Τι σχέση μπορεί να έχει ο Tom Hanks με το ελληνικό αντιτορπιλικό «Βέλος»;

Ο Tom Hanks, η νέα του ταινία «Greyhound» και το ελληνικό αντιτορπιλικό «Βέλος».

Πώς συνδέονται όλα αυτά και πώς μπορεί ο αμερικανός σταρ να έχει σχέση με την ελληνική ιστορία;

Η απάντηση είναι τόσο ενδιαφέρουσα όσο και η πολεμική ταινία στην οποία πρωταγωνιστεί ο ίδιος, καθώς το πλοίο που κυβερνά ως ηθοποιός είναι πανομοιότυπο του ελληνικού «Βέλους», που διαδραμάτισε ιστορικό ρόλο, όχι μόνον κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου αλλά και στην περίοδο της δικτατορίας: Όταν ο κυβερνήτης του Νίκος Παππάς σε μία πράξη αντίστασης απέναντι στη χούντα των συνταγματαρχών, που είχαν καταλύσει την νομιμότητα στη χώρα διέφυγε με το «Βέλος», μαζί με άλλους αξιωματικούς στην Ιταλία.

Τέσσερα μόνον «αδελφά» πλοία, αυτού του τύπου διασώζονται ακόμη στον κόσμο. Ένα από αυτά, με τα στοιχεία «USS Kidd», που βρίσκεται σήμερα σε μουσείο του Μπατόν Ρουζ στη Λουϊζιάνα χρησιμοποιήθηκε για να γυριστεί η ταινία, με τον Tom Hanks να υπογράφει και το σενάριο. Να σημειωθεί όμως, ότι όπως και η αρχική νουβέλα του Φόρεστερ στην οποία βασίστηκε η ταινία, αναφέρεται σε ένα άλλο αντιτορπιλικό το «USS Keeling» ή «Greyhound», που σημαίνει «λαγωνικό» (κωδική ονομασία ασυρμάτου), το οποίο δεν υπάρχει πια. Πέραν αυτού όμως όλη η ιστορία αναφέρεται σε αληθινά περιστατικά με την ανάλογη φυσικά δραματοποίηση.

Όσο για το ελληνικό «Βέλος» ή «USS Charrette DD 581», παροπλισμένο ήδη από το 1991, λειτουργεί ως Μουσείο του Αντιδικτατορικού Αγώνα και βρίσκεται αυτόν τον καιρό στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης.

Όποιος βρεθεί λοιπόν σήμερα μέσα στο «Βέλος» είναι σαν να ζει όχι μόνον την ελληνική ιστορία αλλά και σκηνές από την ταινία, στην οποία ένας σπουδαίος καπετάνιος, πανέξυπνος, αποτελεσματικός αν και κάπως θρησκόληπτος ο ΄Ernest Kraus (Tom Hanks) κατορθώνει να αντιμετωπίσει με επιτυχία τα γερμανικά υποβρύχια, που κυριαρχούσαν τότε στις θάλασσες. Η καταιγιστική δράση, η τόλμη αλλά και η αγωνία, ο ηρωισμός αλλά και οι απώλειες μπορεί να αποτελούν τα «όπλα» του σκηνοθέτη Aaron Schneider στην αφήγηση της ιστορίας, όσο δραματοποιημένη όμως κι αν είναι, δεν απέχει πολύ εντέλει από την πραγματικότητα.

Η μάχη στον Ατλαντικό

Όλα άρχισαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν προσπαθώντας να αντιπαραταχθούν στην γερμανική πολεμική μηχανή οι Αμερικανοί κατασκεύασαν έναν τύπο αντιτορπιλικών, τα λεγόμενα Fletcher από το όνομα του σχεδιαστή τους. Συνολικά και μέσα σε ελάχιστο χρόνο κατασκευάστηκαν 175 πλοία, που εκτός των άλλων χρησιμοποιούνταν ως συνοδά, πολεμικά σκάφη των στρατιωτικών και εμπορικών νηοπομπών, για να τις προστατεύουν από τα γερμανικά U-boat (υποβρύχια).

Στα 1942, με τις μάχες να μαίνονται σε όλα τα μέτωπα, αέρα, ξηράς και θαλάσσης το «Greyhound» συνοδεύει μια νηοπομπή 37 πλοίων, που μεταφέρουν στρατεύματα και προμήθειες στο Λίβερπουλ. Στα μέσα του Ατλαντικού όμως, σε μια περιοχή, την οποία τα συμμαχικά αεροπλάνα δεν μπορούν να καλύψουν, λόγω αδυναμίας εφοδιασμού, τα γερμανικά υποβρύχια παραμονεύουν για να κατασπαράξουν τη λεία τους. Είναι η λεγόμενη «Μαύρη Τρύπα», που για να την διασχίσουν, απαιτούνται τουλάχιστον 48 εφιαλτικές ώρες, με τα περισσότερα πλοία των νηοπομπών χάνονται στο βυθό της θάλασσας με τα πληρώματά τους, κτυπημένα από τα U-boat.

Ο ήρωάς μας όμως, χάρις στις ναυτικές του ικανότητες θα καταφέρει να διασχίσει τον Βόρειο Ατλαντικό και παρ΄ότι καταδιώκεται από έξι τον αριθμό, γερμανικά υποβρύχια θα σώσει τα περισσότερα σκάφη της νηοπομπής, προσφέροντας ένα γεμάτο ένταση και ρεαλισμό θέαμα για τις ναυμαχίες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η ελληνική ιστορία

Στα ναυπηγεία USA Boston Navy Yard Boston, Mass είχε κατασκευαστεί το 1942 το αντιτορπιλικό «USS Charrette DD 581», που θα περνούσε αργότερα σε ελληνικά χέρια και θα ονομαζόταν «Βέλος». Μπήκε στον πόλεμο την άνοιξη του 1943 και ανέπτυξε μεγάλη δράση στον Ειρηνικό Ωκεανό, κυρίως όμως υπηρέτησε την ελληνική σημαία, αφού από το 1959 εντάχθηκε ως στρατιωτική βοήθεια, στο Πολεμικό Ναυτικό.

Μάιο του 1973 το «Βέλος» επρόκειτο να γίνει διάσημο, μαζί και ο κυβερνήτης του, αφού κατά τη διάρκεια ασκήσεων του ΝΑΤΟ ο Νίκος Παππάς (1929 – 2013) μαζί με έξι αξιωματικούς και εικοσιπέντε υπαξιωματικούς θα οδηγήσει το σκάφος στο Φιουμιτσίνο της Ιταλίας, όπου θα ζητήσουν πολιτικό άσυλο. Επρόκειτο για το Κίνημα του Ναυτικού, αποτυχημένο ως γνωστόν, από την άλλη όμως ένα ηχηρό ράπισμα στη χούντα, που είχε σπεύσει να κατηγορήσει τους αξιωματικούς για προδοσία…

 

Το ίδιο το πλοίο πάντως είχε επιστρέψει τότε στην άσκηση και στη συνέχεια στην Ελλάδα ενώ ένα χρόνο αργότερα, όταν θα γινόταν η εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο είχε αποσταλεί στο νησί για να βοηθήσει στην άμυνά του.

Ηλικίας 78 σήμερα το «Βέλος» με το κομψό, για πολεμικό σκάφος, σκαρί του δεν είναι πλέον αξιόμαχο, οι μηχανές του δεν λειτουργούν κι άλλωστε έχει διανύσει συνολικά 362.662 ναυτικά μίλια. Θα μπορούσε όμως να αφηγηθεί πολλές παρόμοιες ιστορίες σαν αυτήν του «Greyhound».

 

Διαβάστε επίσης:

Μικροί θησαυροί, μεγάλα ονόματα: Αναμνηστικά του Hollywood σε δημοπρασία

Μαρία Κάλλας: Η λάμψη που δεν έσβησε ποτέ, ο μύθος που ζει για πάντα

Τέσσερις πίνακες του Pablo Picasso για τις γυναίκες της ζωής του