H πανδημία έχει επηρεάσει, όπως είναι γνωστό, τη βιομηχανία της μόδας. Όμως, η προσοχή μας πλέον δεν είναι στραμμένη στην αρνητική της επίδραση στο περιβάλλον. Τώρα πια, έχουμε επικεντρωθεί στη διατήρηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Από τη στιγμή που οι υπάλληλοι και εργοστασιάρχες του Μπανγκλαντές ανέφεραν πως οι επιχειρήσεις αθέτησαν τις υποσχέσεις που είχαν δώσει, μεγάλα brands – με το H&Μ να παίρνει την πρωτοβουλία και ομίλους όπως οι Target, Marks & Spencer, Zara και PVH Corp να ακολουθούν – δεσμεύθηκαν να πληρώσουν για κάθε παραγγελία τους που είχε ήδη ετοιμαστεί ή βρισκόταν στο στάδιο της παραγωγής. Όμως, δεν ξεκαθαρίστηκαν βασικές λεπτομέρειες. Πότε, για παράδειγμα, θα πραγματοποιηθούν οι παραπάνω πληρωμές;
Αυτή η απουσία οργάνωσης έχει δώσει στις επιχειρήσεις την ευκαιρία να περιγράψουν ανενόχλητες τις οικολογικές τους πρωτοβουλίες, να ξεκινήσουν διαφημιστικές καμπάνιες και διαχρονικές κολεξιόν. Έτσι, βγαίνει προς τα έξω μία παραπλανητική εικόνα για τις προσπάθειες που γίνονται.
«Ανακοινώνονται διαρκώς νέα σχέδια, projects και διάφορες στρατηγικές, όμως ο τομέας για τον οποίο τα brands μιλούν λιγότερο, είναι εκείνος με τα αποτελέσματα της δράσης τους», είπε στη Vogue Business ο project manager της Fashion Revolution, Ilishio Lovejoy. Δεν κατηγόρησε κανέναν ονομαστικά, όμως τόνισε ότι πολλοί είναι αυτοί που μένουν στα λόγια, αλλά δεν πράττουν.
Κι έπειτα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που προωθούν τη βιωσιμότητα σαν ένα δίλημμα. Ένα προϊόν, δηλαδή, είτε είναι φιλικό προς το περιβάλλον, είτε όχι. Η αλήθεια, όμως, διαφέρει.
«Δεν είναι όλα άσπρο και μαύρο, σωστά;», είπε η ειδικός Libby Annat. «Υπάρχουν πολλές αποχρώσεις ενδιάμεσα, αλλά σε συγκεκριμένα πράγματα. Εάν ένα προϊόν είναι τέλειο, δε σημαίνει πως το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα και, σίγουρα, δε ισχύει και για ολόκληρη την εταιρεία.»
Η βιομηχανία της μόδας, χάρη σε οργανισμούς όπως οι Fashion Revolution, Know the Chain και Greenpeace, που φέρνουν στην επιφάνεια τα επίπεδα βιωσιμότητας της κάθε επιχείρησης, προετοιμάζουν το έδαφος για μία πιο φιλική προς τον πλανήτη κατάσταση. Όπως και το Carbon Disclosure Project ή το ίδρυμα Fair Wear, τα οποία παρέχουν πλάνα τα οποία οι διάφορες εταιρείες μπορούν να ακολουθήσουν.
Οι όμιλοι Kering και Adidas είναι οι μόνοι που, αυτή τη στιγμή, δεν αποκρύπτουν κανένα στοιχείο και δημοσιεύουν τα πραγματικά τους αρχεία. Άλλοι, ιδιαίτερα οι μικρότεροι, μιλούν για ένα μόνο μέρος της επίδρασής τους στην κοινωνία και το περιβάλλον. Η πλειονότητα, όμως, δεν αποκαλύπτει απολύτως τίποτα.
Σε όλο αυτό, συμβάλλει και η έλλειψη της ανάλογης νομοθεσίας. Έχουν περάσει μερικά νομοσχέδια τα τελευταία πέντε χρόνια, όμως η υποστήριξη που λαμβάνουν είναι ελάχιστη.
Στις ΗΠΑ, ενώ υπήρχαν μέτρα κατά του greenwashing, τα οποία θέσπισε η κυβέρνηση Obama, τώρα πια ανήκουν στο παρελθόν. Ο Donald Trump αποφάσισε να μην κάνει καμία αντίστοιχη προσπάθεια.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, όμως, ίσως και να διαφέρει. Έχουν ήδη ξεκινήσει προσπάθειες για το τέλος της κατάχρησης του νερού, τον περιορισμό εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και απορριμμάτων. Και τα μεγάλα brands προετοιμάζονται. Η Sustainable Apparel Coalition (SAC) από πέρσι είναι μέλλος των Global Fashion Agenda και Federation of the European Sporting Goods Industry (FESI), σε μία απόπειρα να επηρεάσουν την πολιτική και τις πρακτικές της κυκλικής οικονομίας στην ένδυση, την υπόδυση και τη βιομηχανία υφασμάτων.
Στις αρχές Μαρτίου, άρχισε η εφαρμογή της παραπάνω ιδέας. Σιγά – σιγά, είναι πιθανό να δούμε τις εργοστασιακές πληροφορίες των προϊόντων, όταν ψωνίζουμε διαδικτυακά, και αργότερα μία εκτίμηση του αντικτύπου των προϊόντων αυτών στο περιβάλλον. Το τελευταίο, υπολογίζεται από το Δείκτη Higg.
Οι επιλογές των καταναλωτών βασίζονται σε τέσσερα κριτήρια: την επωνυμία, την εφαρμογή, την εμφάνιση και το κόστος. Είναι πολύ δύσκολο να ικανοποιούνται όλα από το ίδιο προϊόν. «Η αυξυμένη πρόσβαση σε πληροφορίες έχει οδηγήσει στη λήψη σοφότερων αποφάσεων και δημιούργησαν πιο βιώσιμες αγορές, κυρίως στο χώρο της διατροφής και των οικιακών συσκευών. Και ο κόσμος της μόδας έχει ωριμάσει αρκετά για αυτό», τόνισε ο Jason Kibbey, CEO της Higg Co, της εταιρείας που επιβλέπει το Δείκτη.