Μπορεί αυτή τη στιγμή ολόκληρη η Ιταλία να αγωνίζεται κατά της απειλής του κορονοϊού, όμως, είναι βέβαιο πως θα βγει πιο δυνατή και ενωμένη, αποδεικνύοντας για ακόμη μια φορά τη δύναμη που τη διακρίνει. Και το μόνο σίγουρο είναι πως οι Ιταλοί σχεδιαστές θα είναι εκεί για να γιορτάσουν τη νίκη της.
Πώς θα ήταν η ταινία των ‘80s American Gigolo χωρίς τα Armani κοστούμια; Τι θα φορούσε ο διάβολος αν όχι Prada; Πώς θα ήταν τα κλασσικά hip hop τραγούδια, χωρίς να αναφέρεται η Moschino και η Gucci στους στίχους; Ο διευθυντής του δημιουργικού τμήματος της Moschino, Jeremy Scott, μιλάει για τις αλλαγές και ανατροπές, που έχει φέρει η ιταλική μόδα στον κόσμο και ένα πράγμα είναι σίγουρο – δεν θα σταματήσει εκεί.
Σκεφτείτε τα πενήντα σύνολα της Audrey Hepburn στην ταινία A Roman Holiday, το κολακευτικό φόρεμα της Anita Ekberg στην Φοντάνα ντι Τρέβι στο La Dolce Vita ή την ντουλάπα της Gwyneth Paltrow στο The Talented Ripley. Τις άψογα ντυμένες γυναίκες τα πρωινά στις αγορές. Το άλογο της Gucci, τα σύνολα της Fendi, τα παλτό της Max Mara και τα πλεκτά της Missoni.
Ό,τι και να σας έρθει στο μυαλό, δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η επιρροή και η δημιουργικότητα της ιταλικής μόδας ήταν – και συνεχίζει να είναι – σημαντική. Τι περισσότερο θα περιμέναμε, άλλωστε, από μια χώρα για την οποία η έννοια του la bella figura (σημαίνει όμορφη φιγούρα, αλλά και κάνω καλή εντύπωση) είναι τόσο ριζωμένη στον πολιτισμό της όπως η ώρα του Aperitivo;
Ο πολιτισμός είναι το καλύτερο μέρος για να ξεκινήσουμε, αν θέλουμε να βρούμε τι είναι αυτό που κάνει την ιταλική μόδα μοναδική: Ξεχωριστή αισθητική, μακρά ιστορία στην τέχνη και την αρχιτεκτονική. Ο ιταλικός πολιτισμός αντικατοπτρίζει την έννοια του dolce vita.
«Η ιταλική μόδα έχει να κάνει με τα πάντα: Με τον τρόπο που ντυνόμαστε, το αυτοκίνητο που οδηγούμε, το φαγητό που τρώμε, το τι υπάρχει στο σπίτι μας», λέει ο επί χρόνια διευθυντής του δημιουργικού τμήματος της Max Mara, Ian Griffiths, ο οποίος ως Άγγλος που κατοικεί στο Μιλάνο, βρίσκεται στην καλύτερη θέση για να αφουγκράζεται τον παλμό της χώρας. «Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η Ιταλία είναι παγκόσμιος ηγέτης στην αρχιτεκτονική, αλλά και την παραγωγή επίπλων. Η έννοια του πραγματικά καλού σχεδιασμού, με προσοχή μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια, προσεγγίζεται με απόλυτη αυστηρότητα. Δεν έχει να κάνει ποτέ με το τέλειο προϊόν, που δεν μπορεί να αντιγραφεί, αλλά για μια σειρά από πράγματα, εκ των οποίων το κάθε ένα είναι τέλειο.»
Αυτή η ένταση ανάμεσα στην παραγωγικότητα και τη δημιουργικότητα είναι αυτό που κάνει την ιταλική μόδα να ξεχωρίζει, λέει ο Griffiths: «Όταν βάζετε αυτές τις έννοιες μαζί, γίνεται αντιληπτό ότι η μόδα είναι μια συμμαχία μεταξύ τεχνικής επιδεξιότητας και αισθητικής.»
Η κληρονομιά της Ιταλίας στην τέχνη, εξηγεί ο Griffiths, φτάνει μέχρι το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν «η οικονομία βρισκόταν σε τέλμα και οι επιχειρηματίες έχτισαν τεράστιες βάσεις παραγωγής», ξεκινώντας το περίφημο οικονομικό θαύμα και θέτοντας τα θεμέλια της μόδας ενός εθνικού θεσμού. Με τη βοήθεια της Elsa Schiaparelli, των διάσημων αδελφών Fontana και του Giovanni Battista Giorgini (ο άνθρωπος που παρουσίασε την πρώτη επίδειξη μόδας της Ιταλίας στο σπίτι του στο Φλωρεντία το 1951) δημιουργήθηκε, σύμφωνα με τον Griffiths, μια βιομηχανία που «γεννήθηκε μέσα από εξαιρετικές δυσκολίες και έμελλε να γίνει σήμερα ένα σημείο αναφοράς σε παγκόσμιο επίπεδο για τη μόδα».
Ο Simon Holloway, διευθυντής του δημιουργικού τμήματος της Agnona – μιας ετικέτας που ίδρυσε ο Francesco Ilorini Mo το 1953 θεωρεί πως «η μεγάλη προσοχή στην ποιότητα και τις λεπτομέρειες σε συνδυασμό με την καινοτομία κάνει την ιταλική μόδα μοναδική. Δεν είναι ποτέ ικανοποιημένοι, θέλουν πάντα να κάνουν το καλύτερο».
Η συν-ιδρύτρια της Colville, Molly Molloy, που σχεδιάζει τις συλλογές της μάρκας στο κέντρο του Μιλάνου, συμφωνεί. «Ως ξένη σχεδιάστρια, με συνεπήρε η δουλειά, όταν ξεκίνησα να εργάζομαι εδώ. Είναι στο αίμα τους. Οι Ιταλοί μεγαλώνουν συνειδητοποιώντας πόσο σημαντική είναι η μόδα και είναι πραγματικά ανοιχτοί σε όλες τις ιδέες. Έχουμε συνεργαστεί με έναν σχεδιαστή πλεκτών, που δουλεύει σχεδόν με τους πάντες εδώ και χρόνια και θέλει να ξέρει τι θέλουν οι άνθρωποι τώρα, όπως ήθελε και πριν από 40 χρόνια».
Με μια αίσθηση εθνικής υπερηφάνειας, ο Paul Andrew, διευθυντής του δημιουργικού τμήματος του Salvatore Ferragamo, θυμάται το χρυσοκέντητο φόρεμα, που παρουσιάστηκε στη συλλογή Φθινόπωρο/Χειμώνας 2020. «Δημιουργήθηκε από μια γυναίκα, που ζει στους λόφους κοντά στη Φλωρεντία και έμαθε την τέχνη από την οικογένειά της. Η καθημερινή της δουλειά είναι καθηγήτρια μαθηματικών σε πανεπιστήμιο, αλλά ασχολείται με αυτό το κέντημα επειδή είναι μέρος της κληρονομιάς της και την συνδέει την ταυτότητά της. Για τον Andrew, αυτό είναι κάτι «εξαιρετικά όμορφο και εξαιρετικά ιταλικό».
«Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η μόδα μπορεί να είναι επιπόλαιη και όχι ζωτικής σημασίας, αλλά υπάρχει μια νοοτροπία πίσω από την αίγλη της ιταλικής μόδας που είναι πραγματικά όμορφη» προσθέτει ο Holloway.
Η ανθρώπινη πινελιά είναι ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία για να κατανοήσουμε ποια είναι η κινητήρια δύναμη της ιταλικής βιομηχανίας μόδας, λέει ο ιδρυτής της MSGM Massimo Giorgetti. «Αν κάτι είναι Made in Italy, μπορείτε να το καταλάβετε από την αισθητική: όχι μόνο το ύφασμα είναι καλό, είναι σχεδόν ευτυχισμένο! Έχει γίνει με την αγάπη, την ενέργεια και τον ενθουσιασμό των Ιταλών και το τελικό αποτέλεσμα είναι κάτι που ο καθένας στον κόσμο μπορεί να αναγνωρίσει».
Αν κοιτάξουμε βαθύτερα στην ψυχή και τη δουλειά των Ιταλών σχεδιαστών μόδας, καταλαβαίνουμε πως η Dolce Vita δεν είναι μόνο ο τίτλος της πιο διάσημης ταινίας του Federico Fellini. Μπορεί να σημαίνει καλή ζωή, αλλά, για τους Ιταλούς σχεδιαστές, είναι ένας τρόπος ζωής, ένας «φακός» μέσα από τον οποίο δημιουργούν.
Η Margherita Cardelli, συν-ιδρύτρια του ιταλικού brand Giuliva Heritage, εξηγεί πως για τους Ιταλούς, ο τρόπος ζωής τους είναι αυτό που τους παρακινεί να κάνουν καταπληκτικά πράγματα. «Εδώ, ζείτε μέσα σε οικογένειες που μεγαλώνουν με το πιο καταπληκτικό φαγητό, το καλύτερο νερό και τους πιο όμορφους ανέμους! Αισθανόμαστε πραγματικά τυχεροί που γεννιόμαστε εδώ σε μια τόσο ξεχωριστή χώρα».
Το να είσαι συνδεδεμένος με αυτή την κληρονομιά, συνεχίζει η Cardelli, τροφοδοτεί και ένα ακόμη πολύ σημαντικό στοιχείο, συνώνυμο της ιταλικής μόδας: τον σκοπό. «Όταν σχεδιάζουμε ρούχα, σκεφτόμαστε πού θα πήγαινε κάποιος φορώντας το, από ένα ταξίδι στο εξωτερικό μέχρι ένα ταξίδι με τρένο. Προσπαθούμε να δημιουργούμε κάτι διαχρονικό αλλά και άνετο που σε κάνει να αισθάνεσαι έτοιμος και κομψός σε κάθε περίσταση».
Αυτές είναι οι υψηλές αρχές του ιταλικού σχεδιασμού -συμφωνεί και ο Griffiths. «Στην Ιταλία, σκεφτόμαστε ακριβώς πού και πώς θα φορεθεί κάτι. Δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε κάτι βαρετό, αλλά κάτι που θα κάνει τον άλλον να νιώσει καλά. Υπάρχει και μια γοητεία στην ιταλική μόδα – όταν μια γυναίκα ή ένας άντρας μπαίνει σε ένα δωμάτιο, πρέπει να τους παρατηρούν για τους σωστούς λόγους».
«Οι Ιταλοί είναι γενικά εκφραστικοί. Έτσι για εμάς έχει ιδιαίτερη σημασία ο τρόπος που ντυνόμαστε», λέει η διευθύντρια του δημιουργικού τμήματος της M Missoni, Margherita Missoni. Για την ίδια, το αν ένα στυλ είναι κλασικό ή μοντέρνο, έχει να κάνει με το χρώμα. Οι Ιταλοί παραδοσιακά είναι πιο εξωστρεφείς και χαρούμενοι και αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η ιταλική μόδα υπήρχε ανέκαθεν – γιατί οι άνθρωποι, που ασχολούνται με αυτό, το κάνουν με πολλή σκέψη.
Το να είσαι τολμηρός, γενναίος και πάντα ο καλύτερος είναι στο DNA της ιταλικής μόδας. «Υπάρχει μια ζεστασιά που προέρχεται από το ιταλικό πνεύμα. Ποτέ δεν είναι πολύ cool για το σχολείο, είναι παιχνιδιάρικο ακόμα και όταν είναι σοφιστικό και είναι πάντα φιλόξενο», λέει ο Scott.