Όλα αλλάζουν!
Πόρτες και παράθυρα ανοίγουν, νέες διαρρυθμίσεις γίνονται στους χώρους υποδοχής, ειδικές σημάνσεις ενημερώνουν τους επισκέπτες για τις διαδρομές και τις στάσεις τους, διαχωριστικά πετάσματα προφυλάσσουν κοινό και εργαζομένους ενώ καθοριστικός, σε όλες τις περιπτώσεις είναι ο αριθμός των ατόμων, που μπορεί να βρίσκονται ταυτόχρονα στο μουσείο (συντριπτικά μικρότερος από τον ισχύοντα προ κορωνοϊού).
Στις 15 Ιουνίου, ημέρα επανεκκίνησης της λειτουργίας και των μουσείων της χώρας, αρχαιολογικών ως επί το πλείστον όπως είναι γνωστό, όλα είναι έτοιμα γι’ αυτή την καινούργια, άγνωστη εποχή.
Το mononews.gr μίλησε με διευθυντές και υπεύθυνους μουσείων της χώρας με αντικείμενο όλες αυτές τις αλλαγές, τον τρόπο προσαρμογής κάθε ιδρύματος στα επιβαλλόμενα μέτρα, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητές του και τις δυσκολίες που έχουν προκύψει.
Όλοι δηλώνουν πανέτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις νέες συνθήκες, άλλωστε σε όλα τα μουσεία έχουν γίνει δοκιμές για τον νέο τρόπο λειτουργίας τους, όλοι έχουν αγωνία για την επισκεψιμότητα, που καταφανώς θα είναι μικρότερη από την περσινή. Αλλά όλοι επίσης, είναι σε θέση να διαβεβαιώσουν, ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί, αποτελούν εγγύηση για την ασφάλεια των επισκεπτών.
Κάτι, που είναι και το βασικό ζητούμενο αυτή την εποχή. Από την άλλη ωστόσο σοβαρός είναι ο προβληματισμός για το μέλλον των μουσείων, άμεσα αλλά και μακροπρόθεσμα.
Από την Αθήνα με το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Μουσείο Ακρόπολης ως τους Βασιλικούς τάφους της Βεργίνας και από εκεί ως το Ακρωτήρι της Σαντορίνης που πρόκειται να επισκεφθεί και ο πρωθυπουργός, αλλά και ως τα μουσεία του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς που βρίσκονται σε όλη τη χώρα το μήνυμα που δίνεται, είναι η απόλυτη εμπιστοσύνη στο κοινό.
Δημήτρης Παντερμαλής, πρόεδρος Μουσείου Ακρόπολης
Το πρώτο σε επισκεψιμότητα μουσείο της χώρας, το οποίο από το 2009 που εγκαινιάσθηκε, έχει δεχθεί πάνω από 14.500.000 επισκέπτες ετοιμάζεται να ανοίξει με όλες τις απαιτούμενες προδιαγραφές. Μαζί και ο αρχαιολογικός χώρος, που βρίσκεται κάτω από το μουσείο, καθώς όντας ημιυπαίθριος έχει πλήρη αερισμό.
«Έχουμε το προνόμιο των πολύ μεγάλων χώρων -η αίθουσα των Αρχαϊκών γλυπτών είναι 1.000 τ.μ. και του Παρθενώνα 3.200 τ.μ.- οπότε υπάρχει άνεση στην κίνηση των επισκεπτών», λέει ο κ. Παντερμαλής. «Μπορούμε έτσι να δεχθούμε έως και 1.000 άτομα την ημέρα, ενώ ανά ώρα μπορεί να υπάρχουν 200 επισκέπτες ταυτόχρονα. Να θυμίσω όμως, ότι υπό κανονικές συνθήκες είχαμε 6.000 ως 7.000 επισκέπτες την ημέρα».
Επιπλέον στην είσοδο υπάρχει πλέον μία οθόνη ηλεκτρονικής καταμέτρησης των επισκεπτών για την ελεγχόμενη ροή, στα γκισέ τοποθετήθηκε κρύσταλλο μήκους 20 μέτρων ενώ έχουν ληφθεί και όλα τα άλλα προβλεπόμενα από τους αρμόδιους φορείς μέτρα.
Ο πρόεδρος του Μουσείου Ακρόπολης δεν είναι όμως αισιόδοξος για το μέλλον: «Δεν ανήκω σ΄αυτούς που πανηγυρίζουν εύκολα. Γιατί πρέπει να υπάρχει πολύ σοβαρός λόγος για να πανηγυρίσει κανείς», λέει.
«Πιστεύω ότι θα γίνουν μεγάλες ανακατατάξεις διεθνώς στα μουσεία. Και για μας οι μήνες που πέρασαν ήταν καταστροφικοί για τα οικονομικά μας. Ευτυχώς ήμασταν προσεκτικοί στη διαχείριση των εσόδων μας και έτσι μπορέσαμε να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις μας, όπως ήταν οι αμοιβές του προσωπικού. Από εδώ και πέρα όμως, δεν ξέρω τι θα συμβεί…».
Να σημειωθεί πάντως, ότι σε λίγες μέρες στις 20 Ιουνίου το μουσείο έχει τα γενέθλιά του.
Μαρία Λαγογιάννη, διευθύντρια Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου
«Το ωραιότερο μουσείο του κόσμου θα είναι και το ασφαλέστερο», δηλώνει η κυρία Λαγογιάννη, θυμίζοντας, ότι «εκ κατασκευής από το εξαιρετικό κτήριο, διαθέτοντας μεγάλες, ψηλοτάβανες αίθουσες και πολλά παράθυρα προσφέρεται για τις ειδικές συνθήκες που ζούμε».
Ο αερισμός έτσι, θα γίνεται από τα ανοιχτά παράθυρα ενώ ο κλιματισμός, που είναι απαραίτητος και για τα εκθέματα θα λειτουργεί δύο ώρες πριν το άνοιγμα του μουσείου και άλλες δύο από το κλείσιμο. Όλο το μουσείο θα είναι ανοικτό εξάλλου, και οι δύο όροφοι και οι 62 αίθουσες.
«Δουλέψαμε πολύ για να αντιμετωπίσουμε κάθε πιθανό πρόβλημα και να δώσουμε λύσεις εκ των προτέρων. Ακολουθήσαμε κατά γράμμα τις οδηγίες των αρμοδίων αλλά κάναμε και πάρα πολλές πρόβες ώστε να ξέρουμε, ότι όλα θα λειτουργήσουν με την μεγαλύτερη ασφάλεια», λέει.
Έτσι σε κάθε αίθουσα θα επιτρέπονται το πολύ δέκα άτομα ταυτόχρονα, ενώ στο μουσείο γενικά θα είναι σε θέση να δεχθεί 600 επισκέπτες. Εννέα διαδρομές και σταθμοί επίσκεψης ορίσθηκαν ανά όροφο, με ειδικές σημάνσεις στο δάπεδο, φυσικά θα τηρείται το πρωτόκολλο της απόστασης 2 μέτρων, ακόμη και στους πάγκους των αιθουσών θα επιτρέπεται μόνον ένα άτομο.
Επίσης στην κύρια είσοδο της Πατησίων έχει τοποθετηθεί διαχωριστικό με πλέξιγκλας για εισερχόμενους και εξερχόμενους ενώ η γκαρνταρόμπα έχει μεταφερθεί σε μία από τις παράπλευρες στοές της εισόδου.
«Το μουσείο ξανανοίγει με την έκθεση «Δι΄αυτά πολεμήσαμεν…», αλλά εμείς δεν σταματάμε τη διερεύνησή για νέες δράσεις που θα προσελκύσουν το κοινό», καταλήγει η κυρία Λαγογιάννη.
Αγγελική Κοτταρίδη, προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας
Μοναδικό από κάθε άποψη το Μουσείο των Βασιλικών Τάφων της Βεργίνας, ένα υπόγειο κέλυφος, που εγκιβωτίζει και προστατεύει τους θησαυρούς της τέχνης και της Ιστορίας, που έφερε στο φως ο Μανόλης Ανδρόνικος απαιτεί ιδιαίτερα μέτρα ασφάλειας απέναντι στην πανδημία.
«Ζήτησα ήδη από το υπουργείο την άδεια για υποχρεωτική χρήση μάσκας από όλους τους επισκέπτες, πέρα από τους εργαζόμενους φυσικά», λέει η κυρία Κοτταρίδη.
«Γιατί το μουσείο λειτουργεί υποχρεωτικά με κλιματισμό, που μάλιστα πρέπει να είναι σταθερός στους 17-18 βαθμούς θερμοκρασία και με υγρασία 95%. Οποιαδήποτε αλλαγή μπορεί να είναι καταστροφική για τα εκθέματα και κυρίως για τις τοιχογραφίες των τάφων».
Ούτε η είσοδος – έξοδος μπορεί να αλλάξει ενώ μόνον 30 άτομα θα δέχεται ο χώρος, ταυτόχρονα. Για όλες τις λεπτομέρειες εξάλλου, αναφορικά με την επίσκεψη και τα μέτρα ασφαλείας έχουν τυπωθεί και ειδικά φυλλάδια, που θα διανέμονται στο κοινό.
«Πέρυσι είχαμε 220.000 επισκέπτες από τους οποίους οι 90.000 ήταν μαθητές όλων των βαθμίδων, φέτος αν έχω το ¼ από αυτούς θα είμαι πολύ ευχαριστημένη. Επίσης σταματήσαμε τα εκπαιδευτικά προγράμματα, καθώς και τα προγράμματα για ειδικές κατηγορίες κοινού, όπως ΑΜεΑ κ.ά.», τονίζει η κυρία Κοτταρίδη προσθέτοντας, ότι ούτε οι αρχαιολογικοί χώροι της περιοχής που έχουν ανοίξει, όπως το ανάκτορο των Αιγών έχουν ως τώρα επισκεψιμότητα.
Πρόβλημα υπάρχει και από την έλλειψη κυλικείου, καθώς η σύμβαση με τον προηγούμενο μισθωτή έχει λήξει εδώ και δύο χρόνια και το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων δεν έχει κατορθώσει ακόμη να κάνει διαγωνισμό, προκειμένου να ανατεθεί σε άλλον.
Αλεξάνδρα Ράπτη, διευθύντρια Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς
Εννέα τα μουσεία του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, όλα στην περιφέρεια και το καθένα με τις ιδιαιτερότητές του.
Όμως «Πρώτιστη μέριμνά μας είναι η ασφάλεια των εργαζομένων και των επισκεπτών, έτσι ακολουθούμε όλες τις οδηγίες των επίσημων φορέων και ταυτόχρονα τις προσαρμόζουμε ανά περίπτωση. Άλλωστε αρχίσαμε την προετοιμασία εδώ και έναν μήνα», όπως λέει η κυρία Ράπτη. Έτσι έχει τεθεί ανώτατο όριο επισκεπτών αναλόγως των τετραγωνικών κάθε μουσείου και των αιθουσών του.
Για παράδειγμα στο Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας στο Βόλο θα επιτρέπεται η ταυτόχρονη παρουσία έως 80 ατόμων, στο Μουσείο Αργυροτεχνίας των Ιωαννίνων έως 50 ενώ το Μουσείο Μετάξης στο Σουφλί, που είναι πολύ μικρό θα μπορούν να δεχθεί το πολύ δέκα άτομα ταυτόχρονα. Τα κλιματιστικά εξάλλου είναι παντού ανοικτού κυκλώματος, ειδικές σημάνσεις διαδρομών θα καθοδηγούν τους επισκέπτες ενώ ακόμη και οι μικρές λεπτομέρειες, όπως η προμήθεια ειδικών λαβίδων για τα χαρτονομίσματα κάνουν την διαφορά.
«Ανησυχούμε όμως για την επισκεψιμότητα», λέει η κυρία Ράπτη, «γι΄αυτό και αποφασίστηκε η δωρεάν είσοδος σε όλα τα μουσεία του ΠΙΟΠ ως το τέλος του μήνα, αν και το εισιτήριο γενικά είναι πολύ μικρό. Όσον αφορά τις δράσεις μας, το πρόγραμμά μας αλλάζει φυσικά αλλά κάποιες εκδηλώσεις κινηματογραφικές, μουσικές, εικαστικές θα γίνουν σίγουρα, προσαρμοσμένες στις νέες συνθήκες».
Δημήτρης Αθανασούλης, έφορος Αρχαιοτήτων Κυκλάδων – Μάγια Ευσταθίου, αρχαιολόγος προϊσταμένη Μουσείου Προϊστορικής Θήρας
Περί τα 14 στρέμματα καταλαμβάνει το τμήμα του προϊστορικού οικισμού του Ακρωτηρίου της Σαντορίνης που έχει ανασκαφεί και σήμερα καλύπτεται από ένα ίσου μεγέθους στέγαστρο για την εξασφάλιση της διατήρησής του στο χρόνο. «Πρόκειται όμως για αρχαιολογικό χώρο», όπως επισημαίνει ο Έφορος Αρχαιοτήτων Κυκλάδων κ. Αθανασούλης «γι΄αυτό και έχει ανοίξει ήδη από τις 18 του Μαΐου. Ωστόσο κατά τα άλλα ακολουθεί τους όρους λειτουργίας και τα μέτρα, που έχουν ληφθεί για τα μουσεία».
Όπως λέει η κυρία Ευσταθίου τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη ρύθμιση εισόδου –εξόδου των επισκεπτών, την ροή επίσκεψης και την πορεία τους μέσα στο χώρο. Δεδομένου εξάλλου, ότι το στέγαστρο είναι βιοκλιματικό δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα για τον αερισμό στο εσωτερικό του.
Όσον αφορά τον αριθμό των επισκεπτών ωστόσο η κυρία Ευσταθίου έχει ήδη πάρει μία πρώτη γεύση, όχι ενθαρρυντική πάντως, από το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος: «Είχαμε περί τα 70 άτομα, πολύ μικρό νούμερο, αν σκεφτεί κανείς, ότι την εποχή αυτή οι επισκέπτες κυμαίνονταν κανονικά μεταξύ 600 – 700 την ημέρα ενώ καμιά φορά φθάναμε και τους 1500», λέει. Η ίδια ωστόσο επισημαίνει την έλλειψη κυλικείου, ένα θέμα που δεν έχει κατορθώσει να επιλύσει το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων, του οποίου είναι ευθύνη.