Κρυφοί λογαριασμοί στην Ελβετία, αποκαλύψεις για πολιτικούς που καταχράζονται δημόσιο χρήμα, συνωμοσίες. Από την ημέρα που ξέσπασε η κρίση του 2008, οι τραπεζίτες που κινούν τα νήματα της οικονομίας, οδηγώντας τη σε σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή, αμαύρωσαν το όνομα του καπιταλιστικού συστήματος. Ξαφνικά, οι λέξεις «κέρδος» και «πλούτος» απέκτησαν αρνητική χροιά.
Και τα σκάνδαλα εμφανίζονταν το ένα μετά το άλλο. Από την μεγαλύτερη αμερικανική τράπεζα, HSBC, η οποία κατηγορήθηκε πως βοηθούσε τους σημαντικούς της πελάτες να φοροδιαφύγουν, γλιτώνοντας εκατομμύρια δολάρια, μέχρι το Facebook και τη Google που έκαναν ό, τι περνούσε από το χέρι τους για να περιορίσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τη φορολογία τους, σχεδόν καθημερινά έβγαινε κάτι νέο στην επιφάνεια.
«Όπως κάθε επανάσταση “τρώει” τα παιδιά της, έτσι κι ο φονταμενταλισμός της αγοράς μπορεί να καταβροχθίσει το κοινωνικό κεφάλαιο, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για τη δυναμική, μακροπρόθεσμη ανάκαμψη του καπιταλισμού», είδε δηλώσει το 2014 ο Διευθυντής της Τράπεζας της Αγγλίας, Mark Carney.
Εδώ έρχεται η διάσημη πρώην επιχειρηματίας Lynn Forester de Rothschild, που αυτή τη στιγμή διαχειρίζεται το μερίδιό της στον όμιλο Economist – περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και το ομώνυμο περιοδικό, να αποκαταστήσει το όνομα του καπιταλισμού. Όπως τόνισε σε συνέντευξή της στο βρετανικό Evening Standard, για να επιτευχθεί αυτό, πρώτα θα γίνει η ολοκληρωτική του αναδόμηση. «Όπως όλες οι μεγάλες ιδέες», είπε, «που χρειάζονται την ανανέωσή τους, κατά καιρούς.»
Ας δούμε το σχέδιό της.
Να εκτιμάς τους ανθρώπους εξίσου με το κέρδος
Αν θέλουμε να επιβιώσει ο καπιταλισμός, θα πρέπει να βοηθά ολόκληρο τον πληθυσμό. Αυτό σημαίνει πως δε γίνεται να υπάρξει αποκλειστικότητα. Αυτό σημαίνει πως οι εταιρείες και ο καθένας μας ξεχωριστά θα χρειαστεί να «υπογράψει» κοινωνικό συμβόλαιο, να φερθεί ηθικά. Τότε, ίσως και να φτάσουμε σ’ εκείνο το σημείο που, ως άτομα, θα κατανοούμε την ευθύνη μας απέναντι στην κοινωνία – είτε στο ρόλο του καταναλωτή, είτε σ’ εκείνον του επενδυτή ή του CEO. Αυτή η μορφή του καπιταλισμού συνεπάγεται πως μία επιχείρηση θα αντιλαμβάνεται πως έχει χρέος απέναντι στους πελάτες της, την κοινωνία, το περιβάλλον. Δεν είναι απλώς ένας οργανισμός – είναι αξιόπιστη ακριβώς επειδή ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του συνόλου.
Η απληστία είναι κακό πράγμα
«Ντροπή σ’ όλες αυτές τις εταιρείες που υπάρχουν απλώς και μόνο για το κέρδος», τόνισε η Forester στο Evening Standard. «Δεν επιβιώνουν, δεν έχουν διάρκεια και δε θα έπρεπε, κατά τη γνώμη μου.»
Φυσικά, το κέρδος είναι αναγκαίο. Όμως, καλό είναι αν μην αποτελεί το μοναδικό σκοπό του επιχειρηματία.
Να καταναλώνεις υπεύθυνα
Όπως είναι αναμενόμενο, δεν είναι μόνο οι επιχειρηματίες που έχουν υποχρεώσεις. Κι εμείς, ως καταναλωτές, θα χρειαστεί να βάλουμε το λιθαράκι μας για να πάψει αυτή η αποκλειστικότητα του καπιταλισμού. Αν μας ενοχλούν τα καταστήματα, για παράδειγμα, που φοροδιαφεύγουν, ας μην αγοράζουμε τα προϊόντα τους. Γιατί να τους στηρίζουμε; Μόνο έτσι θα υψώσουμε τη φωνή μας, δεν υπάρχει κάτι δυνατότερο από αυτό.
«Είναι υποχρέωσή μας να ορίζουμε το σύστημα, με τον τρόπο που ξοδεύουμε τα χρήματά μας. Αν θέλουμε να δούμε τις εταιρείες να αλλάζουν συμπεριφορά, τότε θα πρέπει να τους πούμε “όχι”», ανέφερε η Lynn Forester.
Να δίνεις ιδιαίτερη προσοχή στις τράπεζες
Είναι σημαντικό να αλλάξουμε εμείς τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε το τραπεζικό σύστημα. Αν συνεχίσουμε να το χρησιμοποιούμε για να πετύχουμε τους ανήθικους σκοπούς μας, πώς περιμένουμε να πάψει να υφίσταται η διαφθορά; Έχουμε τεράστια δύναμη – πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που φανταζόμαστε – και είναι καιρός να δράσουμε.
Αναδόμηση της φορολογίας
Οι φόροι είναι ένα αναγκαίο κακό που μπορεί να οδηγήσει σε εξαιρετικά αποτελέσματα. Το φορολογικό σύστημα, βέβαια, χρειάζεται να αλλάξει. «Νομίζω πως είναι λάθος να εκφράζουμε την οργή μας μονάχα στις εταιρείες που παραβαίνουν τους νόμους, αντί να στρεφόμαστε ενάντια σ’ εκείνους που δημιουργούν τους νόμους αυτούς και προκαλούν διαρκώς προβλήματα. Οι επιχειρήσεις καλό είναι να προσέχουν καθώς οι παρανομίες επιβαρύνουν τη φήμη τους, αλλά οι πραγματικοί υπεύθυνοι είναι οι νομοθέτες. Εκείνοι πρέπει να αλλάξουν», είπε.
Τέλος στο συνεργατικό καπιταλισμό
Το χρήμα διαφθείρει την πολιτική. Είναι ξεκάθαρο πως οι νόμοι πρέπει να αλλάξουν. Σύμφωνα με τη Forester, δεν μπορούμε να καταδικάζουμε τους πολιτικούς επειδή βγάζουν χρήματα, αλλά να ανατρέψουμε τους κανόνες του παιχνιδιού. Είμαστε όλοι μέρος ενός συστήματος που χρειάζεται να αποδομηθεί και να δημιουργηθεί εκ νέου, με άλλους όρους.
Να κάνεις τη διαφορά
Έχει αποδεχθεί πως κάθε είδος ποικιλομορφίας βελτιώνει κάθε κατάσταση, οπότε είναι λάθος να υπάρχει αποκλεισμός ικανών υποψηφίων σε εταιρείες λόγω του χρώματος, του φύλου ή της σεξουαλικότητας. Ας μην ξεχνάμε πως οι τιτάνες του χώρου των επιχειρήσεων έχουν σημαντικές γυναίκες σε υψηλά ιστάμενες θέσεις.
«Το σημαντικότερο πράγμα που πρέπει να γίνει αντιληπτό είναι πως η εταιρεία είναι μέρος της κοινωνίας και, αν θέλει να πετύχει, θα πρέπει να πάρει στα σοβαρά τον κοινωνικό της ρόλο», τόνισε η Lyn Forester. «Στο κάτω – κάτω, ο καταναλωτής θα πει την τελευταία κουβέντα. “Εγκρίνω αυτήν την εταιρεία” ή “όχι”, θα πει.»
Να κάνεις πάντα το καλό
Η βιομηχανία των επιχειρήσεων δεν είναι εδώ για να λύσει τα προβλήματά μας. Όμως, η κοινωνία μας την αντιμετωπίζει σαν αγκίδα κι όχι σαν κάτι που μπορεί να κάνει τη διαφορά προς το καλύτερο — ακόμη κι αν υπάρχουν ζητήματα που μπορούν να λυθούν μόνο χάρη στις κυβερνήσεις ή τη φιλανθρωπία. «Πού θα ήμασταν τώρα, αν ο Bill Gates δεν αποφάσιζε να δωρίσει τα χρήματά του σε σημαντικούς σκοπούς;», τόνισε.
Η φιλανθρωπία έχει, άλλωστε, πολλές μορφές. Μερικές φορές, παίρνει εκείνη της επένδυσης, κι όχι της δωρεάς. «Επενδύοντας σε μία εταιρεία, ίσως βοηθήσουμε περισσότερο καθώς θα της δώσουμε δύναμη να προχωρήσει μπροστά και να δείξει την απαραίτητη πειθαρχία, απέναντι στο φορολογικό σύστημα», ανέφερε.
Παγκόσμια συνεργασία
Η παγκοσμιοποίηση, που κάποιοι τόσο κατηγορούν, ήταν ο λόγος που 700 εκατομμύρια άνθρωποι βγήκαν από τα όρια της φτώχειας. Τη δεκαετία του ’80, 1.9 δισεκατομμύρια συνάνθρωποί μας ζούσαν με λιγότερο από 1 ευρώ (σε σημερινά χρήματα) την ημέρα. Πλέον, ο αριθμός τους έχει περιοριστεί στα 1.7 δις.
«Το πρόβλημα, όμως, που προκαλεί, είναι η διαρκής αναζήτησης λιγότερο κοστοβόρων μεθόδων και μονάδων παραγωγής. Αυτό, απαιτεί τη συνεργασία επιχειρήσεων και κυβερνήσεων, οι οποίες θα πρέπει να παρέχουν την απαραίτητη εκπαίδευση στους εργαζομένους. Οι ανεπτυγμένες οικονομίες θα πρέπει να καινοτομούν. Το γυρνάω πίσω στον καπιταλισμό, καθώς έχει αποδεχθεί ο πιο καινοτόμος μηχανισμός, αυτός είναι που κάνει τις ΗΠΑ τόσο ξεχωριστές. Είναι ένας φαύλος κύκλος», σημείωσε η Forester.
Να ενισχύεις τη νέα γενιά και να εξελίσσεσαι
Είναι σημαντικό να δώσουμε στους νέους ανθρώπους όλα τα εφόδια που χρειάζονται, για να κάνουν τον κόσμο μας ένα καλύτερο μέρος. Εξίσου σημαντικό, είναι να προσαρμόζονται οι ήδη ισχυροί άνθρωποι στις ανάγκες της κοινωνίας μας. Μόνο έτσι θα δούμε τη διαφορά.
Διαβάστε επίσης:
Πώς να ξεκινήσετε δυναμικά μία επιχείρηση στη μόδα χωρίς budget και πελατολόγιο
«Οι άνδρες αγοράζουν, οι γυναίκες ψωνίζουν»: Το χάσμα των φύλων στο ηλεκτρονικό εμπόριο
Τα 5 πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε πριν ξεκινήσετε τη δική σας επιχείρηση
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση