“Κοίτα το φόβο κατάματα κι εκείνος θα φοβηθεί και θα φύγει”
(Nίκος Καζαντζάκης)
Η πρόσφατη εξομολόγηση – καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου, ήταν μία αξιοπρεπής και θαρραλέα πρωτοβουλία, που έγινε η θρυαλλίδα για να σπάσει επιτέλους η σιωπή.
Όμως για να ανοίξει ο ασκός του Αιόλου, σημαντικό ρόλο έπαιξε ότι η αρχή έγινε από ένα σοβαρό πρόσωπο, μία καταξιωμένη ολυμπιονίκη, που λειτούργησε για πολλές γυναίκες ως πρότυπο και παράδειγμα προς μίμηση.
Μέρα με τη μέρα φάνηκε ότι οι πρώτες καταγγελίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, δεν ήταν παρά η κορυφή του παγόβουνου, καθώς μετά το χώρο του αθλητισμού ακολούθησε σωρεία καταγγελιών ιδίως για το χώρο του θεάτρου, της πολιτικής και της δημοσιογραφίας.
Είναι αλήθεια ότι η αναγνωρισιμότητα των εμπλεκομένων προσώπων εξασφαλίζει προβολή και δημοσιότητα στις σχετικές καταγγελίες, όμως είναι προφανές ότι ανάλογα φαινόμενα συμβαίνουν σε κάθε επαγγελματικό χώρο, γι’ αυτό η προσοχή και το ενδιαφέρον μας πρέπει να στρέφονται ιδίως στις γυναίκες που δεν έχουν το βήμα για να προβάλλουν τη δική τους αντίστοιχη δυσάρεστη εμπειρία.
Πολλοί αναρωτήθηκαν “γιατί τώρα”, με αφορμή την παρέλευση μεγάλου χρονικού διαστήματος από τις καταγγελθείσες πράξεις, όμως θεωρώ ότι αυτή είναι μία ερώτηση – παγίδα, που επιχειρεί να βάλει το θύμα στη θέση του θύτη.
Γιατί δεν αναρωτιούνται πόσο βαθύ είναι το τραύμα που έμεινε στην ψυχή του θύματος ή πόσο μεγάλη ανάγκη έχει το θύμα να μοιραστεί αυτό που υπέστη, ώστε να το πράττει ακόμη και μετά από 20 ολόκληρα χρόνια;
Άλλωστε οι λόγοι που κρατούσαν τα στόματα κλειστά είναι λίγο πολύ γνωστοί. Ο φόβος του κοινωνικού στιγματισμού, η ενοχοποίηση του θύματος, η αναβίωση μιας τόσο επώδυνης εμπειρίας στην προανακριτική διαδικασία και στο ακροατήριο, αλλά και η αδυναμία των αποδεικτικών στοιχείων, αφού κατά κανόνα θύτης και θύμα ήταν μόνοι.
Ακόμη και στις περιπτώσεις που γενναία κορίτσια προσέφευγαν στη Δικαιοσύνη, όταν καλούντο να αποδείξουν τους ισχυρισμούς τους για σεξουαλική παρενόχληση στα όρια του βιασμού, παρεισέφρεε η άποψη της αντιδίκου πλευράς, ότι επρόκειτο για μία παρατεταμένη φιλοφρόνηση, που παρεξηγήθηκε ή παρερμηνεύθηκε.
Αυτός είναι ένας βασικός λόγος, που αποτρέπει πολλές γυναίκες από το να καταγγείλουν εις βάρος τους αξιόποινες πράξεις, καθώς φοβούνται ότι πέραν του δεύτερου εξευτελισμού που θα υποστούν στο ακροατήριο, τελικά ο θύτης θα αθωωθεί, αφού υπάρχει αυτό το δυσδιάκριτο όριο μεταξύ μη αποδεκτού φλερτ και παρενόχλησης με αξιόποινη μεταχείριση.
Σε κάθε περίπτωση η καταστολή έρχεται να αντιμετωπίσει ένα έγκλημα, που έχει ήδη τελεστεί, γι’ αυτό οφείλουμε να δώσουμε μεγάλη έμφαση στην πρόληψη, η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την παιδεία. Γιατί η σωστή νοοτροπία περί ισότητας, σεβασμού και ίσων δικαιωμάτων των δύο φύλων χτίζεται και εμπεδώνεται από το σχολείο και την οικογένεια. Αυτά τα δύο φυτώρια πρέπει να βρίσκονται σε αγαστή συνεργασία δίνοντας στα νέα παιδιά τα σωστά πρότυπα.
Παράλληλα χρειάζονται εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης για θέματα ισότητας και απαιτείται η αποδόμηση εδραιωμένων έμφυλων κοινωνικών στερεοτύπων στα ΜΜΕ, τη διαφήμιση και την τέχνη, που εμφανίζουν τις διακρίσεις ή ακόμη και τη βία εις βάρος των γυναικών ως φαινόμενα “φυσιολογικά” ή κοινωνικά αποδεκτά.
Περαιτέρω είναι πολύ σημαντική η ενθάρρυνση των θυμάτων να καταγγέλλουν κάθε περιστατικό βίας ή παρενόχλησης, αλλά και η αυστηροποίηση της μεταχείρισης των δραστών.
Μάλιστα με αφορμή καταγγελίες που είδαν το φώς της δημοσιότητας και δεν μπορούν να διερευνηθούν περαιτέρω λόγω παραγραφής, θα ήταν ενδιαφέρον να εξετάσουμε το ενδεχόμενο τροποποίησης της ισχύουσας νομοθεσίας, αξιοποιώντας το παράδειγμα άλλων χωρών, όπως της Γερμανίας, όπου η παραγραφή για αυτά τα αδικήματα ξεκινά όταν το θύμα γίνει 30 ετών.
Εξίσου σημαντική είναι και η έμπρακτη στήριξη των γυναικών που δοκιμάζονται από τέτοιες καταστάσεις με τις κατάλληλες δομές. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη χώρα μας υπάρχει επαρκής κάλυψη με 20 ξενώνες φιλοξενίας, 42 συμβουλευτικά κέντρα και τη γραμμή SOS 15900, ούτως ώστε κάθε κοπέλα που υφίσταται βία οποιασδήποτε μορφής να γνωρίζει ότι υπάρχουν οργανωμένες δομές της Πολιτείας, που παρέχουν φιλοξενία και υποστήριξη συμβουλευτική και ψυχολογική.
Μάλιστα οι εν λόγω δομές στηρίζουν και τις γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας, τα κρούσματα της οποίας στα χρόνια της οικονομικής κρίσης αυξήθηκαν κατά πολύ, ενώ η κατάσταση επιδεινώθηκε έτι περαιτέρω λόγω της καραντίνας.
Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι κάθε μορφή βίας, κακοποίησης ή παρενόχλησης είναι μία ρωγμή στον πολιτισμό μας.
Οι γυναίκες να μην φοβούνται και να μην δέχονται τίποτε που τις προσβάλλει. Δεν ζητούμε προνομιακή μεταχείριση. Ζητούμε την αναγνώριση της ισότητας του φύλου μας.
Εάν κοιτάξουμε το φόβο κατάματα, αυτός θα φύγει, η σιωπή θα σπάσει και τα θύματα θα μεταθέσουν το φόβο στους θύτες!
*Η Ελίζα Βόζενμπεργκ είναι ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και του Ε.Λ.Κ. κυρία Ελίζα Βόζεμπεργκ-Βρυωνίδη, Αντιπρόεδρος στην Επιτροπή για τα Δικαιώματα των Γυναικών και την Ισότητα των Φύλων (FEMM) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Διαβάστε επίσης:
Το χαστούκι ακούστηκε μέχρι έξω στον διάδρομο…
Ηγεσία στην εποχή του #metoo – Γράφει η Μαίη Ζαννή
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση