Ο περίφημος «Γρύπας – πολεμιστής» από την Πύλο εκτίθεται για πρώτη φορά. Σπουδαία αρχαία έργα τέχνης στο Μουσείο Χώρας Μεσσηνίας

O σφραγιδόλιθος που βρέθηκε στον τάφο του «Γρύπα – πολεμιστή» που δείχνει έναν πολεμιστή να καταβάλλει τον αντίπαλό του

Πύλος. Εκεί όπου ο Νέστορας, ο μυθικός ήρωας –βασιλιάς είχε τα παλάτια του. Ο σοφός και συνετός γέρων, που όλοι προσέφευγαν σ΄αυτόν για τη συμβουλή του, όπως λέει ο Όμηρος, που μαρτυρεί ακόμη, πως πήρε μέρος σ΄όλες τις εκστρατείες, και στην Αργοναυτική και στον Τρωικό πόλεμο.

Από τη γη του, που προφανώς έβγαλε μεγάλα γένη αριστοκρατών πολεμιστών στη Μυκηναϊκή εποχή προέρχονται και τα ευρήματα, που έχουν ανακαλυφθεί τα τρία τελευταία χρόνια στο νεκροταφείο, δίπλα στο ανάκτορο του Νέστορα. Πρόκειται για τον ασύλητο τάφο του λεγόμενου «Γρύπα πολεμιστή» και άλλους ακόμη, που περιείχαν πλούσια και μοναδικά κτερίσματα, πολύτιμα αντικείμενα κύρους και εξουσίας που συνόδευαν τους νεκρούς.

Και η καλή είδηση τώρα είναι, ότι όλα αυτά, μαζί με άλλα ευρήματα, άγνωστα στον πλατύ κοινό, πρόκειται να εκτεθούν για πρώτη φορά στο αναβαθμισμένο και εκσυγχρονισμένο Αρχαιολογικό Μουσείο Χώρας Μεσσηνίας. Η κτηριολογική και αρχιτεκτονική μελέτη και παράλληλα η μουσειολογική γι΄αυτό το μικρό μουσείο, με τα σπάνια ωστόσο έργα εγκρίθηκαν ήδη από τα αρμόδια συμβούλια του υπουργείου Πολιτισμού και αναμένεται η υλοποίησή τους. Τα μοναδικά ευρήματα της περιοχής του βασιλείου του Νέστορα θα βρουν επιτέλους μια καλύτερη ανάδειξη και στέγη.

Η σπουδαία στιγμή της ανακάλυψης του τάφου του πολεμιστή με τα πολύτιμα κτερίσματα δίπλα του

Η πληροφορία για την ανεύρεση του τάφου του πολεμιστή είχε κάνει το γύρο του κόσμου ως ένα από τα πιο εντυπωσιακά γεγονότα της αρχαίας ιστορίας στον ελλαδικό χώρο, που ήρθαν στο φως. Μια εξέχουσα προσωπικότητα της εποχής του, δηλαδή της πρώιμης Μυκηναϊκής, περί το 1500 π.Χ. πρέπει να ήταν αυτός ο άνδρας, 30-35 χρονών, που είχε βρεθεί στον τάφο, αφού τον συνόδευαν περισσότερα από 1.400 αντικείμενα, εξαιρετικής τέχνης και άμεσης σχέσης με την Μινωική Κρήτη. Γιατί είτε είχαν κατασκευαστεί εκεί, είτε ο καλλιτέχνης που τα έφτιαξε ακολούθησε κατά γράμμα την υψηλή μινωική τέχνη.

Χρυσό σφραγιστικό δακτυλίδι με απεικόνιση θεότητας που δέχεται προσφορές

Δίπλα του βρέθηκαν ένα χάλκινο σπαθί με λαβή από χρυσό και ελεφαντοστό, χρυσά σφραγιστικά δακτυλίδια και κύπελλα, περισσότεροι από πενήντα (!) σφραγιδόλιθοι από ελεφαντόδοντο με εγχάρακτες παραστάσεις, μία σπάνια χρυσή αλυσίδα, που θεωρείται ότι φορούσε στον λαιμό του, περισσότερες από χίλιες ψήφους από πολύτιμους λίθους, ασημένια κύπελλα -ορισμένα με χρυσά χείλη- χάλκινα αγγεία κι έναν χάλκινο αμφορέα, χάλκινες πρόχοι, χάλκινες λεκανίδες και άλλα ακόμη.

