Φέτος συμπληρώνονται 75 χρόνια από την ημέρα που οι ΗΠΑ ξεκίνησαν τις δοκιμές πυρηνικών όπλων στον Ειρηνικό Ωκεανό. Οι δοκιμές αυτές, οι οποίες διήρκησαν 12 ολόκληρα χρόνια στις Νήσους Μάρσαλ, επηρέασαν σημαντικά το περιβάλλον και έπαιξαν αρκετά μεγάλο ρόλο στην εξέλιξη της κλιματικής αλλαγής.
Το 1946, πολλοί Αυστραλοί ένιωθαν πως οι Νήσοι Μάρσαλ ήταν πολύ κοντά τους. Φοβούνται πως οι πυρηνικές δοκιμές στην ατόλη Μπικίνι θα χώριζαν τη Γη στα δύο, θα είχαν καταστροφική επίδραση στο κλίμα, θα προκαλούσαν σεισμούς και θανατηφόρα τσουνάμι. Μάλιστα, το Σίδνεϋ απείχε μόλις 5.000 χιλιόμετρα από το «σημείο μηδέν». Οι κάτοικοι σχεδόν ολόκληρης της χώρας, μάλιστα, μέχρι το Περθ, είχαν λάβει προειδοποίηση πως ως την 1η Ιουλίου εκείνης της χρονιάς, «ίσως λάμβανε χώρα ο έλεγχος για τη βόμβα».
Τελικά, η Γη δε χωρίστηκε στα δύο και οι δοκιμές συνεχίστηκαν. Μέσα σε δώδεκα χρόνια, πραγματοποιήθηκαν συνολικά 67. Κι όσο περνούσε ο καιρός, ήταν αδύνατο να κρυφτεί το μέγεθος του προβλήματος που είχαν δημιουργήσει.
Η ραδιενέργεια ήταν καταστροφική. Από δηλητηριάσεις μέχει γενετικές διαταραχές, λευχαιμία και πολλές ακόμη μορφές καρκίνου παρατηρήθηκαν στους κατοίκους της περιοχής, τουλάχιστον τέσσερα νησιά «εξατμίστηκαν μερικώς ή ολοκληρωτικά», ενώ οι πολίτες «έγιναν πειραματόζωα ενός ερευνητικού ιατρικού προγράμματος» και «ατομικοί» πρόσφυγες καθώς εκείνοι που έλειπαν εκείνη την περίοδο, έπρεπε να περιμένουν τουλάχιστον μία δεκαετία μέχρι να επιστρέψουν. Το μέρος θεωρήθηκε πραγματικά ασφαλές μετά το 1968.
Στο τέλος του 1947, οι ΗΠΑ μετέφεραν τις δοκιμές στο Ενεγουετάκ, επικαλούμενες την ασφάλεια των ανθρώπων. Ήταν, άλλωστε, μία πολύ πιο απομονωμένη περιοχή και οι άνεμοι ήταν σχεδόν απίθανο να μεταφέρουν ραδιενεργά σωματίδια στις πυκνοκατοικημένες εκτάσεις. Και πάλι, αυστραλικές αναφορές πρόσεξαν πως απείχε από το Σίδνεϋ 5.150 χιλιόμετρα, ενώ τα ραδιενεργά σωματίδια θα μπορούσαν να φτάσουν μέχρι τις γαλλικές Άλπεις. Και λίγο αργότερα, τα πρώτα προβλήματα υγείας έκαναν την εμφάνισή τους.
Εξαιτίας του Ψυχρού Πολέμου και τις δοκιμές πυρηνικών από τη Σοβιετική Ένωση, οι παραπάνω φωνές δεν ακούστηκαν όταν έπρεπε. Τελικά, το 1952 το ζήτημα τέθηκε υπό συζήτηση, όταν πραγματοποιήθηκαν τα 12 πρώτα βρετανικά τεστ στις Νήσους Μοτνεμπέλο.
Η Αυστραλία εκτέθηκε σε ραδιενέργεια ξανά το 1954, όταν ξεκίνησε να προμηθεύει με ουράνιο τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ συνέχισε έως το 1958. Τότε έλαβαν τέλος τα πειράματα των ΗΠΑ στις Νήσους Μάρσαλ, έπειτα από αίτηση των αλιευτών στα Ηνωμένα Έθνη, διαμαρτυρίες των ντόπιων και μελέτες σχετικά με τους κινδύνους στους οποίους εκτίθεντο καθημερινά.
Τη δεκαετία του ’70, τα πυρηνικά απορρίμματα συγκεντρώνονταν στο Θόλο του Ράνιτ, στο Ενεγουετάκ. Πρόσφατες έρευνες εξηγούν πως η συγκεκριμένη δομή παραμένει επικίνδυνη εξαιτίας της φθοράς που έχει υποστεί από το πέρασμα του χρόνου, τη μόλυνση των υδατων και την κλιματική αλλαγή που εκτοξεύθηκε.
Η κυβερνηση Μπάιντεν επαναδιαπραγματεύεται την κατάσταση με τις Μάρσαλ, έχοντας κατά νου την κλιματική αλλαγή, ενώ ο Ράνιτ παραμένει προτεραιότητά του. Ταυτόχρονα, η Αυστραλία ξεκινά έργα για την προστασία της περιοχής, καθώς ετοιμάζεται να ιδρύσει την πρώτη της πρεσβεία στην πρωτεύουσά τους.
Οι ατομικές δοκιμές κατέστρεψαν το περιβάλλον. Αξίζει να σημειωθεί, όμως, πως δεν είχαν την πλήρη ευθύνη οι Αμερικανοί. Οι Αυστραλοί στήριξαν τις προσπάθειές τους, έκαναν συλλογή κι επεξεργασία των πειραματικών δεδομένων, ενώ ψήφισαν κατά της αίτησης των κατοίκων των Μάρσαλ στον ΟΗΕ, για την παύση των τεστ.
Διαβάστε επίσης:
5 φορές που ακτιβιστές έδωσαν τέλος σε projects που απειλούσαν το περιβάλλον
Κλιματική αλλαγή: Μέχρι το τέλος του αιώνα, το καλοκαίρι θα διαρκεί έως 6 μήνες
Ινδία: Ο λόγος που τα ταμπού γύρω από την έμμηνο ρύση επιβαρύνουν το περιβάλλον
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση