Η Μυλαίδη Στούμπου, Διευθύντρια Ανάπτυξης Δικτύου Συνεργατών για 24 χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης στη Microsoft Corp., αναλογιζόμενη τη δύσκολη χρονιά που πέρασε, αποφάσισε να καταγράψει τις σκέψεις της. Μέσα από ένα άρθρο που δημοσίευσε στο LinkedIn, μοιράστηκε τα μαθήματα που πήραμε από ένα σκοτεινό έτος και τις τρεις λέξεις που το 2020 φέρνει στο μυαλό της.
Συχνά μιλάμε για το χρόνο σαν κάτι που έχει περάσει. Μ’ αυτήν την έννοια, κάθε έτος αποτελείται από 12 μήνες, 52 εβδομάδες και 365 μέρες. Λοιπόν, το 2020 ήταν δίσεκτο κι αυτό σημαίνει ότι είχε 366 μέρες. Ενώ υπάρχουν πολλές δεισιδαιμονίες για τα δίσεκτα έτη ανά τον κόσμο, οι οποίες τα συνδέουν με κακή τύχη, το ότι το 2020 ανταποκρίθηκε στη συγκεκριμένη προσδοκία ήταν μία θλιβερή σύμπτωση. Αλλά δεν είναι αυτό το θέμα.
Σίγουρα, ανεξάρτητα από τον αριθμό των ημερών του, το 2020 ήταν μία χρονιά που θα θυμόμαστε όλοι. Το ξέσπασμα της πανδημίας τάραξε την παγκόσμια οικονομία και επηρέασε σημαντικά την κοινωνική μας ζωή. Έφερε, επίσης, αβεβαιότητα, άγχος και στρες. Έχοντας αφήσει τέτοια κληρονομιά πίσω του, η ανθρωπότητα μπήκε στο 2021 περιμένοντας ένα λαμπρότερο μέλλον. Τις τελευταίες μέρες, μοιραστήκαμε «ζεστά» μηνύματα γεμάτα αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση για τις καλύτερες μέρες που θα έρχονταν.
Είναι, όμως, μία απλή αλλαγή στο ημερολόγιο ο μόνος λόγος να είμαστε αισιόδοξοι; Τώρα που το ημερολόγιο γράφει 2021, άλλαξε κάτι;
Στις παρακάτω γραμμές, θα μοιραστώ τεκμηριωμένη αισιοδοξία για τη νέα χρονιά, καθώς νιώθω πως οι σκοτεινές ώρες του 2020 μας έδωσαν ένα μεγάλο δώρο. Το ότι βιώσαμε τη δύναμη των αντιθέτων. Το ότι μπορέσαμε να αισθανθούμε άνετα με τη διαχείριση των αντιθέτων αυτών στη δουλειά και στη ζωή. Τι εννοώ;
Από τη μία πλευρά, ο χρόνος σταμάτησε. Βασικά, ο κόσμος ολόκληρος σταμάτησε. Η πανδημία έβαλε σε παύση τα ταξίδια και τις μετακινήσεις. Τα lockdowns σε πόλεις και χώρες κράτησαν τον κόσμο στην ασφάλεια και τη ζεστασιά του σπιτιού του. Επαγγελματικά ή για διασκέδαση, τα ταξιδιωτικά σχέδια αναβλήθηκαν κι αυτό επηρέασε τις σχετικές επιχειρήσεις (ταξιδιωτικά γραφεία, αεροπορικές εταιρείες, ξενοδοχεία κτλ). Σαν να μην έφτανε αυτό, τα μεγάλα συνέδρια, οι συναυλίες, οι θεατρικές παραστάσεις, οι αθλητικές εκδηλώσεις ακυρώθηκαν ή πραγματοποιήθηκαν ψηφιακά. Η κοινωνική μας δομή επηρεάστηκε επίσης – με τις εξόδους και τις συγκεντρώσεις να μετατρέπονται σε μεγάλη απειλή, τα γενέθλια γιορτάζονταν εξ αποστάσεως, οι φίλοι συνδέονταν μέσα από πλατφόρμες και social media, οι παππούδες έμεναν μακριά από τα παιδιά και τα εγγόνια τους, τα πάρτι αναβλήθηκαν.
Από την άλλη, ο χρόνος επιταχύνθηκε. Μπορεί να μοιάζει παράδοξο, όμως είναι γεγονός πως ορισμένες πλευρές της οικονομίας μας έπρεπε να κινηθούν γρηγορότερα ώστε να ανταποκριθούν σ’ αυτήν την άνευ προηγουμένου κρίση. Η Υγειονομικοί και Κυβερνητικοί οργανισμοί ήταν οι πρώτοι που έπρεπε να δράσουν και να διαχειριστούν τεράστιο όγκο αιτημάτων για θεραπεία και καθοδήγηση. Όχι μόνο οι Κυβερνήσεις, αλλά και οι εταιρείες κινήθηκαν ταχύτατα για να αναπτύξουν την αντοχή τους, χάρη στην τεχνολογία. Οι υπάλληλοι γραφείου άρχισαν να εργάζονται από το σπίτι, οι σχολικές τάξεις έδωσαν τη θέση τους στην τηλεκπαίδευση, οι συσκέψεις πήραν ψηφιακή μορφή, τα μικρά καταστήματα ανέπτυξαν πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου. Μέσα σε λίγους μόλις μήνες, βιώσαμε τον ψηφιακό μετασχηματισμό δύο ετών! Κι από πάνω, η επιστημονική κοινότητα εκτόξευσε την ταχύτητα των ερευνών. Σε μερικούς μήνες, η επιστήμη, η τεχνολογία και οι κορυφαίες φαρμακοβιομηχανίες έσπασαν νέα ρεκόρ στην έρευνα και την παραγωγή εμβολίων – σήμερα βρίσκουμε εγκεκριμένα και διαθέσιμα τα πρώτα εμβόλια που ενισχύουν τη μάχη ενάντια στην ασθένεια.
Όλα τα παραπάνω μας γεμίζουν θάρρος και δυναμώνουν την αισιοδοξία μας για το φως που μας περιμένει στο τέλος αυτού του σκοτεινού τούνελ που βρισκόμαστε εδώ και μήνες. Όσο σκέφτομαι τα παραπάνω, τρεις λέξεις έρχονται στο μυαλό μου σχετικά με τα δώρα του 2020 για το 2021.
Less is More
To «less is more» μοιάζει με κλισέ. Αρχικά, μάλιστα, παρουσιάστηκε σαν την τάση του μινιμαλιστικού design. Ως σχεδιαστικό κίνημα, ή καλύτερα σχολή σκέψης, ο μινιμαλισμός είναι σχετικά καινούργιος κι επικεντρώνεται στα σημαντικότερα και απαραίτητα στοιχεία ενός προϊόντος ή θέματος, απαλλαγμένα από κάθε τι περιττό και, επομένως, αχρείαστο. Βοηθά τα μάτια και το νου μας να επικεντρωθούν σ’ αυτό που στ’ αλήθεια μετράει. Και, στα δικά μου μάτια, το 2020 «γέννησε» την ανάγκη μας να στρέψουμε εκεί την προσοχή μας. Στο τι έχει σημασία για εμάς.
Less is More στη δουλειά
Λιγότερη αναβλητικότητα – Περισσότερη δράση
Στην εκπαίδευση, την κυβέρνηση, την υγεία και τις επιχειρήσεις, οι οργανισμοί έπρεπε να πάρουν αποφάσεις και να δράσουν άμεσα. Τα projects ψηφιακούμετασχηματισμού που καθυστερούσαν για χρόνια, έγιναν προτεραιότητα για να υποστηριχθεί η εξέλιξη και να εξασφαλιστεί ψηφιακή ανθεκτικότητα. «Γεννήθηκαν» νέες μορφές συνεργασίας για οργανισμούς κάθε μεγέθους – υποστηριζόμενες από τα κορυφαία εργαλεία ασφάλειας και ιδιωτικότητας. Εκπαιδευτικά ιδρύματα, σχολεία και πανεπιστήμια χρησιμοποίησαν σύγχρονη τεχνολογία, όπως το Teams, για να προσφέρουν ευκαιρίες τηλεκπαίδευσης σε εκατομμύρια μαθητές. Κι όχι μόνο. Τους τελευταίους μήνες, είδαμε πολλές καινοτομίες σε σχολεία, κάτι που μας κάνει να πιστεύουμε ότι γίνεται μία στροφή από την κουλτούρα της διδασκαλίας σ’ εκείνη της μάθησης. Οι οργανισμοί υγείας χρησιμοποίησαν τεχνολογίες όπως την ανάλυση προγνωστικών στοιχείων για να δημιουργήσουν ένα μοντέλο της μετάδοσης του ιού και chatbots για να διαχειριστούν τα επείγοντα περιστατικά και να περιορίσουν την περιττή πρόσβαση σε ιατρικές εγκαταστάσεις. Νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες της Κυβέρνησης ήρθαν για να προσφέρουν νέες, ψηφιακές εμπειρίες στους πολίτες και να επιτρέψουν της ασφαλείς συναλλαγές με κυβερνητικούς οργανισμούς από απόσταση. Σε πολλούς, διαφορετικούς τομείς, οι εταιρείες κινήθηκαν γρήγορα για να ψηφιοποιήσουν και να αυτοματοποιήσουν αρκετές από τις βασικές τους λειτουργίες και να χρησιμοποιήσουν εργαλεία, όπως οι ηλεκτρονικές υπογραφές, για να γίνουν πιο ευέλικτες και ισχυρές.
Λιγότερη στασιμότητα – Περισσότερη καινοτομία
Η πανδημία δεν επηρέασε μόνο πολλούς τομείς της παγκόσμιας οικονομίας, όμως άλλαξε τις προσδοκίες μας από προϊόντα και υπηρεσίες. Η ικανότητα να παρέχουμε υπηρεσίες και προϊόντα υψηλής ποιότητας εξ αποστάσεως, να προσφέρουμε ανέπαφες – πιο ασφαλείς – συναλλαγές, να δίνουμε ψηφιοποιημένες εμπειρίες (πχ ψηφιακές ξεναγήσεις σε πόλεις ή μουσεία) αναμένεται να φέρει νέα επιχειρηματικά μοντέλα στην αλυσίδα παραγωγής και τη βιομηχανία των logistics, τον πολιτισμό και τη διασκέδαση, το εμπόριο και τη βιομηχανία. Καθώς περιμένουμε την ανάκαμψη από την πανδημία με τη βοήθεια των εμβολίων, οι καινοτόμες τάσεις θα γίνουν όλο και πιο ορατές καθώς το ενδιαφέρον του κόσμου για τις ψηφιακές εμπειρίες που είναι ασφαλέστερες από άποψη υγείας, αναμένεται να παραμείνει αμείωτο. Και αυτές οι τάσεις θα «γεννήσουν» περισσότερες πρωτοποριακές υπηρεσίες και νέα, καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα.
Λιγότερες επιφυλάξεις – Περισσότερη εμπιστοσύνη στην επιστήμη και την τεχνολογία
Το 2020 μάθαμε να βασιζόμαστε περισσότερο στην επιστήμη και την τεχνολογία. Παρότι κατακλυζόμασταν από fake news και θεωρίες συνωμοσίας για την ασθένεια και τα εμβόλια, ο κόσμος έμαθε να στρέφεται στους ειδικούς για να μάθει την αλήθεια για τον ιό, και να ζητά συμβουλές και καθοδήγηση. Το ίδιο συνέβη και με τη σύγχρονη τεχνολογία, όπως το cloud και η Τεχνητή Νοημοσύνη. Οργανισμοί και πολίτες από κάθε γωνιά του κόσμου βασίστηκαν στις σύγχρονες τεχνολογίες συνεργασίας που «γεννήθηκαν» για να παραμείνουμε ενεργοί και παραγωγικοί. Πλατφόρμες όπως το Teams μας βοήθησαν με τη δουλειά, την εκπαίδευση και την προσωπική ζωή. Οι ηγέτες πολλών οργανισμών εμπιστεύθηκαν τις τεχνολογίες του cloud επειδή είναι γρήγορες στην εφαρμογή, αξιόπιστες, ασφαλείς. Τους τελευταίους μήνες, πολλές επιφυλάξεις που οφείλονται στην έλλειψη ενημέρωσης ή το φόβο για την αλλαγή, ξεπεράστηκαν εξαιτίας της ανάγκης. Η επιστήμη κι η τεχνολογία απέδειξαν την αξία τους, έσωσαν ανθρώπινες ζωές, δίνουν ζωή στις επιχειρήσεις.
Λιγότερη διοίκηση «παλιάς σχολής» – Πιο ανθρωποκεντρική ηγεσία
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, βιώσαμε επίσης μία αλλαγή από το παραδοσιακό στοχοκεντρικό μοντέλο ηγεσίας σε μία εστίαση προς τον άνθρωπο: Εταιρείες και ηγέτες κινητοποιήθηκαν ώστε να εξασφαλίσουν την ασφάλεια και την ευεξία των εργαζομένων, επικεντρώθηκαν στην διευκόλυνση της τηλεργασίας κι ανανέωσαν το σκοπό τους. Όμως η κρίση δεν έχει τελειώσει. Τώρα, καθώς οι εταιρείες ετοιμάζονται για την ανάκαμψη, το ενδιαφέρον για τους ανθρώπους τους θα παραμείνει. Θα συνεχίσουν να βάζουν τον άνθρωπο πρώτα, να τον κρατούν ασφαλή, υγιή, παραγωγικό, γεμάτο ενέργεια κι όρεξη. Μία ανθρωποκεντρική στρατηγική θα είναι ο παράγοντας – κλειδί για την επιτυχία, όχι μόνο κατά τη διάρκεια της ανάκαμψης, αλλά και στην πραγματικότητα που θα επικρατήσει μετά την πανδημία. Αναλογιζόμενοι τις μεγάλες αλλαγές που θα έρθουν στη νέα κανονικότητα, οι οποίες θα οδηγούνται από την καινοτομία και τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα, οι ηγέτες θα χρειαστεί να «μιλήσουν» στα βαθύτερα κίνητρα των ανθρώπων με τον καλύτερο δυνατό τρόπο – να εγκαθιδρύσουν τη φιλοδοξία για όσα ο οργανισμός μπορεί να πετύχει – και να κινητοποιήσουν τον κόσμο γύρω από τη φιλοδοξία αυτή.
Λιγότεροι περισπασμοί – Περισσότερη συγκέντρωση στο σκοπό
Πολλοί οργανισμοί έστρεψαν τη προσοχή τους στο σκοπό τους κατά τη διάρκεια της κρίσης, κάνοντας τα αδύνατα δυνατά για να επιστρατεύσουν τις μοναδικές τους ικανότητες για την εξυπηρέτηση των πελατών, των κοινοτήτων κι άλλων επιχειρήσεων που βρίσκονται σε ανάγκη. Στη Microsoft, σκοπεύουμε «να ενδυναμώσουμε κάθε άνθρωπο και κάθε οργανισμό στον πλανήτη ώστε να καταφέρει περισσότερα». Κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, αυτές οι λέξεις έδιναν νόημα σε αυτό που έκανε ο καθένας μας κάθε μέρα. Δουλεύαμε ασταμάτητα για να προστατεύσουμε την υγεία και την ευεξία των κοινοτήτων στις οποίες λειτουργούμε, και να παρέχουμε τεχνολογία και συμβουλές στους πελάτες και τους συνεργάτες μας, ώστε να τους βοηθήσουμε να κάνουν την καλύτερη δυνατή δουλειά όσο εργάζονται από το σπίτι. Αν δεν υπάρχει ήδη, οι leaders χρειάζεται να ανακαλύψουν, να στήσουν και να ενεργοποιήσουν έναν ξεκάθαρο στόχο. Έναν σκοπό που θα ανταποκρίνεται στις δυνάμεις του οργανισμού να ικανοποιήσει μία ανάγκη στον κόσμο, κάτι ανώτερο και μεγαλύτερο από τους αριθμητικούς επιχειρηματικούς στόχους. Έπειτα, η κινητοποίηση του εταιρικού οικοσυστήματος γύρω από τον σκοπό αυτόν γίνεται ευκολότερη και πιο αποτελεσματική.
Less is More στην προσωπική ζωή
Λιγότερες συναντήσεις πρόσωπο με πρόσωπο – Περισσότερες κοινωνικές συνδιαλλαγές με νόημα
Με τον περιορισμό των αυτοπροσώπως κοινωνικών αλληλεπιδράσεων, ο κόσμος στράφηκε στο διαδίκτυο για να διατηρήσει τις κοινωνικές του διασυνδέσεις. Οι online πλατφόρμες, τα social media και οι βιντεοκλήσεις αντικατέστησαν τις φυσικές συναντήσεις. Μπορεί αυτό να φαίνεται απρόσωπο και κρύο, όμως η δύναμη των κοινωνικών συνδέσεων είναι ακόμη εκεί. Τολμώ να πω ότι είναι ισχυρότερη χάρη σ’ αυτό το βαθύ αίσθημα του ότι είμαστε όλοι μαζί σε αυτό. Αντιμετωπίζουμε έναν αόρατο εχθρό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν νοιαζόμαστε για τους ανθρώπους της ζωής μας. Καταλάβαμε ότι αντέχουμε χωρίς άσκοπες κοινωνικές συνευρέσεις. Είδαμε ότι πολλά κομμάτια της γεμάτης ζωής μας δεν ήταν απαραίτητα. Και τότε, καταλάβαμε πόσο πρέπει να προσέξουμε τις στενές μας σχέσεις ώστε να δυναμώσουν.
Λιγότερη ισορροπία μεταξύ δουλειάς και ζωής – Περισσότερη ενσωμάτωση
Η επίτευξη της τέλειας ισορροπίας μεταξύ δουλειάς και προσωπικής ζωής ήταν ανέκαθεν η μεγαλύτερη πρόκληση για τους επαγγελματίες σε κάθε βιομηχανία. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η ξαφνική μετάβαση στην τηλεργασία περιέπλεξε ακόμη περισσότερο την ισορροπία αυτή. Με τα παιδιά στο σπίτι, με τη φροντίδα των ηλικιωμένων κι όσων ακόμη βρίσκονται σε ανάγκη, η ισορροπία μεταξύ προσωπικής κι επαγγελματικής ζωής επηρεάστηκε σημαντικά. Ταυτόχρονα, το ένα ενσωματώθηκε στο άλλο. Κι αυτό σίγουρα άνοιξε πόρτες για διαφορετική συζήτηση σχετικά με το τι πραγματικά σημαίνει παραγωγικότητα. Τώρα, πολλές εταιρείες ξεκινούν προγράμματα ψυχολογικής υποστήριξης των εργαζομένων. Τώρα, οι υπάλληλοι απέκτησαν αυτογνωσία σχετικά με τη διαχείριση του άγχους τους και την αποφυγή ενός πιθανού burnout, και, κυρίως, πώς να μιλούν για τέτοιου είδους ζητήματα. Η ξεκούραση και η ανανέωση ήταν, φυσικά, πάντα στην καρδιά της παραγωγικότητας, όμως χρειάστηκε μια πανδημία για να αυξηθεί η ενημέρωση για αυτήν τη σύνδεση μεταξύ παραγωγικότητας και ευεξίας.
Λιγότερο άγχος – Περισσότερη συγκέντρωση στον εσωτερικό μας εαυτό
Σε καιρό κρίσης, το ένστικτό μας είναι να μπούμε σε λειτουργία επιβίωσης, φόβου, ανησυχίας και πανικού. Με τον αυτοπεριορισμό και την κοινωνική αποστασιοποίηση, οι περισσότεροι ξεπεράσαμε το φόβο της μόλυνσης. Όμως, δεν πρέπει να υποτιμάμε την ευκαιρία να κάνουμε την αυτοκριτική μας, να στραφούμε στο διαλογισμό και την προσωπική εξέλιξη. Η καλύτερη εκμετάλλευση του προσωπικού μου χρόνου κατά τη διάρκεια του lockdown περιλάμβανε τις ώρες με τους αγαπημένους μου ανθρώπους, την ανάγνωση βιβλίων, τα podcasts, την καταγραφή των σκέψεών μου (όπως εδώ) και την αντανάκλαση στην προσωπική μου έννοια για τη σημασία και το σκοπό. Αυτό με βοήθησε να εκτιμήσω τα καλά πράγματα στη ζωή, με βοήθησε να αναπτύξω ένα αίσθημα ευγνωμοσύνης, με βοήθησε να βρω εσωτερική ηρεμία και χαρά. Αυτή η ολοκλήρωση έχει διάρκεια, σημασία κι ανταμοιβή.
Τελικά, σε καιρούς αβεβαιότητας, μαθαίνουμε να δρούμε, μαθαίνουμε να εμπιστευόμαστε περισσότερο, μαθαίνουμε να δεσμευόμαστε σ’ έναν σκοπό, μαθαίνουμε να νιώθουμε άνετα με τις αντιθέσεις, μαθαίνουμε να επικεντρωνόμαστε στους ανθρώπους, μαθαίνουμε να εκτιμούμε περισσότερο τον ίδιο μας τον εαυτό. Αυτό είναι ένα μεγάλο δώρο από το 2020 – μία πραγματικά σκοτεινή χρονιά – στο 2021 – μία χρονιά που, ήδη, δίνει τα πρώτα σημάδια φωτός.
Κλείνοντας, σας παραθέτω ένα από τα αγαπημένα μου αποσπάσματα από το έργο του Αλμπέρ Καμύ, ενός αναγνωρισμένου Γάλλου υπαρξιακού λογοτέχνη και φιλοσόφου:
Ανάμεσα στο μίσος, ανακάλυψα μέσα μου μία ανίκητη αγάπη.
Ανάμεσα στα δάκρυα, ανακάλυψα μέσα μου ένα ανίκητο χαμόγελο.
Ανάμεσα στο χάος, βρήκα μέσα μου μία ανίκητη ηρεμία.
Κατάλαβα, μέσα από αυτά, ότι…
Στη μέση του χειμώνα, ανακάλυψα μέσα μου ένα ανίκητο καλοκαίρι.
Κι αυτό με κάνει ευτυχισμένο.
Γιατί λέει ότι όσο δυνατά κι αν με πιέζει ο κόσμος, μέσα μου,
υπάρχει κάτι δυνατότερο – κάτι καλύτερο, που πιέζει πίσω.
Διαβάστε επίσης:
Το 2020 ήταν η χρονιά των γυναικών στον κινηματογράφο: Σκηνοθέτησαν αριθμό ρεκόρ ταινιών
Είδαν, γεύτηκαν, ψήφισαν: Αυτές είναι οι 25 καλύτερες πόλεις του κόσμου για το 2020
Tα «γιατί;» του 2020 μέσα σε ένα βίντεο
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση