Η Γαρυφαλλιά ήταν ένα κορίτσι σαν όλα τα άλλα. Κι όμως, τόσο διαφορετικό. Έγινε το «Κορίτσι της Ελλάδας» της Αν Χολ, η «Ελληνίδα Δούλη» του Χάιραμ Πάουερς, ο άνθρωπος που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για σονέτο της Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ. Αμερικανικές εφημερίδες έγραψαν για το θάνατό της. Κι όλα ξεκίνησαν από τα Ψαρά.
Γεννήθηκε στα Ψαρά, από εύπορη οικογένεια. Η ζωή της ήταν όπως κάθε συνομίληκής της ώσπου, στις 20 Ιουνίου 1824, στα 7 της μόλις χρόνια, γνώρισε τη φρίκη. Δεν κατάφερε να ξεφύγει από τους Οθωμανούς, όπως χιλιάδες κάτοικοι του νησιού της. Οι Τούρκοι σκότωσαν τους γονείς της, την άρπαξαν βίαια από εκείνους και, σύμφωνα με μία εκδοχή, τη χώρισαν από την αδελφή και τη γιαγιά της. Οι μικρές οδηγήθηκαν σε διαφορετικά σκλαβοπάζαρα και η Γαρυφαλλιά Μοχάλβη ή Μιχάλβεη πουλήθηκε και κατέληξε στη Σμύρνη.
Εκεί, όταν πια ήταν 10 ετών το 1827, συνάντησε τον πρόξενο των ΗΠΑ Τζόζεφ Λάνγκστον. Σύμφωνα με ιστορική αναφορά, έπεσε στα πόδια του να τη γλιτώσει. Εκείνος εξαγόρασε την ελευθερία της ή ίσως την ελευθέρωσε χρησιμοποιώντας πολιτικά μέσα. Την έστειλε με πλοίο στη Βοστώνη, ζητώντας από τον πατέρα του, να τη φροντίσει. Το κορίτσι, σύμφωνα όσα ανέφερε η συνταξιούχος εκπαιδευτικός Τάσα Κόρρου στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, ταξίδεψε τελικά στη Βοστώνη ως Garafilia Mohalbi από την Ipsara, δηλαδή τα Ψαρά. Στις ΗΠΑ, η Γαρυφαλλιά εντάχθηκε στην οικογένεια του Αμερικανού. Η προσφυγοπούλα, άρχισε να προσαρμόζεται στη νέα ζωή της, μάλιστα η νέα οικογένεια φρόντισε να φοιτήσει σε καλό σχολείο.
Περιγράφεται ως εξαιρετικά φιλότιμο και ευγενικό παιδί, που όταν μάλιστα αρρώστησε, η μοναδική της έγνοια, ήταν να μη γίνει βάρος σε εκείνους που τη φρόντιζαν. Κοιμόταν κάθε βράδυ με τη Βίβλο αγκαλιά και δεν είχε καμία απαίτηση. Τον χειμώνα του 1830 σε ηλικία 13 ετών αρρώστησε από άγνωστη νόσο.
Η οικογένεια, που την υιοθέτησε, την είχε βρει εξαρχής φιλάσθενη, πιθανόν όχι λόγω της κράσης της, αλλά εξαιτίας της βασανιστικής περιφοράς της στα σκλαβοπάζαρα της Κωνσταντινούπολης και της Μικράς Ασίας. Πρόλαβε να ζήσει με τους Αμερικανούς που την υιοθέτησαν μόνον 3 χρόνια και έσβησε στις 17 Μαρτίου του 1830. Σύμφωνα με κάποιες πηγές, η φυματίωση ήταν εκείνη που της στέρησε την ζωή».
Η περιπέτειά της συγκίνησε τη ζωγράφο Αν Χολ που φιλοτέχνησε το πορτραίτο της μικρής σε μινιατούρα και θεωρείται ένα από τα αξιολογότερα σκίτσα της εποχής. Το πορτρέτο έγινε και εξώφυλλο βιβλίου που κυκλοφόρησε το 1831. Η κ. Κόρρου τονίζει, ότι οι περιπέτειες των Ελλήνων, είχαν γενικά συγκινήσει το αμερικανικό κοινό και περίπου 13 χρόνια αργότερα, ο γλύπτης Χάιραμ Πάουερς εμπνεύστηκε από την ιστορία της Γαρυφαλλιάς ή πιθανόν και άλλης παθούσας ένα εντυπωσιακό για την εποχή του γλυπτό, το οποίο παρίστανε ουσιαστικά, αλυσοδεμένη την Αφροδίτη της Μήλου. Το άγαλμα βρίσκεται στο Μουσείο του Μπρούκλιν και χρησιμοποιήθηκε από τον Πάουερς στην καμπάνια κατά της δουλείας. Ο πρόωρος θάνατός της, αλλά και οι μεγάλες αλλαγές στη σύντομη ζωή της, συγκίνησαν πολλούς και γράφτηκαν μεταξύ άλλων και ποιήματα.
