Εδώ και επτά δισεκατομμύρια χρόνια, η Γη μας έχει δει τις θερμοκρασίες της να αλλάζουν και την ατμόσφαιρα να δέχεται όλο και περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα. Τι προκάλεσε την αλλαγή αυτή στο παρελθόν, εφόσον δε γινόταν χρήση ορυκτών καυσίμων;
View this post on Instagram
Κάθε χρόνο, οι άνθρωποι προκαλούμε την εκπομπή σχεδόν 40 δισεκατομμυρίων τόνων CO2 στην ατμόσφαιρα, κυρίως λόγω της χρήσης ορυκτών καυσίμων. Το διοξείδιο του άνθρακα αυτό, παραμένει στον αέρα από αιώνες, έως χιλιετίες, και η συγκέντρωσή του όλο και αυξάνεται. Εμείς, όμως, εντάξαμε συστηματικά το πετρέλαιο και το κάρβουνο στη ζωή μας πριν από 300 περίπου χρόνια.
H αλήθεια είναι πως δεν ευθυνόμαστε εξ ολοκλήρου για τις εκπομπές CO2 στην ατμόσφαιρα. Συμβαίνουν και λόγω του κύκλου του άνθρακα, που πραγματοποιείται από την αλληλεπίδραση του αέρα, των ωκεανών, της βιόσφαιρας και, τέλος, εξαιτίας γεωλογικών λειτουργιών.
Η φυσική αλλαγή στο διοξείδιο του άνθρακα
Κάθε χρόνο, η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα αυξάνεται και πέφτει, καθώς τα φυτά ανθίζουν την άνοιξη και το καλοκαίρι, ενώ μαραίνονται το φθινόπωρο και το χειμώνα. Τα αλμυρά νερά, από την άλλη πλευρά, συμβάλλουν ενεργά στον κύκλο του άνθρακα και προκαλούν αργές μεταβολές της κατάστασης ανά τους αιώνες. Οι ωκεανοί απορροφούν απευθείας το CO2, σε μία ανταλλαγή μεταξύ του αέρα και της θάλασσας. Τα μικροσκοπικά θαλάσσια φυτά το χρησιμοποιούν στη φωτοσύνθεση, ενώ οι μικροοργανισμοί για να κατασκευάσουν το κέλυφός τους. Όταν αυτοί πεθαίνουν και βουλιάζουν στο βυθό, παίρνουν τον άνθρακα μαζί τους.
View this post on Instagram
Συνολικά, η βιόσφαιρα και οι ωκεανοί απορροφούν περίπου το μισό από τον άνθρακα που εκπέμπεται εξαιτίας του ανθρώπινου είδους, μειώνοντας, έτσι, το ρυθμό της κλιματικής αλλαγής. Όσο, όμως, εκείνη συνεχίζεται και η θερμοκρασία των ωκεανών αυξάνεται, δεν είναι ξεκάθαρο αν το σύνολο της Γης θα συνεχίσει την απορρόφηση που αναφέραμε παραπάνω. Όσο το νερό θερμαίνεται, τόσο δυσκολεύεται να απορροφήσει διοξείδιο του άνθρακα και, όσο το κλίμα αλλάζει, πολλά οικοσυστήματα χάνουν την ικανότητά τους στη φωτοσύνθεση.
Η ιστορία της κλιματικής αλλαγής
Στην πάροδο του χρόνου, η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα αλλάζει. Το ίδιο κάνει και το κλίμα του πλανήτη.
Η πλειονότητα του άνθρακα που είναι αποθηκευμένος στο φλοιό της Γης βρίσκεται στη μορφή ασβεστόλιθου, ο οποίος δημιουργήθηκε από το κέλυφος θαλάσσιων οργανισμών που βυθίστηκαν στον ωκεανό εκατομμύρια χρόνια πριν.
Το διοξείδιο του άνθρακα, επίσης, προστίθεται στην ατμόσφαιρα με την έκρηξη των ηφαιστείων και, στο παρελθόν, που η ηφαιστειακή δραστηριότητα ήταν τεράστια, το πρόβλημα που προκαλούταν ήταν μεγάλο. Σήμερα, βέβαια, έτσι εκπέμπεται περίπου το 1% από τη συνολική ποσότητα CO2.
View this post on Instagram
Ένα παράδειγμα, βρίσκεται 250 εκατομμύρια χρόνια πριν, όταν μία μεγάλη σειρά εκρήξεων αύξησε δραματικά τα επίπεδα διοξειδίου στην ατμόσφαιρα. Πιο πρόσφατα, στα τελευταία 50 εκατομμύρια χρόνια, τα επίπεδα αυτά ακολουθούσαν μία καθοδική πορεία, με μερικά σκαμπανεβάσματα. Κάποια στιγμή, πριν 2-3 εκατομμύρια χρόνια, η συγκέντρωση CO2 έφτασε σε αρκετά χαμηλό σημείο και ξεκίνησε η εποχή των παγετώνων.
Η κλιματική αλλαγή εκείνη, αν και ξεκάθαρα έντονη, πραγματοποιήθηκε σε γεωλογικές περιόδους. Εμείς, με τη δραστηριότητά μας, καταφέρνουμε να την προκαλούμε μέσα σε λίγους αιώνες.
Αν η αύξηση των εκπομπών συνεχίσει με αυτόν τον ρυθμό, στον 21ο αιώνα, θα φτάσουμε σε σημεία που έχει να δει η Γη εδώ και δεκάδες εκατομμύρια χρόνια. Καλό είναι, λοιπόν, να προσέξουμε.