Μετάξι: Το αριστοκρατικό ύφασμα που θέτει μεγάλο ηθικό δίλημμα

Το μετάξι είναι ένα από τα πολυτιμότερα υφάσματα. Ανέκαθεν θεωρούταν αριστοκρατικό, χάρη στην ασύγκριτη ομορφιά, ανθεκτικότητα και άνεση που προσέφερε, ενώ ήταν από τα αγαπημένα των Αράβων ευγενών. Η σπανιότητά του, έκανε την αξία του ανεκτίμητη.

Για περισσότερα από χίλια χρόνια, η μέθοδος παραγωγής του παρέμενε ένα καλά κρυμμένο κινέζικο μυστικό, με τη χώρα εκείνη να διατηρεί το μονοπώλιο. Διακινούταν μέσω του Δρόμου του Μεταξιού, όπως ονομαζόταν το το δίκτυο των εμπορικών δρόμων μεταξύ εκείνης και των κρατών που βρίσκονται στα δυτικά και στα νότιά της. Εκείνη την εποχή, το μετάξι κόστιζε όσο το βάρος του σε χρυσό και, συχνά, χρησιμοποιούταν σαν συνάλλαγμα.

Για ποιο λόγο, όμως, η ανθρωπότητα το αγάπησε τόσο ώστε μέχρι σήμερα να προσθέτει κύρος σ’ οποιονδήποτε κι οτιδήποτε «ντύνει»; Η απάντηση βρίσκεται, πιθανότητα, στη διαδικασία δημιουργίας τους.

Πώς παράγεται το μετάξι

Σε αντίθεση με τα βαμβακερά και τα λινά υφάσματα, το μετάξι δεν παράγεται από φυτικές ίνες, αλλά από πρωτεΐνικές που κατασκευάζουν οι μεταξοσκώληκες απ’ το έκκριμα των αδένων τους, που όταν έρχεται σ’ επαφή με τον αέρα, στερεοποιείται και παίρνει τη μορφή συνεχούς και πολύ λεπτής «κλωστής», η οποία μπορεί να κοπέι που μόνο κάτω απ’ την επίδραση κάποιας εξωτερικής δύναμης.

Στην επεξεργασία των κουκουλιών για να βγει το μετάξι, ακολουθείται μια δύσκολη και σύνθετη διαδικασία. Η κλωστή πρέπει να είναι συνεχής κι ομοιόμορφη. Το ακατέργαστο μετάξι, αρκετά υγροσκοπικό, αποτελείται από φιβροΐνη, (που είναι πρωτεΐνη άσπρου ή κρεμ χρώματος) κατά 60-70% και κατά 20-22% από σερικίνη (κι αυτή πρωτεΐνη). Το υπόλοιπο αποτελείται από διάφορες άλλες ύλες.

Όσο αυξάνεται η ζήτηση του μεταξιού, τόσο σπανιότεροι γίνονται οι μεταξοσκώληκες. Εκείνοι που γεννιούνται σε ειδικά εκτροφεία, μάλιστα, χάνουν την ικανότητά τους να πετούν κι έχουν ατροφικά φτερά. Ως αποτέλεσμα, η εκτροφή γίνεται συχνά αντικείμενο σκληρής κριτικής, με την PETA και αντίστοιχες ομάδες να έχουν απαιτήσει την απαγόρευση του συγκεκριμένου υφάσματος. Αν αναλογισοτύμε, μάλιστα, πως για δύο περίπου κιλά του θανατώνονται δύο με τρεις χιλιάδες μεταξοσκώληκες, θα δούμε πως το αίτημα αυτό δεν είναι παράλογο.

Cruelty-Free μετάξι;

Σε ορισμένες χώρες, όπως η Κίνα, όταν ολοκληρωθεί η επεξεργασία των κουκουλιών, οι μεταξοσκώλικες βράζονται και τρώγονται. Καταναλώνεται, όμως, μόνο ένα μικρό ποσοστό εκείνων που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία αυτή. Το μεγαλύτερο μέρος του καταλήγει στα απορρίμματα.

Υπάρχει τρόπος παραγωγής που δεν απαιτεί τον τραυματισμό ή το θάνατοτων μεταξοσκώληκων. Η μέθοδος ξεκίνησε από την Ινδία και χάρη σ’ αυτήν προκύπτει το λεγόμενο ηθικό, ahimsa ή cruelty – free μετάξι. Επιτρέπει στα έντομα να εκκολαφθούν πλήρως ή περιμένει να σχιστεί το κουκούλι μόνο του.

Αν εκκολαφθεί, θα έχει περάσει 7 έως 10 παραπάνω μέρες στο κουκούλι, το οποίο σκληραίνει. Οι ίνες μεταξιού που προκύπτουν, λοιπόν, είναι πιο ανθεκτικές. Η διαδικασία, όμως, είναι δυσκολότερη και πιο χρονοβόρα – επομένως οι επιχειρήσεις την απορρίπτουν.

Κι ενώ πολλά fashion brands είχαν αρχίσει να το εγκαταλείπουν, από το 2020 έγινε μία από τις επικρατέστερες τάσεις. Αν οπωσδήποτε θέλουμε να το εντάξουμε στη δική μας γκαρνταρόμπα, ας προτιμήσουμε την ηθική επιλογή.

 

Διαβάστε επίσης:

O λόγος που τα jeans βλάπτουν σοβαρά τον πλανήτη

Μπαμπού: Οικολογικό ύφασμα ή περιβαλλοντική καταστροφή;

Τι ακριβώς είναι το λινό ύφασμα και πόσο οικολογικό μπορούμε να το θεωρήσουμε;