Η Λώρα Τσουκαλά ταξιδεύει τον Αλέκο Φασιανό στην παρισινή PAD του Ντιζάιν

Στην περίοπτη (ψηφιακή φέτος) PAD εμφανίζονται για πρώτη φορά νέα έργα του Αλέκου Φασιανού που παρουσιάζει η Λώρα Τσουκαλά μέσα από τη νεοπαγή γκαλερί ντιζάιν Στεφανίδου Τσουκαλά ή Stefanidou Tsoukala Gallery.

Ο έλληνας ζωγράφος εφαρμόζει την ιδιοφυή του σύλληψη για πρώτη φορά στο χώρο του ντιζάιν που εν ολίγοις σημαίνει: Εξαιρετικής έμπνευσης και υψηλής ποιότητας μοναδικά έπιπλα και αντικείμενα custom made, κατά παραγγελία, πολύτιμα και χειροποίητα (όπως η tailor made ή sur mesure παράδοση στο χώρο της υψηλής ραπτικής) με την υπογραφή γνωστών σχεδιαστών ή καλλιτεχνών. Διεθνώς χρησιμοποιείται συχνά ο γαλλικός τύπος objets d’art, αντικείμενα τέχνης.

Ό,τι πιο ελίτ δηλαδή μπορεί κανείς να φανταστεί για έναν εσωτερικό χώρο. Διότι ως γνωστόν, η τιμή της τέχνης προσδιορίζεται και από τη σπανιότητα του έργου. Αλλιώς αξιολογείται ο πρωτότυπος Φασιανός και αλλιώς η μεταξοτυπία του σε πολλαπλά αντίτυπα.

Η σημαντικότερη φουάρ του κλάδου PAD Design and Art διοργανώνεται ετησίως σε διάφορες μεγάλες πόλεις -Παρίσι, Λονδίνο, Μονακό, ίσως οι σημαντικότερες από τις πολυεθνικές εκδόσεις της. Εκεί, δηλαδή, όπου συγκεντρώνονται οι περισσότεροι προνομιούχοι και το κυριότερο, όπου το χρήμα παραμένει σύμφυτο με τη βαθιά κουλτούρα. Από την ίδρυσή της (αρχικά ως VST gallery) τo 2018, η γκαλερί Στεφανίδου Τσουκαλά συμμετέχει ανελλειπώς και στις τρεις.

Η PAD του Παρισιού (αλλά και του Λονδίνου) ύστερα από δύο διαδοχικές ακυρώσεις (την περασμένη άνοιξη και τον Οκτώβριο) όπως διευκρινίζει η Λώρα Τσουκαλά, εγκαινίασε τελικά την ειδική έκδοση σε ψηφιακή πλατφόρμα. Αν και οι διοργανωτές δίσταζαν αρχικά να παρουσιάσουν αυτά τα τρισδιάστατα οικιακά γλυπτά μέσα από τις επίπεδες οθόνες υπολογιστών, τελικά υπέκυψαν.

Το αποτέλεσμα ωστόσο τους δικαιώνει: Χρησιμοποιώντας την τελευταία τεχνολογία για να τα αναδείξουν, τα εκθέματα από τις ογδόντα συνολικά διεθνείς γκαλερί που συμμετέχουν δεν υπολείπονται στιλπνότητας. Μπορεί κανείς να διακρίνει όλες τις εντυπωσιακές, περίτεχνες λεπτομέρειες και την πολύτιμη «πάστα» τους.

Η Λώρα Τσουκαλά διατηρεί στενές σχέσεις με τη Μαρίζα Φασιανού και ειδικά με την κόρη τους Βικτώρια Φασιανού η οποία «χειρίζεται πλέον όλη τη συλλογή και το cataloging του Φασιανού μέχρι και τις εκθέσεις του στο Παρίσι πάρα πολύ αποτελεσματικά κατά τη γνώμη μου», επισημαίνει η Λώρα. Και έτσι μέσα από την επαφή τους προέκυψε η σκέψη για την PAD πριν από περίπου δύο χρόνια ειδικά λόγω της διαχρονικής σχέσης του Φασιανού με τη γαλλική πρωτεύουσα.

Για την γκαλερί Στεφανίδου Τσουκαλά δημιούργησε μία ολόκληρη συλλογή. Την εμπνεύστηκε, τη σχεδίασε ο ίδιος για να την κατασκευάσει η Βέτα Στεφανίδου Τσουκαλά, που επί τριάντα χρόνια δεσπόζει στο χώρο της εσωτερικής διακόσμησης στην πιο ελίτ μερίδα της (ουσιαστικά ευθυγράμμισε το καλό ελληνικό σπίτι με τα ευρωπαϊκά και πιο ειδικά, λονδρέζικα πρότυπα).

Πρόκειται για τη ματιά της γκαλερί πάνω στο έργο του Φασιανού όπως μετουσιώνεται στο ντιζάιν, παρατηρεί η Λώρα. Από τα ξεχωριστά κομμάτια αυτής της συλλογής διακρίνεται καταρχήν το έργο Le Bar à Cigares Ultime. Ένα ντουλάπι στιλ cabinet de curiosités όπως ονομάζονταν από την εποχή της Αναγέννησης του 16ου αιώνα τα πιο ακριβά και χειροποίητα ερμάρια. Κατασκευάζονταν τότε για ευρωπαίους ηγέτες όπως ο αυτοκράτορας των Αψβούργων Ροδόλφος Β΄, ο αρχιδούκας Φερδινάνδος Β΄ της Αυστρίας, ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΣΤ της Γαλλίας.

Η βάση του συγκεκριμένου ερμάριου από ανάγλυφο μπρούτζο, όπως και το πίσω μέρος του. Στο βασικό μπροστινό του κομμάτι, οι πόρτες έχουν επενδυθεί με ακριβό χειροποίητο δέρμα και ένθετες λεπτομέρειες έβενου πάνω σε επιφάνεια περγαμηνής. Όλο το πλαϊνό και πίσω κομμάτι επενδύεται με λάκκα «στο εμβληματικό κόκκινο του Φασιανού», υπογραμμίζει η Λώρα Τσουκαλά. Οι ντυμένοι με φαρδιά κουστούμια και ριγέ γραβάτες νέοι που παρουσιάζονται προφίλ με το καμπυλόγραμμο βάρος τους στους πίνακές του, επανέρχονται και στο καταπληκτικό αυτό έπιπλο. Ήδη η γκαλερί έχει δεχτεί προσφορές από ξένους αγοραστές για το συγκεκριμένο κομμάτι, συμπληρώνει η ίδια.

Ξεχωρίζει ακόμη και η ταπετσαρία Le Soleil Athénien, που μοιάζει περισσότερο με πίνακα ή ακόμη και γλυπτό, μία απίθανη δημιουργία με χειροποίητο υλικό που θυμίζει ασβέστη και φωτίζεται από λεπτομέρειες χρυσές -φύλλα, αστέρια, ήλιο, πουλιά.

Επίσης, παρουσιάζονται αντικείμενα κεραμικά και εκπληκτικά μπρούτζινα γλυπτά με το σήμα κατατεθέν του Φασιανού, τον ποδηλάτη. Και στο ίδιο πλουσιοπάροχο κόκκινο, η τραπεζαρία με σετ από δύο καρέκλες.

Ύστερα από τριάντα χρόνια δημιουργίας εσωτερικών χώρων στα πιο εκλεπτυσμένα σπίτια της Ελλάδας (αλλά και της Αγγλίας και Γαλλίας), η Βέτα Στεφανίδου Τσουκαλά με την κόρη της Λώρα Τσουκαλά ανοίχτηκαν στο χώρο του ντιζάιν. Αποδείχθηκαν και πάλι σκαπανείς. Διότι στην Ευρώπη και στην Αμερική η εύρωστη τάξη προτιμάει να εμπλουτίζει τους χώρους της με τέχνη σε συνδυασμό με ραφινάτα έπιπλα και αντικείμενα ντιζάιν. Δημιουργίες επώνυμων σχεδιαστών ή και πούρων καλλιτεχνών που ενίοτε καλούνται να εφαρμόσουν την έμπνευσή τους στο χώρο της καθημερινότητας. Όπως αυτή τη φορά συμβαίνει με τον Αλέκο Φασιανό.

Αρκετοί γνωρίζουν πλέον τη διάσημη καρέκλα Ιμς, που πήρε το όνομά της από τους σχεδιαστές Τσαρλς και Ρέι Ιμς όταν τη σχεδίασαν το 1956. Αυτή η εξαίρεση αποτελεί σήμερα τη νόρμα για την πιο ανθηρή οικονομικά όσο και εστέτ αγορά στην οποία πάντα απευθύνονταν.

Αγοράζουν πλέον κυρίως από γκαλερί ντιζάιν και οι πιο σημαντικές εξ αυτών παρελαύνουν τώρα μαζί με τη Stefanidou Tsoukala στην PAD του Παρισιού. Η τάση ξεκίνησε το 2005 όταν Πίτερ Μαρίνο δημιούργησε την μπουτίκ Louis Vuitton (Λουί Βουιτόν) στο Σανς Ελιζέ στο Παρίσι: Για πρώτη φορά η τέχνη εκθειαζόταν σε τέτοιο βαθμό σε ένα εμπορικό ή εξω-καλλιτεχνικό πλαίσιο.

Η γκαλερί δημιουργήθηκε ως πλατφόρμα δημιουργίας και ανάδειξης έργων στο χώρο του ντιζάιν όταν αυτά εμπλουτίζονται από τις παραδόσεις της ιστορίας, της σύγχρονης τέχνης, της αρχαιολογίας, που εφάπτονται, ενυφαίνονται και επηρεάζουν η μία την άλλη. Το διάσημο πλέον ύφος της Βέτας Στεφανίδου Τσουκαλά στους εσωτερικούς χώρους εμποτίζεται από διττή κατεύθυνση: Από τον κλασικισμό, τη συμμετρία και τις καθαρές φόρμες που διδάχτηκε στις σπουδές της στην αρχαιολογία και την αγγλική λογοτεχνία και ύστερα από τη σύγχρονη γλώσσα στην οποία εκπαιδεύτηκε στη σχολή ντιζάιν στο Λονδίνο και πλάι στους κορυφαίους σχεδιαστές με τους οποίους επί σειρά ετών συνεργάστηκε επαγγελματικά.

Αυτό το ιδιοφυές κράμα από διαφορετικά στιλ και ιστορικές περιόδους, συνθέτουν και το ύφος της γκαλερί Στεφανίδου Τσουκαλά.

Όπως εξηγεί η Λώρα, η γκαλερί πρόκειται να ανανεωθεί ενόψει του καλοκαιριού, «με άλλο layout και ατμόσφαιρα». Ετοίμαζε συνεργασία με τη διάσημη παριζιάνικη γκαλερί του (Λουκά Ρατόν) Lucas Ratton. Στην κοινή τους έκθεση θα παρουσίαζαν έργα στην παράδοση της tribal art, τελευταία λέξη της μόδας στο ντιζάιν. Θα δρομολογηθεί και αυτή εν ευθέτω χρόνω.

Προς το παρόν, η ψηφιακή πλατφόρμα της PAD θα παραμείνει ενεργή για έναν ολόκληρο χρόνο. Ο Φασιανός βρίσκεται και πάλι στο φυσικό του χώρο, στο διεθνές στερέωμα. Εναρμονιζόταν πάντα με τις διεθνείς τάσεις στη σύγχρονη τέχνη συνομιλώντας με τους κύριους εκφραστές της περίφημης γαλλικής διανόησης στην ακμή της.

Ο περίφημος ζωγράφος αφού σπούδασε στο πλευρό του Μόραλη στην ΑΣΚΤ, μεταπήδησε στο Παρίσι με υποτροφία από τη γαλλική κυβέρνηση για τη Σχολή Καλών Τεχνών και το εργαστήρι του Κλαιρέν όπου μελέτησε λιθογραφία. Φύσει καλλιτεχνικός (ο πατέρας του υπήρξε μουσικός), ήρθε σε επαφή με ποικίλους εκφραστικούς τρόπους: Από την εικονογράφηση βιβλίων, τη χαρακτική, τη σκηνογραφία έως και τα επιζωγραφισμένα μπουκάλια και τις τσίγκινες μορφές που έδειξε σε μία από τις πρώτες του εκθέσεις του στο χώρο των εφαρμοσμένων τεχνών όταν επέστρεψε στην Αθήνα στα μέσα της δεκαετίας του 1960.

Η ζωγραφική του καθορίζεται από μαγεία, που δημιουργείται σαν σπινθήρας μέσα από την ώσμωση των αντιθέσεων: Η σχεδιαστική σαφήνεια και η πλαστικότητα των μορφών με τις υπερτονισμένες καμπύλες, το παραξένισμα που παραπέμπει στο σουρεαλισμό, ο διάχυτος αισθησιασμός της ανατολής, οι δυτικότροπες καταβολές του με τις αναφορές στις μορφές της αγγειογραφίας. Η ελευθερία, η αφέλεια του Καραγκιόζη σε συνδυασμό με τη μεταφυσική πνευματικότητα των βυζαντινών εικόνων με την ασκητική τους πειθαρχία. Το σύνθετο ιδίωμα του Φασιανού, δεν παύει να ασκεί γοητεία όπως και αν εκφραστεί.