Χρυσό δακτυλίδι με σκηνή σε ένα ιερό, πιθανώς σε νησί. Στη μέση είναι η μινωική θεά και γύρω της γυναίκες, που την υμνούν

Οι αρχαιολόγοι Τζακ Ντέιβις και Σάρον Στόκερ, του Πανεπιστημίου του Σινσινάτι και της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών που ανακάλυψαν το τάφο, θεωρούν ότι ο πολεμιστής αυτός ήταν ένας βασιλιάς –άναξ- της πρώιμης Μυκηναϊκής περιόδου. Όπως λένε, τόσο οι στρατιωτικοί όσο και οι θρησκευτικοί συμβολισμοί των αντικειμένων, που βρέθηκαν θαμμένα μαζί του, αυτό αποδεικνύουν.

Η αμερικανίδα αρχαιολόγος Σάρον Στόκερ ανασκαφέας στην Πύλο

Οι ίδιοι άλλωστε, που εργάζονται στην Πύλο πάνω από 25 χρόνια αποκάλυψαν στη συνέχεια, κοντά στον τάφο του πολεμιστή δύο θολωτά ταφικά μνημεία φέρνοντας στο φως, μεταξύ άλλων ένα χρυσό δαχτυλίδι με δύο βοοειδή που πλαισιώνονται από στάχυα κριθαριού και ένα χρυσό μενταγιόν που απεικονίζει την κεφαλή της Aιγύπτιας Θεάς Άθωρ, προστάτιδας των νεκρών. Κάτι που δείχνει την σχέση της Πύλου και με την Αίγυπτο.

Χρυσό δακτυλίδι με δύο βοοειδή και στάχυα κριθαριού

Το σύνολο αυτών των ευρημάτων λοιπόν πρόκειται να εκτεθεί στο ανακαινισμένο Μουσείο, το οποίο όμως διαθέτει επίσης σημαντικότατα ευρήματα από όλο το βασίλειο του Νέστορα, όπως: Χρυσά κοσμήματα και χρυσά κύπελλα από τους θολωτούς τάφους της Περιστεριάς Τριφυλίας (16ος-15ος αιώνας π.Χ.). Τοιχογραφίες από το Ανάκτορο του Νέστορα με πολεμικές σκηνές μεταξύ άλλων. Το μοναδικό στο είδος του τριποδικό τελετουργικό αγγείο (ρυτό) με τρεις κεφαλές ταύρου και ελαφιών από το νεκροταφείο στα Βολιμίδια (14ος-13ος αιώνας π.Χ.). Το δίδυμο κύπελλο, γνωστό και ως «δέπας αμφικύπελλον» από τους τάφους των Βολιμιδίων επίσης. Έναν πήλινο κρατευτή από το Ανάκτορο του Νέστορος. Δύο εντυπωσιακούς πιθαμφορείς με διακόσμηση από το θολωτό τάφο στο Ρούτση (15ος αιώνας π.Χ.). Και φυσικά τα εκμαγεία από πήλινες πινακίδες με Γραμμική Β γραφή, αφού τα πρωτότυπα τους βρίσκονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Ένα χρυσό περιδέραιο με πολύτιμες χάντρες, που θεωρείται ότι φορούσε ο πολεμιστής στο λαιμό του

Να σημειωθεί, ότι η υπάρχουσα έκθεση του μουσείου ήταν πλέον απαρχαιωμένη, έτσι τώρα προβλέπεται να αξιοποιηθούν τρεις εκθεσιακοί χώροι ενώ ένας ακόμη θα κατασκευαστεί ως προσθήκη. Για την υλοποίηση της ανακαίνισης του μουσείου ο προϋπολογισμός είναι 2.082.000 ευρώ ενώ το έργο πρόκειται να ενταχθεί στο Ε.Π. Πρόγραμμα “Πελοπόννησος” του ΕΣΠΑ 2014-2020.