Τον περασμένο μήνα, η H&M αναδείχθηκε η εταιρεία που ακολουθεί τις πιο βιώσιμες και φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές. Οι ακτιβιστές, όμως, είχαν άλλη άποψη. Αυτό που υποστήριζαν, ήταν πως δεν υπήρχε καμία διαφάνεια σχετικά με την παραγωγική διαδικασία και τους προμηθευτές της.
«Οι περισσότεροι κολοσσοί της μόδας, βρίσκονται σ’ ένα ταξίδι προς τη διαφάνεια, αλλά, τελικά, τα μοτίβα που ακολουθούν είναι μη-βιώσιμα», τόνισε η Sarah Ditty, διευθύντρια στρατηγικής της Fashion Revolution.
Η διαφάνεια θεωρείται το πρώτο βήμα που όλοι είναι απαραίτητο να κάνουν, ώστε να υιοθετήσουν πιο «ηθικές» πρακτικές. Ο ουσιαστικός της στόχος, βέβαια, είναι οι υψηλότεροι μισθοί, οι ασφαλέστερες συνθήκες εργασίας και οι πιο φιλικές προς το περιβάλλον εργοστασιακές μονάδες. Παρά τις προσπάθειες που γίνονται τα τελευταία χρόνια, δεν έχουν αλλάξει πολλά. Τα brands χειροκροτούνται για τα μικρά τους εγχειρήματα, όμως δεν παρέχουν καμία εγγύηση για τη βελτίωση των παραπάνω. Μάλιστα, τα στοιχεία που παρέχουν, είναι εκείνα που τα ίδια επιλέγουν να κυκλοφορήσουν προς τα έξω – κρατούν για τον εαυτό τους τα περισσότερα.
«Είναι μία καλή αρχή, αλλά βρισκόμαστε σ’ αυτήν την καλή αρχή εδώ και πάνω από μία δεκαετία», δήλωσε στη Vogue Business ο ειδικός αναλυτής των προβλέψεων για την αλυσίδα παραγωγής, Kohl Gill.
Προκειμένου να γίνουν περισσότερες και μεγαλύτερες ενέργειες, χρειάζεται να αλλάξει η πολιτική διαφάνειας που ακολουθείται. Να εμβαθύνει περισσότερο στις συνθήκες εργασίας και τους προμηθευτές, θέτοντας ψηλότερα τον πήχη και πραγματοποιώντας αλλαγές στον πυρήνα του συστήματος, με νόμους που θα υποχρεώνουν τη δράση, αντί απλώς να την ενθαρρύνουν.
Αρκετοί είναι εκείνοι που έχουν ξεκινήσει να κατονομάζουν τα εργοστάσια που τους προμηθεύουν απευθείας. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα μέτρα, το οποίο ακολούθησε φέτος το 40% περίπου των επιχειρήσεων. Έτσι, θα μπορέσουν να λάβουν βοήθεια οι εργαζόμενοι, οι οποίοι, συχνά, δε γνωρίζουν για ποια εταιρεία παράγουν τόσο μεγάλο έργο.
Η ιδρύτρια της μη-κερδοσκοπικής οργάνωσης Remake, Ayelsha Barenblat, θεωρεί πως αυτή η λίστα με τα ονόματα των βιομηχανικών μονάδων δεν έχει καμία σχέση με τις συνθήκες εργασίας και τις οικολογικές προσπάθειες των εταιρειών. Μάλιστα, οι συνθήκες παραμένουν απάνθρωπες, ενώ είναι ακόμη χειρότερες σ’ εκείνους που προμηθεύουν τα μεγάλα εργοστάσια. Για παράδειγμα, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις εξαναγκασμένης εργασίας στο χώρο του βαμβακιού και σύγχρονης σκλαβιάς στα κλωστοϋφαντουργεία. Η διαφάνεια αφορά στα τελευταία στάδια της παραγωγής και κανείς δεν ενδιαφέρονται για αυτούς που την ξεκινούν. Όσο πιο βαθιά «σκάβουμε», τόσο περιπλέκει η κατάσταση.
Οι πληροφορίες που μοιράζονται οι εταιρείες, δε δίνουν την πλήρη εικόνα του τομέα παραγωγής. Άλλωστε, τα αρχεία αφορούν σε όσα είδε ο επιθεωρητής τη στιγμή ακριβώς που επισκέφθηκε τον εκάστοτε χώρο – κανείς δε γνωρίζει τι γινόταν πριν, κανείς δε γνωρίζει τι έγινε μετά. Είναι, όμως, σημαντικό να βγαίνει η αλήθεια στο φως. Υπάρχουν ΜΚΟ κι ιδρύματα που έχουν σκοπό να βοηθήσουν. Δεν μπορούν, όμως, να το κάνουν, αν δε γνωρίζουν πού υπάρχει το πρόβλημα.
Κάτι που θα μπορούσε να φέρει τη μεγάλη αλλαγή και να ταράξει την ηρεμία του χώρου, είναι η ισχυρή νομοθεσία. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υπάρχουν δύο σχέδια. Το πρώτο, θα καθιερώσει την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ το δεύτερο θα αναγκάζει τους επιχειρηματίες να παραθέτουν «μη-οικονομικά» στοιχεία, όπως η κοινωνική και περιβαλλοντική τους πολιτική.
Μαζί με το H&M, κι άλλοι αναγνωρίζουν τη σημασία της διαφάνειας και αναφέρουν πώς ακριβώς προσεγγίζουν το ζήτημα. O όμιλος Kering, για παράδειγμα, τόνισε ότι χάρη σ’ αυτήν καταφέρνει να θέτει νέους στόχους και να τους ξεπερνά με μεγαλύτερη επιτυχία, κάθε φορά. «Ήδη βρισκόμαστε στο ταξίδι κατάκτησης της περιβαλλοντικής πλευράς. Προσπαθούμε, όμως, να κατανοήσουμε και την κοινωνική, η οποία, κατά κάποιον τρόπο, είναι αρκετά πιο σύνθετη», δήλωσε στη Vogue Business ο Διευθυντής Βιωσιμότητας, Micheal Beutler.
Ελπίζει, βέβαια, πως η ΕΕ θα ενισχύσει τις προσπάθειές του, σε συνδυασμό με τη δράση των ΜΚΟ και των επενδυτών, οι οποίοι οδηγούν τη βιομηχανία της μόδας προς μία πιο βιώσιμη κατεύθυνση.
Η Fashion Revolution είναι η οργάνωση που προσπαθεί να ελέγξει κατά πόσο εφαρμόζονται οι αρχές της ηθικής στο χώρο και τον εξελίσσει όσο περισσότερο μπορεί. Έχοντας δημιουργήσει το Δείκτη Διαφάνειας, επικεντρώνει την προσοχή μας σ’ αυτό το κομμάτι και τονίζει τη σημασία του για την πρόοδο που πρέπει να γίνει.
«Ο Δείκτης Διαφάνειας χρειάζεται να κινηθεί ανάλογα με την εποχή και να βεβαιωθεί πως τα brands αυτά κάνουν ό, τι περνάει από το χέρι τους για να βελτιώνονται διαρκώς και να συναντούν τις ανάγκες των εργαζομένων τους», είπε η Sarah Ditty στη Vogue Business.