Η μόδα αποτελεί αντικείμενο λατρείας για τους περισσότερους. Σημαίνει πολλά περισσότερα από την αναζήτηση της τάσης που μας κολακεύει περισσότερο. Αποτελεί τρόπο έκφρασης, είναι μία τέχνη. Μία τέχνη στην οποία δεν είναι όλα λαμπερά και όμορφα.
Η βιομηχανία της, είναι ένας από τους κυριότερους παράγοντες μόλυνσης του περιβάλλοντος, ενώ στο βωμό της κακοποιούνται ζώα και καταπατώνται θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Το πρόβλημα με τη γρήγορη μόδα
Ζούμε σε έναν κόσμο που ένας καφές μπορεί να κοστίζει περισσότερο από ένα απλό μπλουζάκι. Σχεδόν κάθε εβδομάδα εμφανίζονται νέα trends, τα σχέδια παλιώνουν σε ταχύτητα φωτός και εμείς μένουμε με μία διαρκή ανάγκη ανανέωσης της γκαρνταρόμπας μας.
Οι συνθήκες εργασίας των υπαλλήλων σε μεγάλες εταιρείες αυτής της κατηγορίας είναι σχεδόν απάνθρωπες. Αμείβονται με μισθούς μικρότερους από τον κατώτατο, βιώνουν φυλετικό ρατσισμό, ανισότητα και διακρίσεις βάσει φύλου, παρενοχλούνται σεξουαλικά και δεν υπάρχει κανένας σεβασμός απέναντι στην ανθρώπινή τους φύση. Φυσικά, τα παιδιά προσλαμβάνονται κανονικά.
Μέχρι το 2013, όταν η κατάρρευση ενός εργοστασίου της Rana Plaza κόστισε τη ζωή 1135 ατόμων, σχεδόν κανείς δεν έδινε προσοχή στο ζήτημα αυτό.
Ο ρυθμός της κατανάλωσης
Για τις βιομηχανίες, η διαρκής ζήτηση είναι ο λόγος που απασχολούνται τόσοι άνθρωποι και έχουν ένα βελτιωμένο βιοτικό επίπεδο. Για τους καταναλωτές, η τεράστια προσφορά μας λέει «παρ’ τα όλα, τα αξίζεις».
Παγκοσμίως, παίρνουμε 80 εκατομμύρια κομμάτια ρουχισμού το χρόνο. Σε ποσοστά, έχουμε μία αύξηση400% σε σχέση με τη δεκαετία του ’90.
Ο υπερκαταναλωτισμός αυτός, «τρέφει» τη γρήγορη μόδα, η οποία αναπτύσσεται διαρκώς χωρίς να κοιτά την αρνητική της επίδραση στο περιβάλλον και την κοινωνία.
Η επικίνδυνη χρήση χημικών
Όταν σκεφτόμαστε τη μόλυνση του περιβάλλοντος, το μυαλό μας απευθείας πηγαίνει σε μεγάλα εργοστάσια με μαύρο καπνό να βγαίνει από τις καμινάδες, πετρελαιοκηλίδες στη θάλασσα και μεγάλες δασικές εκτάσεις να αποψιλώνονται.
Η βιομηχανία της μόδας, όμως;
Σύμφωνα με τη WWF, περίπου το 50% του συνόλου των υφασμάτων παράγεται από βαμβάκι. Όταν αυτό καλλιεργείται συμβατικά, είναι πιο βρώμικο και απαιτεί μεγαλύτερη ποσότητα χημικών (το ¼ των εντομοκτόνων παγκοσμίως, και το 1/10 των φυτοφαρμάκων). Για να το κάνουμε πιο σαφές, για το μέσο βαμβακερό μπλουζάκι απαιτούνται περίπου 17 κουταλάκια του γλυκού τέτοιων ουσιών.
Τοξικά χημικά χρησιμοποιούνται επιπλέον κατά τη βαφή των υφασμάτων. Αυτά, περιλαμβάνουν βαρέα μέταλλα, όπως νικέλιο, χρώμιο και μόλυβδο, φορμαλδεΰδη και φθαλάτες.
Τα παραπάνω, όχι μόνο αποτελούν κίνδυνο για τους παραγωγούς και τους βιοτέχνες, αλλά επιβαρύνουν και εμάς που τα φοράμε!
Η σπατάλη και μόλυνση των υδάτων
Οι ουσίες που αναφέραμε, δεν εξαφανίζονται μετά την παραγωγή. Κάπου πηγαίνουν. Το μέρος στο οποίο καταλήγουν είναι τα ποτάμια, οι θάλασσες και οι ωκεανοί.
Η μόδα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος καταναλωτής νερού στον κόσμο, δεσμεύοντας μεταξύ έξι και εννέα τρισεκατομμυρίων λίτρων το χρόνο. Και πάλι, η ευθύνη αποδίδεται στο συμβατικό βαμβάκι.
Η κλιματική αλλαγή
Αγοράζοντας τόσα νέα ρούχα, συχνά πετάμε τα παλιά. Δεν τα ανακυκλώνουμε, ούτε τα χαρίζουμε. Ακόμα και οι φυσικές ίνες, όπως το οργανικό βαμβάκι, εάν καταλήξουν στη χωματερή, επιβαρύνουν εξίσου με τις συνθετικές. Βιοδιασπώνται αναερόβια, εκπέμποντας μεθάνιο – το πιο ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου.
Τι είναι, λοιπόν, η ηθική μόδα;
Πρόκειται για «ένα κίνημα, μία διαδικασία αλλαγής του κατεστημένου στο χώρο της μόδας, έχοντας ως προτεραιότητα την οικολογία και την κοινωνική δικαιοσύνη», αναφέρει η Βικιπαίδεια.
Ουσιαστικά, η βιωσιμότητα είναι μία προσέγγιση της βιομηχανίας με έναν τρόπο που δε θα επιβαρύνει ούτε το περιβάλλον, αλλά ούτε και την κοινωνία. Πριν αγοράσουμε ένα ρούχο, πρέπει να ελέγχουμε πώς παράχθηκε. Περιορίζοντας τη ζήτηση της γρήγορης μόδας, θα περιοριστεί και η προσφορά της.
Διαβάστε επίσης:
Καταρρίπτουμε τους μεγαλύτερους μύθους για την ηθική μόδα
«Αγόρασε-Φόρεσε-Πέταξε»: Η φιλοσοφία της γρήγορης μόδας
O λόγος που βιωσιμότητα και ρατσισμός, δεν πάνε μαζί