Ο όρος γρήγορη μόδα έχει γίνει ένας από τους πιο πολυχρησιμοποιημένους των τελευταίων ετών. Ξέρουμε πως δεν κάνει καλό ούτε στον πλανήτη, ούτε στους συνανθρώπους μας. Έχουμε, όμως, επίγνωση του τι πραγματικά σημαίνει;
Σύμφωνα με την Investopedia, έτσι περιγράφουν οι έμποροι τα φτηνά ρούχα που περνούν σε ελάχιστο χρόνο από τις πασαρέλες, στα καταστήματα κι από εκεί, στα χέρια των καταναλωτών. Ως αποτέλεσμα, έχουμε την δημιουργία νέων τάσεων από τη μία στιγμή στην άλλη. Μας δημιουργείται, με αυτόν τον τρόπο, η ανάγκη να αγοράσουμε όλο και περισσότερα ρούχα, παπούτσια και αξεσουάρ, σε όσο το δυνατόν χαμηλότερες τιμές.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Όλα ξεκίνησαν από το 19ο αιώνα. Πριν από αυτόν και τη βιομηχανική επανάσταση, η διαδικασία παραγωγής ήταν αργή. Χρειαζόταν χρόνος για τη συλλογή των πρώτων υλών, την παραγωγή των υφασμάτων και την προετοιμασία τους, ενώ η δημιουργία του ενδύματος ήταν απλώς η τελική –και λιγότερο χρονοβόρα – πινελιά.
Ξαφνικά, όμως, με την άνθιση της τεχνολογίας, ήρθαν οι ραπτομηχανές. Όλα έγιναν ευκολότερα και πιο οικονομικά. Οι μοδίστρες έγιναν προσιτές και στη μεσαία τάξη, ενώ άνοιξαν τα πρώτα καταστήματα έτοιμων προϊόντων. Τα μεγάλα εργοστάσια αναζητούσαν ανθρώπινο δυναμικό από τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, κυρίως μετανάστες και ορφανά.
Στα τέλη του 20ου αιώνα, η μόδα έγινε ένα μέσο έκφρασης για τους νέους, οι οποίοι καθόριζαν τις τάσεις της. Μέχρι και τα 80s, υπήρχε ένας τεράστιος διαχωρισμός μεταξύ τυς υψηλής ραπτικής και των πιο πρόχειρων δημιουργιών. Το ’90, όμως, όλα άρχισαν να αλλάζουν. Τα καταστήματα μεγάλων αλυσίδων κατέκτησαν την αγορά, οι σχεδιαστές τους εμπνέονταν από εκείνους των μεγάλων οίκων και δημιουργούσαν με τεράστια ταχύτητα φτηνές απομιμήσεις, ενώ ο μέσος καταναλωτής εντυπωσιαζόταν. Μπορούσε να φορέσει κάτι που φάνταζε ακριβό, με ελάχιστα χρήματα. Μπορούσε να είναι στιλάτος, όπως όλοι εκείνοι που θαύμαζε στα περιοδικά. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, το λόγο που η γρήγορη μόδα άνθισε.
Σήμερα, οι εταιρείες που την προωθούν παράγουν κολεξιόν για περίπου 52 σεζόν το χρόνο. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει εβδομαδιαία ανανέωση της ήδη υπάρχουσας. Κάθε εβδομάδα, δηλαδή, έρχονται νέα ρούχα να μας δείξουν πως αυτά που αγοράσαμε δέκα μέρες νωρίτερα, είναι ξεπερασμένα. Έτσι, τα φοράμε για μία ή δύο φορές και τα ξεχνάμε. Άλλοτε, επειδή η ποιότητά τους – όπως και η τιμή – είναι χαμηλή, φθείρονται σχεδόν αμέσως. Όπως και να ‘χει, η κατάληξη είναι η ίδια: Η χωματερή.
Φυσικά, εκτός από τον υπερκαταναλωτισμό μας, χάρη στη γρήγορη μόδα επιβαρύνεται και το περιβάλλον. Οι τοξικές χημικές ουσίες, οι επικίνδυνες βαφές, τα συνθετικά υφάσματα που μολύνουν τα νερά των αναπτυσσόμενων χωρών, μας απομακρύνουν όλο και περισσότερο από την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Σε συνδυασμό με το παραπάνω, έρχεται και η επίδρασή της στον ανθρώπινο παράγοντα. Οι εργαζόμενοι στις μονάδες παραγωγής, υποφέρουν. Υπομένουν σκληρές συνθήκες, επιβλαβείς και για την υγεία τους, αμείβονται με ανεπαρκείς μισθούς και δεν αντιμετωπίζονται με σεβασμό. Πολλές γυναίκες πέφτουν θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης ή κακοποίησης, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις παιδικής εργασίας.
Παρότι η βιομηχανία της μόδας έχει διαπράξει εγκλήματα, γίνονται προσπάθειες για την αλλαγή. Οι επιχειρήσεις αρχίζουν να εμφανίζουν ένα πιο φιλικό προς το περιβάλλον πρόσωπο, κάνοντας συνειδητές προσπάθειες για τη βελτίωση της κατάστασης. Σε αυτό, έχουμε συμβάλλει κι εμείς. Αναζητούμε πιο «ηθικά» προϊόντα και δείχνουμε πως θέλουμε να δούμε τη διαφορά.
Υποστηρίζοντας τα βιώσιμα brands, επενδύοντας στις αξίες που προωθούν, δεν επικεντρωνόμαστε μόνο στο στιλ μας. Προστατεύουμε κι εκείνους που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη.
Διαβάστε επίσης:
Τι ακριβώς είναι η ηθική μόδα;
Πόσο εφικτή είναι η απόλυτη διαφάνεια στη βιομηχανία της μοδας