Είναι καλό και σκόπιμο για τη χώρα να παραχωρούνται προς δανεισμό στο εξωτερικό έργα ελληνικών μουσείων για 25 χρόνια, με δυνατότητα παράτασης επιπλέον 25, δηλαδή για μισό αιώνα;
Στο ερώτημα αυτό καλείται να απαντήσει σήμερα η Βουλή των Ελλήνων, κατά την ψήφιση του νομοσχεδίου που έχει κατατεθεί από το υπουργείο Πολιτισμού και αφορά στη μετατροπή του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων σε Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων.
Συγκεκριμένα, όμως, στο άρθρο 59, με τίτλο «Μακροχρόνια εξαγωγή αντικειμένων συλλογών μουσείων», μία διάταξη έχει προκαλέσει αντιδράσεις, αναφορικά με την διάρκεια του χρόνου δανεισμού αρχαίων και νεότερων μνημείων στο εξωτερικό.
Μάλιστα, η αρχική διάταξη προέβλεπε την εξαγωγή αρχαίων για 50 χρόνια (και άλλα 50 άπαξ), ενώ στη συνέχεια μειώθηκε ο χρόνος στο μισό (25 + 25 χρόνια). Και στην δεύτερη περίπτωση, ωστόσο, το ΥΠΠΟ δέχεται επικρίσεις, γιατί και πάλι ο χρόνος θεωρείται εξαιρετικά μεγάλος, αφού ο Αρχαιολογικός νόμος προβλέπει ως ανώτατο όριο εξαγωγής αρχαίων τα 5 χρόνια (με δυνατότητα παράτασης άλλα 5).
Όπως έγινε γνωστό, αφορμή για την συγκεκριμένη διάταξη υπήρξε η πρόθεση του Μουσείου Μπενάκη για την ίδρυση παραρτήματός του στην Μελβούρνη, σε συνεργασία με το εκεί «Ελληνικό Μουσείο», το οποίο έχει δημιουργηθεί από ομογενείς.
Το Μουσείο Μπενάκη είναι βεβαίως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, ωστόσο οι συλλογές του, καθ’ ότι εμπίπτουν στον Αρχαιολογικό Νόμο, δεν παύουν να ανήκουν στο ελληνικό Δημόσιο. Από την άλλη μεριά, όμως, και όπως διευκρινίζεται από το υπουργείο Πολιτισμού, τα αντικείμενα του Μουσείου Μπενάκη, που πρόκειται να εξαχθούν, θα προέρχονται από τις αποθήκες του.
«Η ρύθμιση αφορά καταρχήν στο Μουσείο Μπενάκη, το οποίο έχει ήδη προσεγγιστεί από το Ελληνικό Μουσείο της Μελβούρνης –την τρίτη πόλη στον κόσμο με ομογενειακό πληθυσμό- προκειμένου να συστεγαστεί σε νέο κτήριο, το οποίο κατασκευάζεται επί τούτου με τον διακριτό τίτλο «Μουσείο Μπενάκη Μελβούρνης». Στην πραγματικότητα, δημιουργείται ένα μίνι Μουσείο Μπενάκη, με εκπροσώπηση όλων των συλλογών του -αντίστοιχου του αθηναϊκού- με αντικείμενα προερχόμενα από τις αποθήκες του», αναφέρεται στην συγκεκριμένη ανακοίνωση.
Η θέση του υπουργείου Πολιτισμού, εξάλλου, είναι ότι πρόκειται για μία παγκόσμια προβολή των έργων τέχνης των ελληνικών μουσείων, μία στρατηγική με την οποία η Ελλάδα ξανασυστήνεται στον κόσμο.
Όπως είπε η υπουργός Πολιτισμού, κυρία Λίνα Μενδώνη στη Βουλή: «Τα μουσεία της χώρας μας διαθέτουν μερικές δεκάδες εκατομμύρια κινητά μνημεία, τα οποία φυλάσσονται στις αποθήκες τους. Από αυτά, κάποια, που επιλέγονται από τα ίδια τα μουσεία και αφού τύχουν της έγκρισης των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και φυσικά του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, σε απόλυτη εφαρμογή των διατάξεων του αρχαιολογικού νόμου (ν. 3028/2002), θα μπορούν να εκτίθενται ως ενιαία συλλογή με μακροχρόνιο δανεισμό σε μουσεία ή εκθεσιακούς χώρους του εξωτερικού, διατηρώντας απαραιτήτως την ονομασία του μουσείου που δανείζει τα αντικείμενά του».
Ως παράδειγμα, μάλιστα, ανέφερε η ίδια την πολιτική άλλων χωρών και την δημιουργία Μουσείου του Λούβρου στο ‘Αμπου Ντάμπι. Να σημειωθεί εδώ, πάντως, ότι Μουσείο Μπενάκη βρίσκεται σε δεινή οικονομική θέση και είναι άγνωστο αν μία τέτοια κίνηση θα μπορούσε να συντελέσει στη διάσωσή του.
Δεν πρόκειται, άλλωστε, για καινούργια ιδέα, αφού είχε προωθηθεί ήδη από το 2013-14, με τον τότε διευθυντή του, τον αείμνηστο Άγγελο Δεληβοριά να δηλώνει στον «Νέο Κόσμο» της αυστραλιανής ομογένειας: «Η διάθεση του μουσείου να έρθει σε επαφή με τον Ελληνισμό και τους ξένους σε όλο τον κόσμο βρίσκει στην περίπτωση αυτής της συνεργασίας με το Ελληνικό Μουσείο της Μελβούρνης την πιο ιδανική της έκφραση, επειδή η Αυστραλία είναι ένας κόσμος ολόκληρος και γιατί στη Μελβούρνη ο Ελληνισμός ανθίζει πραγματικά. Πρόκειται για μια μόνιμη έκθεση 10ετούς διάρκειας, η οποία αποτελεί μικρογραφία του μουσείου Μπενάκη στην Αθήνα, δηλαδή της Ελλάδας στον χρόνο».
Και, πράγματι, η συνεργασία άρχισε τότε, με την έκθεση «Gods, Myths and Mortals: Greek Treasures Across the Millennia», η οποία εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2014 και συνεχίζεται ακόμη, ύστερα από την πενταετή παράταση που πήρε, σύμφωνα με τον νόμο.
Η σημερινή εξέλιξη, που έχει να κάνει με Ελληνικό Μουσείο της Μελβούρνης, αφορά, όπως έχει ήδη γράψει το mononews, σε νέες κτηριακές εγκαταστάσεις του αυστραλιανού μουσείου, το οποίο φιλοδοξεί να εξελιχθεί σε διεθνές κέντρο για την ανάδειξη του ελληνικού πολιτισμού, σύμφωνα με δηλώσεις του διευθυντή του, κ. Γιάννη Τατούλη.
Το νέο μουσείο θα έχει προϋπολογισμό 300 εκατομμυρίων και πρόκειται να στεγαστεί στο πρώην υποθηκοφυλακείο της πόλης, ένα παλαιό κτήριο του 1877, μετά την ανακαίνισή του και τις αναγκαίες μετατροπές. Το τεράστιο κόστος του, ωστόσο, θα καλυφθεί, όπως δηλώνεται, από ιδιώτες και το Δημόσιο, αλλά προφανώς απαιτούνται εγγυήσεις όσον αφορά στη λειτουργία του, αν δηλαδή το Μπενάκη θα μπορεί να καλύπτει με τις συλλογές του το εκθεσιακό μέρος.
Να σημειωθεί, τέλος, ότι το Ελληνικό Μουσείο της Μελβούρνης είχε δημιουργηθεί από τον ομογενή Σπύρο Σταμούλη (απεβίωσε το 2007), πατριάρχη μιας οικονομικής αυτοκρατορίας στην Αυστραλία και σήμερα λειτουργεί υπό την αιγίδα του ιδρύματος «Ναυσικά Σταμούλη».
Δημοπρασία έργων σύγχρονης τέχνης για το Μουσείο «Μαρία Κάλλας»
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση