Γεννήθηκε το 1883, το πραγματικό της όνομα ήταν Gabrielle και η καθαρή της αξία αγγίζει τα 15 εκατομμύρια δολάρια. Ο λόγος για την Coco Chanel, τη γαλλίδα σχεδιάστρια που με τις ιδέες της άλλαξε τον κόσμο της μόδας για πάντα.
Ήταν κόρη ενός πωλητή του δρόμου και μίας γυναίκας που ασχολούταν με την μπουγάδα στο φιλανθρωπικό νοσοκομείο της περιοχής, ενώ ντρεπόταν φριχτά για την ταπεινή της καταγωγή. Φοβόταν τόσο ότι οι δημοσιογράφοι θα μάθαιναν τα πάντα, που εφηύρε και τους «πούλησε» μία ιστορία εντελώς διαφορετική για το παρελθόν της. Διέδιδε ότι, όταν η μητέρα της έφυγε από τη ζωή, εκείνη και ο πατέρας της έφυγαν για την Αμερική και έμειναν σ’ ένα μεγάλο και ζεστό σπίτι, μαζί με τις αυστηρές θείες της. Δύο θείες που, στην πραγματικότητα, δεν υπήρξαν ποτέ. Η αλήθεια είναι η εξής: Μετά το θάνατο της μητέρας της, ο πατέρας της παραιτήθηκε από το ρόλο του και την έστειλε σε ίδρυμα. Ήταν μόλις 12 ετών.
Από τα 6 της χρόνια ασχολήθηκε με τη ραπτική κι έτσι, όταν μεγάλωσε λίγο, δε δυσκολεύτηκε να βρει δουλειά ως μοδίστρα. Τα βράδια, τραγουδούσε στο καμπαρέ La Rotonde. Εκεί ήταν που η Gabrielle πέθανε και γεννήθηκε η Coco. Ήταν ένα ψευδώνυμο που της απέδωσαν, βγαλμένο από το τραγούδι Qui Qu’a Vu Coco?
Δεν άργησε να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το σημαντικότερο πράγμα στη ζωή, ήταν το χρήμα. Το 1905 γνώρισε τον πλούσιο εργένη Étienne Balsan που σύντομα έγινε όλος της ο κόσμος. Εγκαταστάθηκε στο κάστρο του και ξεκίνησε να ζει τη ζωή που πάντα ήθελε: Κοιμόταν μέχρι το μεσημέρι, έπινε καφέ με γάλα και διάβαζε μυθιστορήματα. Εκείνος, όμως, δεν ήθελε να δεσμευτεί αποκλειστικά μαζί της.
Τρία χρόνια αργότερα, η Coco συνάντησε τον μελαχρινό Άγγλο, Arthur Capel.Τη συμβούλευσε να ανοίξει ένα μαγαζί με καπέλα και υποσχέθηκε να τη στηρίξει οικονομικά. Δεν το ήξεραν τότε, όμως θα πορεύονταν μαζί τόσο στις επιχειρήσεις, όσο και στη ζωή.
Η σχέση της με τον Balsan δεν είχε τελειώσει. Εκείνος ήταν έτοιμος να κάνει τα πάντα προκειμένου να τη διώξει από το κάστρο του, οπότε της έδωσε ένα διαμέρισμα στο Παρίσι. Ήταν το μέρος που ξεκίνησε να φτιάχνει και να πουλάει τα καπέλα της.
Το 1910, το ζευγάρι χώρισε και η νεαρή μετακόμισε με τον Arthur. Την ίδια χρονιά, πήρε το πτυχίο της στη δημιουργία καπέλων και άνοιξε το πρώτο της κατάστημα, Chanel Modes.
Σύντομα, λεκανε όνειρα για την απόκτηση της δικής της σειράς ρούχων. Δεν είχε κανένα δικαίωμα να σχεδιάζει φορέματα, καθώς το πτυχίο της αφορούσε μόνο τα αξεσουάρ, και θα μπορούσε να μπει στη φυλακή, εάν την καταλάβαιναν. Αλλά βρήκε τη λύση. Ξεκίνησε να ράβει φορέματα από ζέρσεϊ, το ύφασμα που χρησιμοποιούταν αποκλειστικά για ανδρικά εσώρουχα, και έβγαλε τα πρώτα της χρήματα. Σαν μοντέλα χρησιμοποίησε την αδελφή της και μία θεία τους, οι οποίες δε σταμάτησαν να προωθούν τη δουλειά της Coco.
Δε βελτιωνόταν στο σχεδιασμό. Αυτό που έκανε, ήταν να απλοποιεί τις λεπτομέρειες. Δε σκίτσαρε ποτέ. Απλώς πετούσε ένα κομμάτι ύφασμα στο μανεκέν, έκοβε και έραβε ό, τι δεν της άρεσε, μέχρι που έφτανε στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Δεν άργησε να συγκεντρώσει επάνω της το ενδιαφέρον όλων. Δημιούργησε κάτι που οι γυναίκες δεν τολμούσαν ποτέ πριν να σκεφτούν, με το στιλ του οίκου Chanel να είναι απλό, πρακτικό και κομψό.
Με το ξέσπασμα του Ά Παγκοσμίου Πολέμου, τον πανικό και το λοιμό στη Γαλλία, η Coco δεν σταμάτησε να δουλεύει. Παρουσίαζε διαρκώς νέες ιδέες, όπως το πρώτο στενό μαγιό. Μερικά χρόνια αργότερα, εισήγαγε στο χώρο της μόδας την καινοτομία που έφερε το χάος: Το γυναικείο παντελόνι. Όμως, η ίδια δεν το φορούσε ποτέ. Θεωρούσε πως το συγκεκριμένο ρούχο ταίριαζε περισσότερο στους άνδρες.
Παρόλα αυτά, λάτρευε επάνω της τα κοντά μαλλιά – μία κατεξοχήν ανδρική τάση. Και ο λόγος ήταν απλός: ήταν εύκολο να τα φτιάχνει το πρωί. Την ημέρα που κουρεύτηκε, βγήκε έξω και είπε ότι έπιασε φωτιά στο σπίτι και οι μπούκλες της ήταν τα θύματά της.
Το 1919, ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα ήταν η αιτία που ο πολυαγαπημένος της Arthur χάθηκε από τη ζωή. «Ή θα πεθάνω κι εγώ. Ή θα τελειώσω αυτό που ξεκινήσαμε μαζί», είπε η Chanel.
Αυτή η τραγωδία ξεκίνησε τους πειραματισμούς της με το μαύρο ύφασμα. Κάποιοι έχουν αναφέρει ότι έκανε το χρώμα αυτό τη μεγαλύτερη τάση, ώστε να κάνει όλες τις Γαλλίδες να θρηνήσουν για το χαμό του συντρόφου της. Η ίδια, δεν μπόρεσε να θρηνήσει με επισημότητα. Οι δυο τους δεν ήταν παντρεμένοι.
Το Chanel No. 5
Τη δεκαετία του ’20 ήρθε στο δρόμο της ο Ρώσος Δούκας, Dimitri Pavlovich. Το πάθος τους ήταν αμοιβαίο, σύντομο και ταυτόχρονα δημιουργικό. Ένα από τα θετικότερα της γνωριμίας τους, ήταν ότι την έφερε σε επαφή με τον αρωματοποιό Ernest Beaux.
Μετά από έναν ολόκληρο χρόνο σκληρής δουλειάς και διαρκών πειραμάτων, ο Beaux της παρουσίασε δέκα δείγματα. Η Coco επέλεξε εκείνο με τον αριθμό πέντε. Ο λόγος; «Πάντα κυκλοφορώ την κολεξιόν μου την πέμπτη μέρα του πέμπτου μήνα, οπότε ο αριθμός πέντε μου φέρνει, μάλλον, τύχη – έτσι, θα το ονομάσω Νο. 5» , είπε.
Ήταν το πρώτο συνθετικό άρωμα που δε μύριζε σαν κάποιο λουλούδι. Η επιτυχία του ήταν τεράστια και δεν το περίμενε κανείς. Μάλιστα, μέχρι και σήμερα, είναι το πρώτο σε πωλήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο!
To Little Black Dress
Η δεκαετία του ’20 τελείωνε με μία δυναμική μάχη για την ισότητα των φύλων. Πλέον, οι γυναίκες είχαν νόμιμο δικαίωμα στην εργασία, την ψήφο και την έκτρωση. Ταυτόχρονα, όμως, είχαν χάσει το πρόσωπό τους. Λόγω αυτής της προσπάθειας εγκαλιταριανισμού, από τη μόδα έλειπε η θηλυκότητα.
Η Coco Chanel δεν μπορούσε να το ανεχτεί. Εφηύρε το «μικρό μαύρο φόρεμα», που αρχικά έμοιαζε στητό, ρουστίκ και αδιάφορο. Η 44χρονη, όμως, με αυτό το βήμα απέκτησε την παγκόσμια φήμη της και έγινε σύμβολο κομψότητας, πολυτέλειας και καλής αισθητικής.
Θεωρούσε πως το μήκος του φορέματος δε θα έπρεπε με τίποτα να αφήνει ακάλυπτα τα γόνατα, καθώς το συγκεκριμένο σημείο του σώματος ήταν άψογο για ελάχιστες γυναίκες.
Το «μικρό μαύρο φόρεμα» γρήγορα έγινε ένα ρούχο – σύμβολο. Πολλοί το αντέγραψαν, έγινε must-have κομμάτι της γυναικείας γκαρνταρόμπας και, μέχρι σήμερα, δεν έχει φύγει στιγμή από τις τάσεις της μόδας. Είναι πάντα στιλάτο.
Παρά την τεράστια επιτυχία της στο χώρο τους σχεδιασμού, η Coco Chanel αναγκάστηκε να κλείσει όλα τα καταστήματα και τον οίκο μόδας της, λόγω του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το Σεπτέμβριο 1944 συνελήφθη εξαιτίας της σχέσης της με τον αξιωματικό των SS, Walther Friedrich Schellenberg. Μετά από μερικές ώρες στο κρατητήριο, όμως, αφέθηκε ελεύθερη. Λίγο καιρό μετά, μετακόμισε στην Ελβετία όπου έζησε για δέκα σχεδόν χρόνια.
Όταν επέστρεψε στο Παρίσι, μία ολόκληρη γενιά ανθρώπων ήταν πεπεισμένη ότι η Chanel ήταν μία εταιρεία αρωμάτων. Νοίκιασε ένα μικρό διαμέρισμα στο ξενοδοχείο Ritz και «πέθαινε από βαρεμάρα», όπως είχε πει στη φίλη της, Marlene Dietrich. Έτσι, έκανε δυναμική επιστροφή στη μόδα.
Οι κριτικοί δεν ήταν με το μέρος της. Πίστευαν ότι δεν είχε κάτι καινούργιο να προσφέρει και η κολεξιόν απέτυχε παταγωδώς στη Γαλλία. Μία άλλη αγορά, όμως, τη δέχθηκε με χαρά: Εκείνη των Η.Π.Α.
Για τις Αμερικανίδες της εποχής, θεωρούταν τεράστια τιμή και προνόμιο η απόκτηση ενός ρούχου Chanel. Και η Coco δεν άργησε να γίνει μεγιστάνας. Άνοιξε το μεγαλύτερο οίκο μόδας στην παγκόσμια βιομηχανία και δημιούργησε το Pink Chanel ταγιέρ. Μάλιστα, επειδή η Jackie Kennedy φορούσε ακριβώς αυτό την ημέρα που έχασε το σύζυγό της, έγινε σύμβολο της δολοφονίας του Προέδρου των Η.Π.Α.
Ο κόσμος την έχει αναγνωρίσει ως την επιτομή της κομψότητας. Το στιλ της έδωσε νέα πνοή στη βιομηχανία της μόδας, έδωσε ταυτόχρονα θηλυκότητα, άνεση και λειτουργικότητα στις γυναίκες. Ήταν δημιουργική μέχρι τα βαθιά της γεράματα, της έρχονταν ιδέες ακόμα κι όταν κοιμόταν!
Η Coco Chanel δε θα μπορούσε να φύγει από τη ζωή εν ώρα εργασίας. Στις 10 Ιανουαρίου 1971, χάθηκε ήσυχα, στο δωμάτιό της στο Ritz, έχοντας μονάχα τρία φορέματα στην ντουλάπα της. «Για να είσαι αναντικατάστατος, πρέπει πάντα να διαφέρεις», είχε πει. Και με σιγουριά μπορούμε όλοι να συμφωνήσουμε πως εκείνη αυτό ακριβώς ήταν: Αναντικατάστατη.
Διαβάστε επίσης:
Etta James: H ζωή και το έργο της θρυλικής ερμηνεύτριας
Virginia Woolf: Η συγγραφέας που λάτρεψε τη μόδα
Diane von Furstenberg: «Ήθελα να είμαι ανεξάρτητη, να ορίσω η ίδια τη ζωή μου – και το έκανα»