Έχοντας περάσει 65 ολόκληρα χρόνια στο πλευρό της Ελισάβετ Β’, ο Πρίγκιπας Φίλιππος αποσύρθηκε από τα δημόσια καθήκοντά του το 2017. Έκτοτε, παρέμεινε στο παρασκήνιο – όσο μπορούσε, τουλάχιστον. Όσο ήταν εν ενεργεία, όμως, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πορεία της βρετανικής μοναρχίας – άλλαξε, ίσως, το πρόσωπό της, πλάι σε μία νεαρή Βασίλισσα.
Η σχέση του μαζί της, ξεκίνησε ως ένας απλός νεανικός έρωτας. «Φερόμαστε λες και ανήκαμε ο ένας στον άλλο για χρόνια», είχε γράψει εκείνη στους γονείς της, λίγο μετά το γάμο τους. Όσο περνούσε ο καιρός, αναγνώρισε τη βαθιά επιρροή που της άσκησε, αποκαλώντας τον «δύναμη και στήριγμά της» στο λόγο που εκφώνησε για την 50η τους επέτειο, το 1997.
«Εγώ, και όλη του η οικογένεια, και αυτή και πολλές ακόμα χώρες, του χρωστάμε πολλά περισσότερα απ’ όσα διαθέτουμε, ή απ’ όσα θα γνωρίσουμε ποτέ».
Ο Πρίγκιπας Φίλιππος έφυγε από τη ζωή σήμερα, στα 99 του χρόνια. Θα μείνει, όμως, στην ιστορία ως ο άνθρωπος που προσπάθησε να εκσυγχρονίσει την εικόνα της βασιλικής οικογένειας σε μία εποχή γεμάτη αλλαγές, τόσο για τη Μεγάλη Βρετανία, όσο και για τον κόσμο – ιδιαίτερα όταν η Ελισάβετ Β’ ανέλαβε τα ηνία της, το 1952. Ήταν, επίσης, εκκεντρικός, κάνοντας καυστικά – και αρκετές φορές ρατσιστικά – σχόλια και «αστεία».
«Η Βασίλισσα κληρονόμησε ένα παλιομοδίτικο και σχεδόν αόρατο σύστημα», έχει αναφέρει η ιστορικός και συγγραφέας του Elizabeth: The Queen and the Crown, Σάρα Γκρίστγουντ. «Δεν είχε τα “όπλα” να διαχειριστεί τη νέα εποχή των media, και ο Πρίγκιπας Φίλιππος έπαιξε τεράστιο ρόλο οδηγώντας την μπροστά».
Ο Φίλιππος έκανε τη βασιλική οικογένεια να φαίνεται πιο προσιτή στο λαό. Ήταν το πρώτο μέλος της που έδωσε συνέντευξη στην τηλεόραση, ενώ τηλεοπτικό συνεργείο τον ακολούθησε σε περιοδεία του στην Κοινοπολιτεία. Λέγεται, επίσης, πως χάρη σ’ εκείνον μεταδόθηκε τηλεοπτικά η τελετή στέψης της Ελισάβετ Β’ το 1953 και ολοκληρώθηκε το τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ για τους royals, το 1969.
«Συνέβαλε σημαντικά στην πρόοδο της οικογένειας και της έδωσε το μέσο να προχωρήσει στον 21ο αιώνα», συνέχισε η Γκρίστγουντ. «Μπορεί να έχει “χαθεί” τώρα, αλλά ελπίζω να τον θυμόμαστε για αυτό».
Μπορεί να ήταν γαλαζοαίματος, όμως δεν πέρασε εύκολα – ειδικά στα παιδικά του χρόνια.
Γεννήθηκε στην Κέρκυρα στις 10 Ιουνίου 1921. Ήταν ο μοναχογιός του Πρίγκιπα Ανδρέα της Ελλάδας και της Δανίας (γιου του Βασιλιά Γεωργίου Α’) και της Πριγκίπισσας Αλίκης του Μπάτενμπεργκ. Φυγαδεύθηκε στο Παρίσι, σε ένα καφάσι για πορτοκάλια, πριν κλείσει τα 2 του χρόνια και αργότερα, στα 7 του, μετακόμισε στην Αγγλία. Εκεί, ζούσε στο Παλάτι του Κένσινγκτον, μαζί με τη γιαγιά του, Βικτόρια Μαουντμπάτεν, ώσπου ξεκίνησε να φοιτά στο οικοτροφείο Γκόρντονσταουν στη Σκωτία.
Στα 18 του, αποφάσισε να καταταγεί στο Ναυτικό κι αποφοίτησε από τη Σχολή με Άριστα. Παρέμεινε πιστός στο καθήκον του και πολέμησε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου. Το 1945, μάλιστα, όταν οι Ιάπωνες παραδόθηκαν, βρισκόταν στον κόλπο του Τόκιο.
Η στρατιωτική του καριέρα ήταν καθοριστική για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του – ήταν τα πάντα για εκείνον. Την επέλεξε πριν καν του περάσει από το μυαλό ότι θα παντρευόταν τη μέλλουσα Βασίλισσα, ενώ έχει χαρακτηριστεί «εξαιρετικός αξιωματικός».
Ήταν γνωστός με το όνομα Φίλιπ Μαουντμπάτεν την πρώτη φορά που είδε τη μακρινή του εξαδέλφη, Ελισάβετ, σε έναν γάμο, το 1934. Οι δυο τους αλληλογραφούσαν τον καιρό που εκείνος έλειπε, βλέπονταν σπάνια. Πήγαιναν βόλτες με το αυτοκίνητό του και για χορό στα κλαμπ του Λονδίνου, ερωτεύτηκαν σχεδόν από το πρώτο λεπτό.
Παντρεύτηκαν, τελικά, στις 20 Νοεμβρίου 1947. Στην τελετή παρευρέθηκαν 2.000 καλεσμένοι, ενώ 200 εκατομμύρια την άκουσαν στο ραδιόφωνο. «Το ότι πολέμησα και είδα τη νίκη, το ότι μου δόθηκε η ευκαιρία να ξεκουραστώ και να επαναπροσδιορίσω τον εαυτό μου, το ότι ερωτεύτηκα ολοκληρωτικά και απερίφραστα, κάνουν όλα τα προβλήματα ενός ανθρώπου αλλά και ολόκληρου του κόσμου να μοιάζουν μικρά κι ανούσια», της είχε γράψει λίγο πριν το γάμο.
Ο Φίλιππος απαρνήθηκε τον ελληνικό τίτλο ευγενείας του κι έγινε Βρετανός υπήκοος. Ο πατέρας της Ελισάβετ, Βασιλιάς Γεώργιος ΣΤ’, τον έχρισε Δούκα του Εδιμβούργου. Και ξεκίνησε η νέα, συναρπαστική του ζωή.
Δύο χρόνια μετά το γάμο, το ζευγάρι μετακόμισε στη Μάλτα όπου ο Φίλιππος περίμενε να αναλάβει τη διοίκηση ενός πλοίου, προκειμένου να κλείσει τον κύκλο της στρατιωτικής του καριέρας. Μακριά από τη Βρετανία, θα προλάβαινε να ζήσει μερικά χρόνια με την αγαπημένη του, πριν χρειαστεί να αναλάβουν τα νέα τους καθήκοντα.
Το όνειρο τελείωσε νωρίς, όταν η υγεία του Βασιλιά επιδεινώθηκε. Έφυγε από τη ζωή το 1952. Η Ελισάβετ ήταν 25 ετών, και βρισκόταν με το σύζυγό της στην Κένυα όταν της ανακοινώθηκαν τα νέα. Εκείνος ήταν που της μίλησε για το θάνατο του πατέρα της, όταν έκαναν βόλτα σε μία φάρμα.
Από εκείνη την ώρα, όλα άλλαξαν. Έγινε ο σύζυγος της Βασίλισσας και στο ρόλο του αυτόν, συνάντησε κάθε Αμερικανό Πρόεδρο της μεταπολεμικής εποχής, εκτός από τον Ντόναλντ Τραμπ. Εργαζόταν σκληρά για να στηρίξει την Ελισάβετ, ήταν μία κανονική δουλειά. «Ως παντρεμένος με τη Βασίλισσα, πρωταρχικό μου μέλημα ήταν να την υπηρετώ με τον καλύτερο δυνατό τρόπο», είχε πει το 2011, εξηγώντας τους λόγους που άφησε για πάντα πίσω του το ναυτικό, το οποίο τόσο αγάπησε.
Συνέβαλε στην Ίδρυση της Βασιλικής Ακαδημίας Μηχανολογίας, ήταν ο πρώτος Πρόεδρος της WWF, καθιέρωσε τα Duke of Edinbrugh Awards – ένα θεσμό αφιερωμένο στο να εμπνεύσει τους νέους να παραμείνουν σε επαφή με τη φύση και να αναζητούν περιπέτειες – ενώ πήρε μέρος στην ανοικοδόμηση του Windsor Castle μετά από μία πυρκαγιά. Προώθησε τη χρήση της αγγλικής γλώσσας σε κράτη εκτός της Μεγάλης Βρετανίας, όταν η αυτοκρατορία διαλύθηκε.
«Ο Φίλιππος εκσυγχρόνισε τα πάντα αλλά σιγά – σιγά, καθώς βρήκε απέναντί του την παλιά “σχολή” που ήθελε να διατηρήσει τα πάντα στο παρελθόν», έγραψε η βιογράφος του, Ίνγκριντ Σούαρντ. «Για παράδειγμα, του πήρε χρόνια μέχρι να αλλάξει τις κουζίνες του Μπάκιγχαμ που βρίσκονταν σχεδόν ένα χιλιόμετρο μακριά από την τραπεζαρία».
Ακόμη κι όταν τα παιδιά του μεγάλωσαν κι άρχισαν να αναλαμβάνουν τα βασιλικά τους καθήκοντα, εκείνος παρέμεινε το στήριγμα της Βασίλισσας μέχρι να αποσυρθεί.
Έκανε, βέβαια, ορισμένα ρατσιστικά σχόλια που προκαλούσαν οργή κατά της βασιλικής οικογένειας – μιλώντας, για παράδειγμα, για «σχιστομάτηδες» μαθητές όταν επισκέφθηκε την Κίνα, τη δεκαετία του ’80.
Από το 2017 που συνταξιοδοτήθηκε, συνέχισε να τραβά την προσοχή. Το 2019, τράκαρε κι έγραψε επιστολή στην οδηγό του άλλου αυτοκινήτου, η οποία τραυματίστηκε, ζητώντας συγγνώμη. Παρέδωσε το δίπλωμά του, αλλά βρέθηκε μία ακόμη φορά πίσω από το τιμόνι. Δε φωρούσε ζώνη ασφαλείας, οι φωτογραφίες έκαναν το γύρο του κόσμου κι εκείνος δεν οδήγησε ξανά.
Σε αντίθεση με πολλούς άνδρες της γενιάς του, ο Φίλιππος αποφάσισε να συμμετάσχει ενεργά στην ανατροφή των παιδιών του. Πήρε το ρόλο που σε άλλες οικογένειες είχε η μητέρα. Αυτό θεωρούσε, σύμφωνα με την Γκρίστγουντ, πως ήταν και το μεγαλύτερό του επίτευγμα – ούτε το ναυτικό, ούτε η στήριξη στη Βασίλισσα, αλλά η φροντίδα του Καρόλου, της Αν, του Ανδρέα και του Έντουαρντ.
Διαβάστε επίσης:
Πριγκίπισσα Μαργαρίτα: H γυναίκα – σκάνδαλο των Ουίνδσορ
Τελικά, τι συνέβη το βράδυ που σκοτώθηκε η Diana;
Πριγκίπισσα Diana: H influencer πριν τα social media
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση