Η ιδέα ενός zero-waste τρόπου ζωής γίνεται όλο και πιο δημοφιλής, ιδιαίτερα στον κόσμο του διαδικτύου. YouTubers, bloggers, influences, chefs και επιστήμονες έχουν αρχίσει να προωθούν σημαντικά το κίνημα. Για το μέσο άνθρωπο, όμως, όλο αυτό φαίνεται «βουνό». Το concept του «μειώνω – επαναχρησιμοποιώ – ανακυκλώνω» στην απόλυτη μορφή του, ειδικά όταν στην κουζίνα μας έχουμε ένα γεμάτο κάδο απορριμμάτων, δεν είναι ιδιαίτερα ελκυστικό. Οι ειδικοί, πιστεύουν πως δε θα έπρεπε να το βλέπουμε έτσι – το θεωρούν εφικτό.
Πώς θα ξεκινήσουμε
Η Anne-Marie Bonneau, γνωστή για το blog της, Zero Waste Chef, ανησυχεί ιδιαίτερα για τα απορρίμματα που προέρχονται από πλαστικό. Η ίδια, ευαισθητοποιήθηκε όταν είδε εικόνες από την επίδρασή τους στην άγρια φύση, το 2011. Η οικογένειά της, δεν άργησε να την ακολουθήσει.
Φυσικά, η αλλαγή δεν ήταν εύκολή – τουλάχιστον, στην αρχή. «Πώς θα το κάνουμε αυτό το πράγμα; Θα είναι αδύνατο», είχε πει στην κόρη της μία μέρα που είχαν πάει σούπερ μάρκετ. Είναι πολύ πιθανό να νιώσουμε κι εμείς πως μία τέτοια στροφή 180 μοιρών είναι ακατόρθωτη – ειδικά αν ξεκινάμε περιορίζοντας κάτι βασικό, όπως το πλαστικό.
Το θετικό είναι πως δε χρειάζεται να αλλάξουμε από τη μία μέρα στην άλλη. Πρόκειται για μία διαδικασία που θέλει το χρόνο της. Θέλουμε να έχουμε τον έλεγχο της κατάστασης, κι ας βγούμε έξω απ’ τα νερά μας για λίγο. Μία επιπλέον δυσκολία έρχεται και από την ίδια την βιομηχανία της παραγωγής, καθώς υπάρχουν ελάχιστες άχιστες zero-waste επιλογές. «Εμείς, ως καταναλωτές, δεν αποφασίζουμε πώς θα συσκευαστούν τα προϊόντα. Μπορούμε, όμως, να αξιολογήσουμε τις εταιρείες και να τις επηρεάσουμε, ώστε να κάνουν την έρευνά τους και να επαναπροσδιορίσουν τις προτεραιότητές τους», είπε στο mic.com η ειδικός Darby Hoover.
Μέχρι να γίνει η διαφορά, βέβαια, στο κομμάτι της προσφοράς, ας δούμε πώς θα προχωρήσουμε. Ο περιορισμός των απορριμμάτων που προέρχονται από τα τρόφιμα, μπορεί να επιτευχθεί εάν γνωρίζουμε πώς θα ψωνίσουμε. Πηγαίνοντας στη λαϊκή αγορά με την πάνινη τσάντα μας, δε θα πάρουμε τίποτα τυλιγμένο σε πλαστικό. Όλα θα είναι φρέσκα – σε αντίθεση με τις συσκευασμένες σαλάτες των σούπερ μάρκετ, για παράδειγμα. Μία ακόμη πρόταση, αφορά στο φαγητό που παραγγέλνουμε απ’ έξω. Εάν αποφασίσουμε να ακολουθήσουμε το zero-waste τρόπο ζωής, θα πρέπει να το σταματήσουμε εντελώς και αυτό ίσως αποτελέσει το μεγαλύτερο σοκ για εμάς. Αξίζει, όμως.
Επιπλέον, απαιτείται ακριβής προγραμματισμός. Αυτό σημαίνει πως πριν πάμε για ψώνια, θα χρειαστεί να γνωρίζουμε τι θα μαγειρέψουμε μέσα στο Σαββατοκύριακο και να κινηθούμε ανάλογα. Η Bonneau συμφωνεί πως δεν είναι και το πιο άνετο πράγμα του κόσμου, όμως θα γίνει «παιχνιδάκι» όταν συνηθίσουμε στη νέα πραγματικότητα. Τόνισε στο mic.com, μάλιστα, πως δε θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει τόσο η ημερομηνία λήξης που αναγράφεται στη συσκευασία των προϊόντων. «Όταν αυτή περάσει, πολλοί θα σκεφτούν πως είναι ανθυγιεινό και θα το πετάξουν. Στην πραγματικότητα, αποτελούν μία ‘μαντεψιά’ του παραγωγού για το πότε θα αρχίσει να πέφτει η ποιότητά του και δεν έχει καμία σχεδόν σχέση με την ασφάλεια», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Δεν υπάρχει εναλλακτική για τα πάντα
Το ταξίδι προς το zero-waste δεν είναι εύκολο. Η ιδιοκτήτρια της εταιρείας My Green Closet, Verena Polowy, δεν μπορεί να ψωνίσει σε μεγάλες αγορές όταν αναζητά τέτοια προϊόντα. Μπορεί να βρίσκει οικολογικά, τα οποία συνήθως είναι πιο ακριβά, όμως τίποτα που να ικανοποιεί όλες τις προϋποθέσεις.
Όπως με τα τρόφιμα, έτσι και με τα ρούχα, τα διακοσμητικά και πάνω – κάτω ό,τι άλλο αγοράζουμε, απαιτείται ειδικός σχεδιασμός. Ουσιαστικά, αυτό που θα κάνουμε είναι μία λίστα με ό,τι πραγματικά χρειαζόμαστε. Τα αγαθά που δεν σημειώσαμε, δεν έχουν θέση στη ζωή μας. Έτσι, όχι μόνο θα εξοικονομήσουμε χρήματα αλλά θα βοηθήσουμε τον πλανήτη μας όσο μπορούμε.
Ένας από τους τομείς που θα μας δυσκολέψουν περισσότερο, είναι εκείνος της προσωπικής μας φροντίδας. Σαμπουάν, καλλυντικά και, το κυριότερο, αποσμητικό, θα θέλουν αλλαγή και οι εναλλακτικές είναι δυσεύρετες.
Η πρώτη προσπάθεια
Όσοι πάρουμε τη μεγάλη απόφαση για την αλλαγή, ας έχουμε στο μυαλό μας το εξής: Δεν είναι όσο δύσκολο φαίνεται. Μικρά πράγματα είναι εκείνα που θα μας δείξουν πως ο τελικός στόχος είναι πράγματι εφικτός.
Δεν υπάρχει λόγος να νιώθουμε ένοχοι και να τιμωρούμε τον εαυτό μας κάθε φορά που πετάμε κάτι στα σκουπίδια. Η διαφορά θέλουμε να έχει διάρκεια στο χρόνο και στην προσπάθειά μας δε χωρούν αρνητικά συναισθήματα. Το πρώτο μας βήμα, ας είναι απλώς να περιορίσουμε τα απορρίμματά μας. Και ύστερα, βλέπουμε.