Το χαμένο κορίτσι «συνάντησε» ο καθηγητής Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Emerson της Βοστόνης, Μανώλης Παράσχος. Μιλώντας στον «Εθνικό Κήρυκα», το 2016, ανέφερε πως βρέθηκε τα ίχνη της μέσω της μελέτης του «για τους πρώτους Έλληνες μετανάστες της Βοστώνης», ενώ πρόσθεσε, ότι γινόταν αναφορά για το κοριτσάκι σε δύο βιβλία και «ιδιαίτερα σε εκείνο του Καστάνη από τα Λιβάδια της Χίου το οποίο στάθηκε και η αφορμή για την αναζήτηση της ελληνοπούλας από τα Ψαρά».
«Εκείνο το οποίο δεν είναι εύκολο να βρει κανείς, είναι το πώς βρέθηκε στα χέρια των Τούρκων. Μερικές πληροφορίες λένε ότι η μητέρα της, την έβαλε σε μία βάρκα λίγο πριν την σκοτώσουν οι Τούρκοι. Άλλες πληροφορίες ότι μόνη της μπήκε σε βάρκα και έφυγε. Το γεγονός είναι, ότι βρέθηκε στη Σμύρνη όπου βοηθούσε το αφεντικό της τον Τούρκο στα ψώνια, μέχρις ότου είδε τον μεγαλέμπορα Τζόζεφ Λάνγκστον και τον παρακάλεσε αν είναι δυνατόν να την σώσει. Την αγόρασε αμέσως και την έστειλε στα εξαδέλφια του, εδώ στη Βοστόνη. Το αγκάλιασαν αμέσως το κορίτσι και το έστειλαν στο σχολείο. Είχε πάντοτε μαζί της και την Αγία Γραφή», πρόσθεσε.
Κρίσιμο σημείο για την έρευνα του Μανώλη Παράσχου ήταν το σημείο ταφής της 13χρονης. Τελικά, μετά από μεγάλη έρευνα βρήκε «το πιστοποιητικό του θανάτου της, το πότε θάφτηκε, το γραφείο τελετών που την έθαψε, αλλά για πολύ καιρό δεν μπορούσε να εντοπίσει πού βρισκόταν η Εκκλησία του Αγίου Παύλου με το νεκροταφείο. Η απάντηση ήρθε απρόσμενα».
Ένα πρωί καθώς περπατούσε κοντά στο Έμρσον, είδε μία εκκλησία, ήταν του Αγίου Παύλου. Τηλεφώνησε αμέσως, έδωσε όλα τα στοιχεία που είχε για την μικρή Γαρυφαλλιά στην υπεύθυνη των αρχείων και μέσα σε 24 ώρες του τηλεφώνησαν.
«Μου είπαν ότι μέχρι τότε, ήταν μόνη της στο μνήμα, αλλά επειδή είχαμε ανάγκη χώρου βάλαμε τα οστά της μαζί με τα οστά της Κατερίνας Μπρέσκοτ η οποία ήταν της ίδιας ηλικίας, πέθαναν τις ίδιες ημερομηνίες. Μου είπε η υπεύθυνη των αρχείων ότι τα οστά τα μετέφεραν στο κοιμητήριο Mt. Auburn. Πήγαμε εκεί και βρήκαμε το μνήμα με τα οστά της Γαρυφαλλιάς και της Κατερίνας Μπρέσκοτ».
Διαβάστε επίσης:
Τα μνημεία του κόσμου «ντύνονται» στα γαλανόλευκα για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση
«Είμαστε όλοι Έλληνες»: Ο διεθνής Τύπος εξυμνεί την Ελληνική Επανάσταση
Οι γυναίκες της Επανάστασης – Έκθεση στο Ίδρυμα Θεοχαράκη
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση