Έχουμε μάθει να είμαστε άπληστοι. Όσο πιο καινούργιο είναι κάτι, τόσο περισσότερο θέλουμε να το αποκτήσουμε. Όσο μεγαλύτερο, τόσο καλύτερο. Μέχρι πρόσφατα, οι αγορές μας καθόριζαν σε μεγάλο βαθμό την εικόνα που θέλαμε να περάσουμε προς τα έξω. Τώρα, όμως, ήρθε η στιγμή να αντιμετωπίσουμε νέες, πραγματικές προκλήσεις. Αναγκαστήκαμε να προσαρμοστούμε και να αναθεωρήσουμε τις προτεραιότητές μας.
Το μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ – στις ΗΠΑ αγγίζει το 70% – προέρχεται από τη δύναμη των καταναλωτών. Τα καθημερινά μας ψώνια, λίγα ή πολλά, είναι αυτά που κινούν την οικονομία και την αγορά. Πλέον, όλα είναι διαφορετικά, για τρεις λόγους: την καραντίνα, την οικονομική κρίση που έρχεται και την ανεργία.
Οι πιο τυχεροί από εμάς, έχουμε τη δυνατότητα να εργαζόμαστε, όμως δεν ξοδεύουμε τα χρήματά μας με τον ίδιο τρόπο. Αντί να επενδύουμε σε ρούχα, ταξίδια κι αυτοκίνητα, προτιμάμε το σούπερ μάρκετ και τα είδη για το σπίτι. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο, αρχίζουμε να διαμορφώνουμε συνήθειες μίας ολόκληρης ζωής.
Τελικά, τι είναι αρκετό;
Μετά το πέρας της πανδημίας, θα συνεχίσουμε να τρέχουμε στα πάρκα ή θα επιστρέψουμε στα γυμναστήρια; Θα τρώμε στα εστιατόρια, ή θα μαγειρεύουμε τα αγαπημένα μας φαγητά στο σπίτι, όπως κάνουμε τώρα; Θα πηγαίνουμε σινεμά, ή το Netflix μας «κέρδισε» για πάντα;
Για πολλούς, είναι η δεύτερη φορά που κοιτάμε κατάματα τα οικονομικά μας – η πρώτη, ήρθε το 2008. Τι κερδίζουμε, τι ξοδεύουμε, τι μένει στην τράπεζα. Κάτι που χρειάζεται να γίνει, είναι να βάζουμε χρήματα στην άκρη, να θέτουμε όρια και να φροντίζουμε για το μέλλον.
Η καραντίνα έχει φέρει στη ζωή μας νέες δραστηριότητες. Όμως, όταν γίνει οριστική και πλήρης άρση των μέτρων, θα δούμε ποιες από αυτές ήρθαν για να μείνουν. Θα δούμε, επίσης, ποιες από τις παλιές άξιζαν. Θα ανακαλύψουμε, επιτέλους, αν ο υπερκαταναλωτισμός μας, εκείνη η μανία μας να αγοράζουμε το τελευταίο smartphone και την ολοκαίνουργια κολεξιόν του αγαπημένου μας brand, θα εξακολουθήσει να υπάρχει. Ίσως και να αποφασίσουμε να υποστηρίξουμε τις μικρές επιχειρήσεις, αντί για τα πολυκαταστήματα. Ποιος ξέρει;
Η πολυτέλεια θα παραμείνει στη ζωή μας; Τώρα θα μάθουμε τι είναι, τελικά, αρκετό.
Οι προσδοκίες μας αλλάζουν
Δεν αναφερόμαστε αποκλειστικά στις καταναλωτικές μας συνήθειες. Είναι πολύ πιθανό να αλλάξουν οι προσδοκίες μας από τους τραπεζικούς υπαλλήλους, για παράδειγμα. Πλέον, όλα γίνονται online κι έχουμε αρχίσει να συνηθίζουμε. Μπορεί να μη χρειαστεί να ξαναπάμε στα φυσικά καταστήματα.
Τώρα, περισσότερο από ποτέ, θα χρειαστούμε οικονομική καθοδήγηση τόσο για εμάς, όσο και για την επιχείρησή μας. Έρχεται μία νέα πραγματικότητα, στην οποία δε θα γνωρίζουμε πώς να κινηθούμε.
Οι προσδοκίες μας απέναντι στα σούπερ μάρκετ και τα εστιατόρια θα αλλάξουν. Θα απαιτούμε, άραγε, να γίνονται παραδόσεις των προϊόντων στο σπίτι; Όσο για την εργασία μας, ίσως αρχίσουμε να προτιμούμε εκείνη από το σπίτι, μ’ ένα πιο ευέλικτο ωράριο.
Η ανάγκη είναι η μητέρα της καινοτομίας, και η ανάγκη για αλλαγή αυτή τη στιγμή, είναι τεράστια. Ο Covid-19 θα έχει, πιθανότατα, τεράστιο αντίκτυπο στη μετέπειτα ζωή μας. Άλλωστε, αν κάτι μας έχει διδάξει η παγκόσμια ιστορία, είναι πως μετά τις μεγάλες κρίσεις, έρχονται τεράστιες αλλαγές στην κοινωνία μας.