνων, όπου προσπαθούσε να ισορροπήσει μεταξύ δουλειάς και μητρότητας και ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή της ως σύζυγος, μητέρα και γιαγιά.
Η σχέση της, άλλωστε, με τον σύζυγό της Martin D. Ginsburg, ο οποίος πέθανε το 2010, ήταν ένας ακόμη λόγος για τον οποίο αποτελεί πρότυπο. Ο σύζυγός της ήταν πολύ υποστηρικτικός, κάτι εντυπωσιακό για τα δεδομένα της εποχής και τα ανάλογα στερεότυπα, ο οποίος δεν είχε κανένα πρόβλημα η σύζυγός του να βρίσκεται στο προσκήνιο, έχοντας τον πρώτο λόγο.
«Ίσως είναι κλισέ, αλλά πραγματικά, ήταν ένας από τους πρώτους ανθρώπους που είδα και είπα ‘Μία γυναίκα, στ’ αλήθεια, μπορεί να τα έχει όλα’,» είπε η 24χρονη Jane Bisson, απόφοιτη του Trinity College στο Χάρτφορντ του Κονέκτικατ.
Φυσικά, δεν είναι όλα τα σχόλια για την ίδια και την πορεία της θετικά, οδηγώντας στον εξωραϊσμό της εικόνας της ίδιας και της κληρονομιάς που αφήνει. Υπήρξαν αστοχίες και διαφωνίες, με πιο πρόσφατη αυτή του 2016, όπου η κοινότητα των Αφρο-Αμερικανών εξοργίστηκε όταν η Ginsburg σχολίασε ως «πραγματικά χαζή» την κίνηση του παίκτη της ομάδας του Σαν Φρανσίσκο, Colin Kaepernick, να γονατίσει κατά τη διάρκεια του εθνικού ύμνου. Στη συνέχεια, ζήτησε συγγνώμη από τον αθλητή λέγοντας ότι ήταν «απρεπώς απορριπτική και σκληρή», έχοντας ήδη προκαλέσει, ωστόσο, μια αρνητική αίσθηση που συνεχίζει να γεννά διαφωνίες σε αρκετές περιπτώσεις.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η ανάρτηση της Jennifer Allison, η οποία διευθύνει ένα γκρουπ φυλετικής δικαιοσύνης στην Ουάσιγκτον, σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, που υποστηρίζει ότι το να αγνοούμε αυτά τα σχόλια που είχε κάνει, «θα διαιωνίσει τα τραύματα και θα προάγει τη λευκή υπεροχή».
Στον αντίποδα, η Jeannette Mobley, μία μαύρη Δημοκρατική ακτιβίστρια στην Ουάσιγκτον, υπερασπίζεται τη δικαστή, λέγοντας «Ήταν αρκετά γυναίκα για να επιστρέψει και να απολογηθεί γι’ αυτό».
Σε δημόσιες εμφανίσεις και ομιλίες, η δικαστής Ginsburg άγγιξε τις ζωές αναρίθμητων γυναικών. Η κα Wunsch είναι η executive director της Aplha Epsilon Phi, μία εβραϊκή αδελφότητα, στην οποία προσχώρησε η δικαστής ενώ ήταν προπτυχιακή φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο Cornell. Η κα Wunsch άκουσε τη δικαστή να μιλά πριν τέσσερα χρόνια, στον πυρετό των εκλογών του 2016, αφότου είχε ασκήσει κριτική στο Donald J. Trump χαρακτηρίζοντάς τον «ψεύτικο» -λόγια που αργότερα είπε ότι κακώς χρησιμοποίησε.
Η κα Wunsch κρατούσε σημειώσεις και η φράση που της έμεινε ως απόφθεγμα από εκείνη την ομιλία είναι η εξής: «Μπορείτε να διαφωνείτε χωρίς να γίνεστε δυσάρεστοι».
Η Ruth Bader Ginsburg ήταν γνωστή και για τις διαφωνίες της, ίσως εξίσου γι’ αυτές όσο και για τις πλειοψηφούσες απόψεις της. Αυτό που κατάφερε η δικαστής και αποτελεί έναν πολύ καλό λόγο για την εκτίμηση και το θαυμασμό προς το πρόσωπό της είναι ότι κατάφερε να κάνει τη φωνή της να ακουστεί σε ένα σύστημα φτιαγμένο να βάζει τις απόψεις και τις αντιρρήσεις των γυναικών στη σίγαση. Ακόμη και τις φορές που η άποψή της δεν ανήκε στην πλειοψηφία, αλλά στην ηττημένη μειοψηφία, εκείνη συνέχιζε να μάχεται γι’ αυτό που θεωρούσε σωστό. Συνέχιζε σε ένα πλαίσιο στο οποίο οι πιθανότητες ήταν εξαρχής εναντίον της.
Διαβάστε επίσης:
Ruth Bader Ginsburg: Η ζωή της δικαστικού που πάλεψε για την ισότητα των φύλων
Ruth Bader Ginsburg: Η γυναίκα που κατέκτησε το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ
Πόσο σεξιστής είστε; Το κουίζ της Γενικής Γραμματείας Ισότητας Φύλων θα σας δώσει την απάντηση
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση