RETRO

Eunice Newton Foote: Η επιστήμονας που ανακάλυψε το φαινόμενο του θερμοκηπίου και ξεχάστηκε από την ιστορία

Η Eunice Newton Foote δέχθηκε συγχαρητήρια που ήταν ταυτόχρονα γυναίκα και έξυπνη

Eunice Newton Foote: Η επιστήμονας που ανακάλυψε το φαινόμενο του θερμοκηπίου και ξεχάστηκε από την ιστορία
πηγή: www.instagram.com/moahoff_illustration
Eunice Newton Foote: Η επιστήμονας που ανακάλυψε το φαινόμενο του θερμοκηπίου και ξεχάστηκε από την ιστορία
πηγή: www.instagram.com/moahoff_illustration

Μέχρι και τις αρχές του 19ου αιώνα, οι επιστήμονες βασίζονταν στις ιδέες του Αριστοτέλη για να εξηγήσουν το κλίμα. Η πρώτη σχετική μελέτη δημοσιεύθηκε τη δεκαετία 1850 και αφορούσε την ανακάλυψη του φαινομένου του θερμοκηπίου, δηλαδή την τάση ενός κλειστού περιβάλλοντος, όπως η ατμόσφαιρα του πλανήτη μας, να θερμαίνεται όταν ανεβαίνουν τα επίπεδα συγκέντρωσης διοξειδίου του άνθρακα.

Ο πρώτος άνθρωπος στην ιστορία που έκανε τη σύνδεση μεταξύ του CO2 και της υπερθέρμανσης του πλανήτη ήταν Eunice Newton Foote που ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την Φυσική και παρουσίασε την έρευνά της στο 8ο Ετήσιο Συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης για την Προαγωγή της Επιστήμης το 1856.

Η μελέτη της Foote με τίτλο «Παράγοντες που επηρεάζουν τη θερμότητα από τις ακτίνες του ήλιου» πέρασε από έλεγχο, πήρε την έγκριση για τα «πρακτικά της πειράματα» και δημοσιεύθηκε με τη σημείωση «Με χαρά μπορούμε να πούμε ότι αυτό γράφτηκε από μία δεσποινίδα.»

πηγή: www.instagram.com/masculinerhyme

Δυστυχώς, το μεγάλο αυτό κατόρθωμα χάθηκε τρία χρόνια αργότερα, όταν ο Ιρλανδός φυσικός, John Tyndall, που δεν γνώριζε τίποτα για την Eunice, έκανε την ίδια ανακάλυψη. Έχοντας τα κονδύλια και το προνόμιο του φύλου του, εκείνος κατάφερε να προχωρήσει την έρευνά του ένα βήμα πιο πέρα. Η δική της εργασία δημοσιεύθηκε στο The American Journal of Science, όμως σημασία δε δόθηκε στο περιεχόμενό της, αλλά στο ότι ασχολήθηκε με την επιστήμη μία «δεσποινίδα». Μάλιστα, η πρώτη πρόταση της δημοσίευσης ήταν «Κάποιοι όχι μόνο διασκέδασαν, αλλά εξέφρασαν την κακόβουλη ιδέα ότι οι γυναίκες δεν έχουν αρκετά δυνατό μυαλό για επιστημονική έρευνα.»

Την επαίνεσαν τόσο που ήταν ταυτόχρονα γυναίκα και έξυπνη, που χάθηκε η σημασία της ανακάλυψής της. Όταν παρουσίασε την ιδέα της, ο Joseph Henry τόνισε με χαρά ότι η επιστήμη «δε γνώριζε χώρα και φύλο» – μία δήλωση που έχει αποδειχθεί τόσο λάθος στο πέρασμα τον χρόνων. Οι γυναίκες για χρόνια αποκλείονταν από την ανώτατη εκπαίδευση και θεωρούνταν υποδεέστερες.

Η εξαφάνιση της Foote από την ιστορία της επιστήμης οφείλεται στο φαινόμενο Matilda, σύμφωνα με τη συγγραφέα Leila McNeill, δηλαδή στην τάση των ανδρών να παίρνουν τα εύσημα για τα επιτεύγματα γυναικών επιστημόνων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο Tyndall έκανε τη μελέτη του ανεξάρτητα μεν, αλλά όχι πρώτος. Απλώς το δικό του όνομα έγινε γνωστό επειδή η δουλειά της συναδέλφου του υποτιμήθηκε, λόγω του φύλου της. Εάν είχε γεννηθεί άνδρας, κανείς δεν ξέρει πού θα είχε καταφέρει φτάσει.

Η Eunice Newton Foote παρευρέθηκε στο πρώτο Συνέδριο για τα Δικαιώματα των Γυναικών στη Νέα Υόρκη, το 1948, με την υπογραφή της να βρίσκεται πέμπτη στη σειρά στη «Δήλωση Συναισθημάτων», ενός εγγράφου που απαιτούσε πλήρη ισότητα σε κοινωνικό επίπεδο, νομικά δικαιώματα και ευκαιρίες στην εκπαίδευση, την οικονομία και, όπως εκείνη πρόσθεσε, την επιστήμη.