Από το Κορίτσι με το Σκουλαρίκι, μέχρι την Κραυγή, τα μεγαλύτερα έργα τέχνης έχουν κάτι κοινό. Όλα τους, περιλαμβάνουν λεπτομέρειες που συχνά αγνοούμε, όμως έχουν βαθύ νόημα. Οι δημιουργοί τους δεν άφησαν τίποτα στην τύχη, κάθε τους πινελιά γινόταν για κάποιο λόγο.
Ας δούμε παρακάτω παράξενα στοιχεία που δεν είχαμε προσέξει.
Η Γέννηση της Αφροδίτης – Sandro Botticelli
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία του πίνακα αυτού, είναι τα χρυσά μαλλιά της Αφροδίτης. Οι μπούκλες της κινούνται ανέμελα από τον αέρα, ενώ τις κρατά για να κρύψει τη γύμνια της. Είναι τέλεια σχηματισμένες, όμως, κι αυτό δεν είναι τυχαίο. Περιστρέφονται ακριβώς όπως τα φανταστικά πτηνά του Ζέφυρου και της Αύρας που φυσούν το όστρακο, όπως ακριβώς συστρέφεται το κοχύλι που υπνωτίζει τους στοχαστές. Το 17ο αιώνα, ο Ελβετός μαθηματικός Jacob Bernoulli, το ονόμασε τελικά spira marbilis, στα ελληνικά θαυμάσια σπείρα.
Στο θαυμαστό αυτό έργο τέχνης, που εξυμνεί τη διαχρονική ομορφιά, η χρυσαφένια σπείρα ψιθυρίζει στο αυτί της Αφροδίτης. Της αποκαλύπτει τα κρυφά μυστικά της αλήθειας και της κομψότητας.
Το Κορίτσι με το Μαργαριταρένιο Σκουλαρίκι – Johannes Vermeer
Κοιτώντας τον πίνακα αυτόν, νομίζουμε πως βλέπουμε το λαμπερό μαργαριτάρι να κρέμεται στο αυτί του κοριτσιού που στρέφει το κεφάλι του σ’ εμάς ή απομακρύνεται. Ας τον παρατηρήσουμε λίγο καλύτερα. Το μαργαριτάρι δεν υπάρχει πουθενά, είναι απλώς μία χρωστική ουσία της φαντασίας μας.
Με μία κίνηση του καρπού και δύο σταγόνες λευκού χρώματος, ο Vermeer μας ξεγέλασε. Μας έκανε να πιστεύουμε πως, πράγματι, ζωγράφισε ένα σκουλαρίκι. Το κόσμημα δεν είναι παρά μία οπτική ψευδαίσθηση, η οποία αντανακλά το πόσο παράδοξη είναι η παρουσία μας στον κόσμο.
Κραυγή – Edvard Munch
Για χρόνια, πιστεύαμε πως η τρομοκρατημένη φιγούρα στο έργο του Munch – η απόλυτη ενσάρκωση της αγωνίας – έχει την έκφραση που είχε παγώσει στο πρόσωπο μίας μούμιας από το Περού, την οποία εκείνος είδε στην Παγκόσμια Έκθεση του 1889 στο Παρίσι. Στην πραγματικότητα, όμως, ο καλλιτέχνης αυτός τόλμησε να αποτυπώσει στο έργο του την απόγνωση και την ψυχική διαταραχή. Ενδιαφερόταν περισσότερο για το μέλλον κι όχι για το παρόν, ενώ πάντα τον απασχολούσε η εξέλιξη της τεχνολογίας. Στην Έκθεση εκείνη, λοιπόν, δεν του έκανε τόση εντύπωση η μούμια αλλά κάτι άλλο: Ένας τεράστιος λαμπτήρας, γεμάτος με είκοσι χιλιάδες μικρότερους λαμπτήρες. Ένα γλυπτό αφιερωμένο στις ιδέες του Thomas Edison.
Οπότε, αν στο παρελθόν ντρεπόμασταν, τώρα μπορούμε να παραδεχθούμε γελώντας πως το πρόσωπο αυτό μοιάζει με λάμπα – και κανείς δε θα μπορέσει να μας διαψεύσει.
Διαβάστε επίσης:
Artemisia Gentileschi: H γυναίκα που πήρε την εκδίκησή της μέσα από την τέχνη
Ένα νοητό ταξίδι η δημοπρασία του οίκου Βέργου με σπάνια βιβλία, χειρόγραφα, έγγραφα
If You Don’t Mask, You Don’t Get: Το νέο έργο του Banksy, εμπνευσμένο από την πανδημία
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση