Γράφει ο Αντώνης Τσιμπλάκης
Ένα επάγγελμα – τέχνη που μεγάλωσε γενιές και γενιές στην χώρα μας, τα γνωστά καρνάγια στα οποία κτίστηκαν ξύλινα αριστουργήματα για αιώνες, αλλά τώρα σταδιακά σιγοσβήσουν, και μαζί τους και τα ξύλινα ελληνικής κατασκευής σκάφη, προσπαθεί να κρατήσει στη ζωή, το υπουργείο Ναυτιλίας.
Με νομοθετική διάταξη που περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου για την νησιωτική πολιτική, ο υπουργός Γιάννης Πλακιωτάκης, περιλαμβάνει και την διατήρηση της ξυλοναυπηγικής, τουλάχιστον σε επισκευαστικό επίπεδο. Με τον τρόπο αυτό, ενδεχομένως να σωθούν και τα ξύλινα παραδοσιακά σκάφη, που το ένα μετά το άλλο πωλούνται για διάλυση.
Διάταξη που δεν αφορά μόνο τους καραβομαραγκούς, αλλά όλες τις δυνατές χρήσεις που μπορούν να δοθούν στον αιγιαλό και στη θάλασσα, προκειμένου να τονωθούν οι τοπικές οικονομίες.
Πιο συγκεκριμένα, μόλις το νομοσχέδιο περάσει από το Κοινοβούλιο, θα μπορεί, σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται το υπουργείο Οικονομικών, χωρίς δημοπρασία απευθείας παραχώρηση σε φορείς του Δημοσίου Τομέα και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις της χρήσης του αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου, πυθμένα και υπεδάφους του βυθού της θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και κοίτης πλεύσιμου ποταμού, για την εκτέλεση έργων που εξυπηρετούν σκοπούς κοινωφελείς ή προστασίας του περιβάλλοντος, ναυταθλητικούς, ερευνητικούς, ύδρευσης, αποχέτευσης, επιστημονικούς, ανάπλασης, βιομηχανικούς, εξορυκτικούς, συγκοινωνιακούς, λιμενικούς, ναυπηγοεπισκευαστικούς, ενεργειακούς, αλιευτικούς και υδατοκαλλιεργητικούς.
Η παραχώρηση μπορεί να περιλαμβάνει και την απλή χρήση του αιγιαλού της παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου, πυθμένα και υπεδάφους του βυθού της θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και κοίτης πλεύσιμου ποταμού για την εξυπηρέτηση λειτουργικών αναγκών των έργων αυτών.
Τα καρνάγια
Αναφορικά με τα καρνάγια προβλέπεται για έργα εξυπηρέτησης ή εγκατάστασης ναυπηγοεπισκευαστικών επιχειρήσεων (καρνάγια-ταρσανάδες) ναυπήγησης, μετασκευής, επισκευής και συντήρησης ξύλινων παραδοσιακών σκαφών μήκους όχι μεγαλύτερου των 40 μέτρων. Τα έργα αφορούν στην εκτέλεση εργασιών, καθώς και στην εναπόθεση σκαφών, πρώτων υλών, εφοδίων και εξοπλισμού απαραίτητου για τη λειτουργία τους. «6.
Οι όροι και οι προϋποθέσεις για την αδειοδότηση, εγκατάσταση και λειτουργία επιχειρήσεων ναυπήγησης, επισκευής, μετατροπής και συντήρησης ξύλινων παραδοσιακών σκαφών, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την ίδρυση και τη λειτουργία τους καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής».
Οι παραχωρήσεις αφορούν επίσης εγκατάσταση σταθερών ή πλωτών εξεδρών, την κατασκευή προβλητών και κρηπιδωμάτων, την εγκατάσταση ανυψωτικών και φορτοεκφορτωτικών μέσων παντός είδους, ήτοι μεταφορικών ταινιών, γερανών, αγωγών μεταφοράς υγρών φορτίων και λοιπών συναφών συστημάτων ή άλλων έργων, τα οποία προορίζονται να εξυπηρετούν τη μεταφορά φορτίων ή εφοδίων, που παράγονται ή χρησιμοποιούνται από επιχειρήσεις υδατοκαλλιεργητικές, βιομηχανικές, εξορυκτικές, ναυπηγοεπισκευαστικές, που λειτουργούν νόμιμα σε ακίνητα επί των οποίων οι ανωτέρω επιχειρήσεις έχουν δικαίωμα χρήσης με βάση εμπράγματη ή ενοχική σχέση και έχουν κατασκευάσει τις κύριες εγκαταστάσεις τους.
Η κατασκευή των έργων, στο πλαίσιο της ανωτέρω παραχώρησης, γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, τηρουμένων των γενικών και ειδικών πολεοδομικών διατάξεων, καθώς και των οικείων διατάξεων για τους λιμένες. Η κατασκευή των έργων του παρόντος δεν μπορεί να αρχίσει αν προηγουμένως δεν κατατεθεί η απόφαση παραχώρησης στην αρμόδια λιμενική αρχή. Τα έργα ανήκουν στο Δημόσιο, το οποίο μπορεί να τα καταργεί ή να τα μετατρέπει οποτεδήποτε για λόγους δημοσίου συμφέροντος και ασφάλειας ή εθνικής άμυνας, χωρίς καμία υποχρέωσή του για αποζημίωση ή για καταβολή της δαπάνης κατασκευής και συντήρησής τους στον ιδιώτη.
Σπέτσες και Σαλαμίνα
Σπέτσες και Σαλαμίνα, είναι δύο νησιά που έχουν γράψει διαφορετική ιστορία τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά τα καρνάγια υπήρξαν ανέκαθεν το κοινό τους στοιχείο.
Οι Σπέτσες σήμερα είναι ένα νησί που στηρίζεται κατά κύριο λόγο στον τουρισμό, αλλά ξακουστοί είναι και οι καραβομαραγκοί του παρελθόντος.
Η τέχνη αυτή είχε αναπτυχθεί στο νησί του Αργοσαρωνικού εδώ και αιώνες, και στήριξε την οικονομικά του ανάπτυξη, με την τέχνη να περνάει από γενιά σε γενιά.
Ακόμα και μετά την «εισβολή» της πετρελαιοκίνησης στα πλοία, τα σπετσιώτικα ξύλινα σκάφη διατήρησαν την αίγλη τους.
Σήμερα όμως η κατάσταση είναι τελείως διαφορετική. Οι καραβομαραγκοί στο νησί, αφού οι νέοι άνθρωποι έστρεψαν αλλού το επαγγελματικό τους ενδιαφέρον. Μέχρι σήμερα, εκτός από το μεγάλο ζήτημα έλλειψης εργασίας, αντιμετωπίζουν και το «θηρίο» της ελληνικής γραφειοκρατίας, που το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει.
Ανάλογη είναι η πορεία του επαγγέλματος και στη Σαλαμίνα. Μια περιοχή περισσότερο βιομηχανική, από τουριστική, με τη ναυπηγική τέχνη να αναπτύσσεται έντονα από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, με αποτέλεσμα στα μέσα του ίδιου αιώνα, η φήμη τους να ξεπεράσει τα στενά ελληνικά σύνορα. Σήμερα όμως και για τους ίδιους λόγους με τις Σπέτσες, έχουν παραμείνει εν ζωή, δύο ή τρεις μικρές μονάδες.
Τα ξύλινα αλιευτικά
Μεγάλο μέρος της ξυλοναυπηγικής της χώρας, αφορούσε τα ξύλινα καϊκια. Τα οποία όμως σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές οδηγίες, θα έπρεπε να σταματήσουν τη λειτουργία τους και να κοπούν. Και πολλά από αυτά η αλήθεια είναι ότι τελικά «κόπηκαν. Αρκετά όμως τελικά σώθηκαν αφού τους δόθηκε η δυνατότητα να μετασκευστούν, και να χρησιμοποιηθούν για άλλους λόγους, όπως για παράδειγμα τουριστικούς.
Αγώνες
Φέτος όμως, και στο πλαίσιο της προσπάθειας που γίνονται να βγουν στον ξανά στον «αφρό» τα ξύλινα σκάφη, πραγματοποιήθηκε και ο πρώτος ιστιοπλοϊκός αγώνα ξύλινων σκαφών «Ωκεανίδα 2020» που οργανώθηκε στο κέντρο του Φαληρικού Όρμου
Στην ΩΚΕΑΝΙΔΑ 2020 συμμετείχαν ελληνικά παραδοσιακά καΐκια, όπως το Παναγία Τήνου, και η Αλκυόνη , σύγχρονα καΐκια, λέμβοι αλλά και φαλαινίδες όπως και σύγχρονα ξύλινα ιστιοπλοϊκά και διάφορα κλασικά σκάφη.
Τις τέσσερις κατηγορίες των αγώνων συνιστούν τα Κλασικά σκάφη, τα Σύγχρονα κλασικά σκάφη, τα Ελληνικά καΐκια & Παραδοσιακά καΐκια και τέταρτον οι Λέμβοι & τα Dinghies (ντίνγκις). Μετρήθηκαν συνολικά τριάντα δύο συμμετοχές με πλήρωμα πάνω από τετρακόσια άτομα.
Διαβάστε επίσης:
Σεμίραμις Παληού: «Μπορούν ακόμη να γίνουν πολλά για την επίτευξη ποιοτικής ναυτιλίας»
Ναυτικό κάλλος στον 1ο Ιστιοπλοϊκό αγώνα ξύλινων σκαφών Ωκεανίδα 2020
Γυναικείος αέρας στις ναυτιλιακές εταιρείες Performance Shipping και Diana Shipping
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση