Έχοντας γράψει 18 μυθιστορήματα, 18 ποιητικές συλλογές, 11 πεζά, 8 συλλογές με σύντομες ιστορίες, 8 παιδικά βιβλία και τρεις εικονογραφημένες νουβέλες, είναι μία από τις πιο επιτυχημένες συγγραφείς του κόσμου. Κι όμως, η βραβευμένη με Booker Prize, Arthur C. Clarke Award, Governor General’s Award, Franz Kafka Prize, Princess of Austria Awards, National Book Critics και Pen Lifetime Achievement Awards, η Margaret Atwood δε θεωρεί τον εαυτό της κορυφαίο.
Διαχειρίζεται η ίδια τους λογαριασμούς της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αρθρογραφεί και υπογράφει ανοιχτές επιστολές για ζητήματα που υποστηρίζει – την ελευθερία λόγου, τα δικαιώματα της LGBTQ+ κοινότητας και τη μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή, μεταξύ άλλων. Τα έργα της έχουν μεταφερθεί τόσο στον κινηματογράφο όσο και στην τηλεόραση, ενώ δε διστάζει να μπλέξει το μύθο με τη θρησκεία, να γράψει για τη σχέση του βιολογικού με το κοινωνικό φύλο, να πάρει – μέσω των χαρακτήρων της και προσωπικά – θέση για τις πολιτικές εξελίξεις.
Τα πρώτα χρόνια
Γεννήθηκε στην Ottawa του Καναδά. Πέρασε τα παιδικά της χρόνια πλάι στον εντομολόγο πατέρα της, ταξιδεύοντας στο Quebec. Πήγε σχολείο για πρώτη φορά στα 12 της κι ερωτεύτηκε τα βιβλία από το πρώτο λεπτό, έχοντας ιδιαίτερη αδυναμία στα Παραμύθια των Αδελφών Grimm. Παρότι από την εφηβεία της είχε ξεκάθαρη εικόνα για την καριέρα που θα κυνηγούσε, δεν άφησε πίσω τη μόρφωσή της. Έχει σπουδάσει τέχνη, φιλοσοφία και γαλλική φιλολογία, ενώ προχώρησε σε μεταπτυχιακό στο Harvard. Ξεκίνησε το διδακτορικό της, έπειτα, όμως ποτέ δεν ολοκλήρωσε τη διπλωματική της εργασία.
Η καριέρα της ξεκίνησε δυναμικά το 1961 με την ποιητική συλλογή Double Persephone, η οποία της χάρισε το Μετάλλιο E.J. Pratt. Συνέχισε να γράφει, διδάσκοντας παράλληλα στο βρετανικό Πανεπιστήμιο Columbia. Πέρασε επίσης από τα Πανεπιστήμια του York στο Toronto, της Νέας Υόρκης, της Alabama, του San Antonio. Στόχος της ήταν να μπορεί να βιοπορίζεται αποκλειστικά από τη συγγραφή, κάτι που κατάφερε, τελικά, και με το παραπάνω.
«Για εμένα, επιτυχία σήμαινε πως δε θα χρειαζόταν να ξαναδιδάξω σε πανεπιστήμιο», είχε πει άλλωσε. Την επιτυχία αυτή, τη γνώρισε τη δεκεατία του ’90.
Και τώρα, στα 80 της χρόνια, παραμένει ασταμάτητη.
Ο φεμινισμός
Έχοντας περάσει χρόνια μελετώντας ιστορία, γνωρίζει καλά πως η πρόοδος δεν έρχεται ομαλά. Θα σταματήσει και θα ξεκινήσει από την αρχή πολλές φορές. Αυτή τη στιγμή, ετοιμάζει τον πρόλογο του βιβλίου We που γράφτηκε τη δεκαετία του ’20 από τον Yevgeny Zamyatin – φημολογείται, μάλιστα, πως από αυτό εμπνεύστηκε ο George Orwell για το διάσημο 1984.
«Η Ρωσική Επανάσταση είναι η νέα μου εμμονή», δήλωσε σε συνέντευξή της στην Guardian. Της φαίνεται ενδιαφέρον το γεγονός πως έγινε τόσο μεγάλη προσπάθεια να αποδυναμωθεί ο θεσμός του γάμου, διευκολύνοντας την έκδοση διαζυγίων – μία κίνηση που φαίνεται να στήριζε τα δικαιώματα των γυναικών, αλλά στην πραγματικότητα δεν το έκανε. «Οι άνδρες παντρεύονταν και χώριζαν. Τόσα παιδιά μεγάλωσαν χωρίς οικογένεια, χωρίς στήριξη. Αυτό είναι το πρόβλημα με οτιδήποτε φαίνεται καλό στα χαρτιά», τόνισε.
Ενώ πάντα δίνει μία φεμινιστική νότα στα έργα της, δεν υποστηρίζει το φεμινισμό με παρωπίδες. Δεν την ενδιαφέρει να παρουσιάσει τη γυναίκα σαν θύμα της πατριαρχίας, σαν μία αγία που αδυνατεί να προχωρήσει μπροστά εξαιτίας ισχυρών ανδρών. Το 2016, μάλιστα, την αποκάλεσαν «κακή φεμινίστρια», καθώς υπέγραψε επιστολή που ζητούσε τη δίκαιη δίκη ενός καθηγητή από το βρετανικό Πανεπιστήμιο Columbia, ο οποίος κατηγορούταν για σεξουαλική παρενόχληση. Πρόσφατα, μαζί με 152 ακόμη ακαδημαϊκούς, κριτικούς και λογοτέχνες, υποστήριξε την ελευθερία του λόγου. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που κατέκριναν την κίνησή της αυτή, καθώς θεώρησαν πως δεν αναγνώρισε ποιος έχει δύναμη και ποιος όχι.
Το 2018, συγκέντρωσε στο πρόσωπό της τα φώτα της δημοσιότητας εξαιτίας της θέσης που πήρε για το κίνημα #MeToo, εξαιτίας των όχι τόσο υποστηρικτικών της σχολίων. Την ίδια χρονιά, χάρη στη συνεργασία της μεταφοράς του έργου της The Handmade’s Tale στη μικρή οθόνη με τον οργανισμό προστασίας των γυναικείων δικαιωμάτων, Equality Now, τιμήθηκε στο Make Equality Reality Gala.
«Φυσικά, δεν είμαι ακτιβίστρια – το μόνο που είμαι, είναι μία άνεργη συγγραφέας που συχνά καλείται να μιλήσει για ζητήματα στα οποία εάν τοποθετούνταν άλλοι, πιθανότατα να έχαναν τη δουλειά τους. Εσείς στην Equality Now, από την άλλη, είστε οι πραγματικοί ακτιβιστές. Ελπίζω να λάβετε μεγάλη χρηματοδότηση σήμερα, ώστε να ασκήσετε πίεση για τη θέσπιση νέων νόμων που προάγουν την ισότητα. Έτσι, με την πάροδο του χρόνου, όλα τα κορίτσια θα μεγαλώσουν γνωρίζοντας πως δεν θα βρουν καμία κλειστή πόρτα λόγω του φύλου τους», είπε στο λόγο που εκφώνησε για τη βράβευσή της.
Μόλις πέρσι, η συνεργασία αυτή ανανεώθηκε για την κυκλοφορία του The Testaments.
Η αγάπη για τα ζώα
Η Margaret Atwood έχει μιλήσει πολλές φορές για την τεράστια αγάπη της για τα ζώα – μία αγάπη που δε λείπει από τα έργα της. Υπερασπίζεται τα δικαιώματά τους με κάθε τρόπο, ενώ μέσω της τέχνης της καταδικάζει κάθε πράξη που τα καταπατά.
Στο Surfacing, ένας χαρακτήρας θίγει το ζήτημα της χορτοφαγίας και του βιγκανισμού. «Τα ζώα πεθαίνουν για να ζήσουμε εμείς, υποκαθιστούν τον άνθρωπο… Κι εμείς τα τρώμε, είτε από κονσέρβες είτε αλλιώς – τρώμε το θάνατο και μέσα μας γίνεται μία ανάσταση που μας δίνει ζωή.»
Στο Cat’s Eye, ο αφηγητής παρατηρεί την ομοιότητα μίας γαλοπούλας μ’ ένα μωρό.
Η ίδια, τρώει μόνο ψάρια. «Δε θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω τον όρο χορτοφάγος, καθώς ορισμένες φορές μου επιτρέπω να δοκιμάσω θαλασσινά. Τίποτα με τρίχωμα ή φτερά, όμως», δήλωσε σε συνέντευξή της, το 2009.
H αντισυμβατική συγγραφέας δε δέθχηκε ποτέ να μπει στα καλούπια της κοινωνίας. Εκφράζει τις απόψεις της αδιαφορώντας για την κριτική, ενώ προσπαθεί διαρκώς να εξελίσσεται.
«Ίσως δε γράφω για κανέναν», έχει πει. «Ίσως, πάλι, γράφω για τον άνθρωπο στον οποίο απευθύνονται τα παιδιά, όταν γράφουν το όνομά τους στο χιόνι.»
Διαβάστε επίσης:
Harriet Beecher Stowe: Η συγγραφέας που έφερε την αρχή του τέλους της σκλαβιάς
Virginia Woolf: Η συγγραφέας που λάτρεψε τη μόδα
Maya Angelou: Η ζωή και το έργο ενός όμορφου ανθρώπου
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση