Γεννήθηκε σε μία επαρχιακή πόλη της ανατολικής Κίνας το 1912, μία εποχή που γυναίκα και μόρφωση δεν πήγαιναν μαζί. Είχε την τύχη να προέρχεται από μία οικογένεια, όμως, η οποία όχι μόνο στήριζε το δικαίωμά της στην εκπαίδευση αλλά ίδρυσε σχολείο προκειμένου να της την προσφέρει. Ταξίδεψε προκειμένου να πάρει τις γνώσεις που χρειαζόταν, πρώτα στα 11 της, που πήγε Λύκειο – γιατί το μυαλό της ήταν πιο εξελιγμένο από των συνομηλίκων της – στην πόλη Suzhou που βρισκόταν 100 χιλιόμετρα μακριά, κι έπειτα στην άλλη άκρη του κόσμου, στις ΗΠΑ.
Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη Φυσική στην Κίνα, η Chien-Shiung Wu ήταν έτοιμη να ανοίξει τα φτερά της. Αποχαιρέτησε τους γονείς της και μπήκε στο πλοίο που τη μετέφερε στην ήπειρο που, σύμφωνα με όσα της είχαν πει, θα έκανε τα όνειρά της πραγματικότητα. Έφτασε στο San Francisco, λοιπόν, σχεδιάζοντας να πάει ακόμη πιο μακριά, στο Πανεπιστήμιο του Michigan, για το διδακτορικό της. Κοντά της, όμως, υπήρχε το Berkeley. Εκεί, ο πυρηνικός φυσικός Ernest Lawrence είχε μόλις κατασκευάσει έναν πρωτοπόρο μοριακό επιταχυντή. Μαζί με την ερευνητική του ομάδα, είχε αφοσιωθεί στη μελέτη του ατόμου.
Η Wu, που βρισκόταν ελάχιστες μέρες στην περιοχή, τον συνάντησε τυχαία. Δίπλα του ήταν και ο Luke Yuan, ένας φοιτητής φυσικής, που αργότερα έγινε σύζυγός της. Οι ιδέες τους της κίνησαν το ενδιαφέρον και πήρε την απόφαση που άλλαξε τη ζωή της για πάντα: Δεν πήγε στο Michigan κι έμεινε στο Berkeley. Γρήγορα, απέδειξε την αξία της κι έγινε το ανερχόμενο αστέρι της επιστήμης.
Κατάφερε να λάμψει σ’ έναν ανδροκρατούμενο χώρο, βιώνοντας καθημερινά τόσο σεξισμό, όσο και ρατσισμό λόγω της εθνικότητάς της. Κι όμως, κέρδισε το σεβασμό των ακαδημαϊκών. Παντρεύτηκε τον Yuan και μετακόμισε στην Ανατολική Ακτή, όπου ξεκίνησε να εργάζεται στο Smith College. Από εκεί, πέρασε στο Princeton. Συνέχισε τη μελέτη της πάνω σ’ ένα κομμάτι της φυσικής που κανείς άλλος δεν είχε τολμήσει να αγγίξει: την ανεξήγητη ακόμη διαδικασία κατά την οποία ένα σωματίδιο αλλάζει μορφές στον πυρήνα ενός ατόμου.
Ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η αμερικανική κυβέρνηση την προσέλαβε για το περίφημο Manhattan Project. Ασχολήθηκε με τον εμπλουτισμό του ουρανίου και, το 1945, είδε το αποτέλεσμα του επιστημονικού της έργου στην πιο τραγική του μορφή: Τη συντριβή της Ιαπωνίας μέσω της πυρηνικής βόμβας. Αν και συνειδητοποίησε το μέγεθος του προβλήματος που προκάλεσε, μέσα της ανακουφίστηκε. Η χώρα εκείνη έκανε τη δική της πατρίδα να υποφέρει, εξαιτίας της δεν είχε νέα από τους γονείς της. Έμαθε, τελικά, πως ήταν σώοι και αβλαβείς.
Τρία χρόνια μετά, επικράτησε κομμουνισμός στην Κίνα. Δεν μπορούσε να γυρίσει, ούτε καν για λίγο, ώστε να δει την οικογένειά της. Δεν ξαναείδε κανένα συγγενή της, από το 1936 που έφυγε.
Φυσικά, η καριέρα της δεν έμεινε στάσιμη. Την κέρδισε το Πανεπιστήμιο Columbia, όπου παρέμεινε μέχρι τη συνταξιοδότησή της. Η προσφορά της στη σύγχρονη φυσική είναι αξιοθαύμαστη. Το μεγαλύτερό της επίτευγμα, είναι μία σειρά πειραμάτων γνωστή ως «αρχή διατήρησης» των πάντων στη φύση, από την ενέργεια μέχρι τα ατομικά σωματίδια. Το 1957, οι άνδρες συνάδελφοί της – κι όχι εκείνη, ήταν γυναίκα, άλλωστε – κέρδισαν το Βραβείο Nobel.
Η Chien Shiung Wu επισκέφθηκε την Κίνα τη δεκαετία του ’70, όταν οι διπλωματικές της σχέσεις με τις ΗΠΑ ηρέμησαν. Πήγε στους τάφους των γονιών της, χωρίς τους οποίους δε θα είχε γίνει η επιστήμονας που ήταν. Αντίκρυσε ερείπια, ήταν κατεστραμμένοι. Ο Πρωθυπουργός της ζήτησε συγγνώμη αυτοπροσώπως. Από τότε, πήγαινε συχνά στην πατρίδα της κι ασκούσε σκληρή κριτική στην κυβέρνηση.
Στις ΗΠΑ, δεν έπαψε στιγμή να μάχεται για την ισότητα των φύλων – όχι μόνο στο χώρο που δραστηριοποιούταν επαγγελματικά, αλλά παντού. Δε δεχόταν να τη φωνάζουν με το επώνυμο του συζύγου της, διόρθωνε όποιον το τολμούσε. Της φαινόταν φυσιολογικό πως, έχοντας ανατρέψει τα πάντα στη φυσική, θα έκανε το ίδιο και στην κοινωνία.
Η χαρισματική αυτή επιστήμονας έφυγε από τη ζωή το 1997, στα 84 της χρόνια κι έκανε το τελευταίο της ταξίδι. Ζήτησε να μεταφέρουν τις στάχτες της πίσω στο χωριό της και να τις σκορπίσουν στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησαν όλα: Στην αυλή του σχολείου που έχτισαν οι γονείς της.
Διαβάστε επίσης:
Marie Curie: Η ζωή και έργο της γυναίκας που ανακάλυψε τη ραδιενέργεια
Helen Keller: «Η ζωή είναι είτε μία παράτολμη περιπέτεια, ή ένα τίποτα»
Rosalind Franklin: Μία από τις πιο αδικημένες γυναίκες της επιστήμης
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση