Όταν έγινε η CEO της Yahoo, το 2012, όλοι άρχισαν να ελπίζουν σ’ ένα καλύτερο αύριο. Πίστευαν πως η Marissa Mayer θα μπορούσε να φέρει επιτέλους ευημερία στον διαρκώς δυσλειτουργικό κολοσσό του Internet.
Πέντε χρόνια μετά, και τα πράγματα δεν είχαν βελτιωθεί. Υπήρχε μεν ανάπτυξη αλλά σε αργούς ρυθμούς, εσωτερικές συγκρούσεις που οδήγησαν σε κατακόρυφη «βουτιά» του ηθικού των εργαζομένων κι εκκλήσεις για την παραίτησή της. Τελικά, ενέδωσε κι άφησε τα καθήκοντά της, αμέσως μόλις επιβεβαιώθηκε η πώληση της Yahoo στη Verizon, μ’ ένα πακέτο αποζημίωσης 23 εκατομμυρίων δολαρίων.
Τώρα, επικεντρώνεται στο νέο της εγχείρημα, μία startup με το όνομα Lumi Labs. Ενδιαφέρεται να ανοίξει κι ένα κλαμπ μόνο για γυναίκες στο Palo Alto, όπου κάποτε διοργάνωνε πολυτελή πάρτι για την ελίτ του Silicon Valley.
Γεννήθηκε το 1975 σε μία μικρή πόλη του Winsconsin. Ο πατέρας της ήταν μηχανικός κι η μητέρα της δασκάλα. Ήταν πολύ ντροπαλή ως παιδί, ενώ από νωρίς ανακάλυψε την κλίση της στα μαθηματικά και την επιστήμη. «Μόνο όταν έγινα καθηγήτρια μαθηματικών και φυσικής σε κορίτσια, κατάλαβα πως το να παραδέχεσαι ανοιχτά ότι σου αρέσουν αυτά τα μαθήματα είναι ασυνήθιστο για το φύλο μας», είπε στο Business Insider το 2013.
Είχε πολλές εξωσχολικές δραστηριότητες, ανάμεσά τους τα μαθήματα πιάνου και μπαλέτου, παράλληλα με διάφορα αθλήματα. Στο Λύκειο, ήταν ταυτόχρονα μαζορέτα και μέλος της ομάδας για τα debate. Κάθε καλοκαίρι, εργαζόταν στο σούπερ μάρκετ της γειτονιάς.
Έκανε αίτηση σε δέκα πανεπιστήμια, χωρίς να παραλείψει τα Harvard, Yale και Stanford. Τη δέχθηκαν όλα και διάλεξε το τελευταίο, όπου ξεκίνησε μαθήματα με την ελπίδα να γίνει νευροχειρουργός. Στο τέλος του πρώτου έτους, όμως, δεν άντεχε άλλο.
Δεν άλλαξε προσανατολισμό μέχρι που έκανε ένα εισαγωγικό μάθημα πληροφορικής. Χάρη σ’ αυτό, πήρε το πτυχίο της στο πιο διάσημο τμήμα του Stanford, εκείνο των συμβολικών συστημάτων. Από εκεί αποφοίτησαν και ο συνιδρυτής του LinkedIn, Reid Hoffman, μαζί με το συνιδρυτή του Instagram, Mike Krieger.
Δεν έκανε ξέφρενη φοιτητική ζωή. Αφοσιωμένη στο στόχο της, δεν πήγαινε σε πάρτι και δεν είχε μεγάλες παρέες.
Συνέχισε με ένα μεταπτυχιακό στην πληροφορική, με ειδίκευση στην τεχνητή νοημοσύνη. Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές της, το 1999, είχε ήδη δώδεκα προτάσεις για δουλειά. Μία από αυτές, ήταν και για τη Google, μία μικρή startup με λιγότερους από είκοσι υπαλλήλους. Πριν πει το μεγάλο «ναι», σχεδίαζε να εργαστεί στη συμβουλευτική εταιρεία McKinsey. Θεωρούσε, όμως, πως μπορούσε να μάθει τόσα από εκείνη τη μικρή επιχείρηση, που δεν κατάφερε να αντισταθεί. Τελικά, έμεινε για δεκατρία χρόνια.
Τα πρώτα δύο, εργαζόταν ως προγραμματίστρια για εκατό ώρες την εβδομάδα. Παράλληλα, δίδασκε στο Sanford. Ήταν ακούραστη – κανείς δεν μπορούσε να βρει ψεγάδι σε ό,τι αναλάμβανε, κι ας κοιμόταν τέσσερις ώρες τα βράδια.
Για λίγο καιρό έβγαινε με το συνιδρυτή της Google, Larry Page. Δεν ήταν τρυφερό ζευγάρι, κρατούσε χαμηλό προφίλ. «Δύο ήσυχοι άνθρωποι που ‘τα είχαν’ σιωπηλά», είχε πει κάποιος για να περιγράψει τη σχέση τους.
Η Mayer δεν άργησε να προχωρήσει στην ιεραρχία της Google. Από part-time υπάλληλος, έγινε μόνιμη και συνέχισε ως product manager. Μέχρι το 2005, ήταν Αντιπρόεδρος. Συναντούσε τα υψηλότερα στελέχη και ήταν μέλος μίας «μυστικής κλίκας», σύμφωνα με το Steven Levy, ο οποίος έγραψε ένα βιβλίο για τον κολοσσό.
Εκείνη δέχθηκε τα εύσημα για την επιτυχία της μηχανής αναζήτησης, αλλά και προϊόντων όπως το Gmail, οι Google Maps και τα Google News. «Η Marissa παίρνει τις αποφάσεις που κρίνει σωστές, και η ιστορία αποδεικνύει πως πράττει ορθά», δήλωσε κάποτε ο συνιδρυτής, Sergey Brin. Δυσκολευόταν, όμως, να διευθύνει και να οργανώσει τους εργαζομένους, επιβλέποντας ταυτόχρονα όσα συνέβαιναν. Προκειμένου να βελτιωθεί, έμαθε να προβλέπει τις ανάγκες των καταναλωτών και να μελετά τις συνήθειές τους, ενώ βασιζόταν στην άποψή τους για να εξελίξει όσα προσέφερε.
Η εμμονή της στις πιο μικρές λεπτομέρειες και το αυταρχικό της ύφος, της έφεραν εχθρούς. Εξαιτίας της, παραιτήθηκε κι ένας από τους σημαντικότερους designers του χώρου, ο Doug Bowman. «Κουράστηκα να διαπληκτίζομαι για ασήμαντες αποφάσεις. Υπάρχουν σημαντικότερα σχεδιαστικά πράγματα που θέλω να κυνηγήσω», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Όσο μεγάλωνε η επιτυχία της Google, τόσο η Mayer τραβούσε την προσοχή. Τα πήγαινε εξαιρετικά με τον Τύπο, ο οποίος τη λάτρευε. Είχε μία ολόκληρη ομάδα δημοσίων σχέσεων που την προωθούσε, την οποία είχε προσλάβει η ίδια η εταιρεία.
Το 2004, μάλιστα, που η μηχανή αναζήτησης κυκλοφόρησε, έγινε πάμπλουτη σε μια στιγμή. Αγόρασε μία σουίτα πέντε εκατομμυρίων στο Four Seasons του San Fransisco, κι άλλο ένα σπίτι κοντά στη Google Mountain View. Πλέον, ανήκε στην υψηλή κοινωνία κι οργάνωνε τεράστια πάρτι σ’ ένα γραφείο τελετών, το Roller & Hapgood & Tinney Funeral Home, το οποίο έγινε δικό της το 2013 έναντι 11.2 εκατομμυρίων.
Το 2009, παντρεύτηκε έναν επενδυτή με τ’ όνομα Zach Bogue. Είχαν γνωριστεί δύο χρόνια νωρίτερα, στο γάμο του Larry Page. Εκείνοι, έκαναν δύο τελετές: Μία στην California και μία στην πατρίδα της.
Όσο ήταν ευτυχισμένη στα προσωπικά της, άλλο τόσο υπέφερε στα επαγγελματικά. Δεν την ενδιέφερε το επιχειρηματικό κομμάτι της εταιρείας, επέμενε πως είχε πάντα δίκιο και ήταν τοξική. Ο Amit Singhal, ο άνθρωπος πίσω από τους αλγορίθμους που έδιναν ζωή στη μηχανή αναζήτησης, δεν τα πήγαινε καλά μαζί της. Μάλιστα, πήγε κατευθείαν στο γραφείο του Larry Page και ζήτησε να την απομακρύνει από την ομάδα ερευνών. Εκείνος δέχθηκε και τη μετέφερε στο τμήμα που διαχειριζόταν τους Google Maps. Μπορεί να παρέμενε ένα από τα σημαντικότερα στελέχη, όμως της είχαν πάρει το ισχυρότερο προϊόν. Μέχρι το 2011, είχε αποδυναμωθεί εντελώς.
Μία νέα ευκαιρία εμφανίστηκε για τη Mayer, το 2012. Της προτάθηκε να γίνει η νέα CEO της ανταγωνιστικής Yahoo και, όπως είναι φυσικό, δέχθηκε. Κάποιοι είχαν τις ενστάσεις τους, καθώς δεν ήταν αρκετά έμπειρη για τη θέση, αλλά δεν είχε σημασία. Τον Ιούλιο εκείνης της χρονιάς, έγινε και πρόεδρος.
Δύο μήνες αφού ανέλαβε τα καθήκοντά της, έφερε στη ζωή το πρώτο της παιδί. Πήρε άδεια μητρότητας για μόλις δύο εβδομάδες και επέστρεψε δυναμικά. Εγκατέστησε έναν μικρό παιδικό σταθμό στο γραφείο της και προσέλαβε νταντά για να προσέχει το μωρό. Επέστρεψε δυναμικά και μέσα σε ένα χρόνο, οι μετοχές της εταιρείας έφτασαν στα 28 εκατομμύρια, από τα 15.74 που ξεκίνησαν.
«Η δουλειά της Marissa είναι επέκταση του εαυτού της, όχι κάτι που θέλει να αφήσει πίσω της στο τέλος της ημέρας», είπε το 2013 ο σύζυγός της.
Δεν άργησε να δεχθεί αυστηρή κριτική, όμως. Απαγόρευσε από υπαλλήλους να εργαστούν από το σπίτι και αποκάλεσε τη φροντίδα του παιδιού της «εύκολη υπόθεση» σε συνέδριο για το γυναικείο επιχειρείν. Δήλωσε ανοιχτά πως δεν είναι φεμινίστρια, αλλά «δε βλέπει το φύλο».
Έγινε ξανά μητέρα το 2015, σε δίδυμα αυτή τη φορά. Επέστρεψε στο γραφείο μετά από πέντε ημέρες.
? A pretty good Saturday morning 🙂 Marielle and Sylvana, getting bigger and cuter everyday. https://t.co/xBez9uxShD
— marissamayer (@marissamayer) January 30, 2016
Χάρη σ’ εκείνη, βελτιώθηκαν τα σημαντικότερα προϊόντα της Yahoo, ενώ επανέφερε τον ενθουσιασμό στην άλλοτε σχεδόν αποτυχημένη εταιρεία. Αλλά τα έσοδα δε βελτιώνονταν, κι όλοι της έριχναν το φταίξιμο. Ευθυνόταν για μία σειρά λάθος κινήσεων, ανάμεσά τους και η εξαγορά του Tumblr, μίας startup για blogging, έναντι 1.1 εκατομμυρίου.
Κατηγορήθηκε έντονα για αχρείαστα έξοδα, όπως 108 εκατομμύρια για δωρεάν σίτιση των υπαλλήλων και 7 εκατομμύρια για ένα πάρτι. Ανάμεσα στο 2015 και το 2016, έγιναν δύο χιλιάδες απολύσεις.
Μετά από μήνες αντιξοοτήτων, γίνονταν προσπάθειες πώλησης της επιχείρησης. Ανακοινώθηκε τον Ιούλιο του 2016 πως θα την αγόραζε η Verizon για σχεδόν πέντε εκατομμύρια και, λίγο αργότερα, η Mayer παραιτήθηκε τόσο από τη θέση της CEO, όσο και από το διοικητικό συμβούλιο.
Πριν την ολοκλήρωση της συμφωνίας, το 2014, βρέθηκαν σημαντικές «τρύπες» στο σύστημα ασφαλείας που επηρέασαν πάνω από ένα δισεκατομμύριο πελάτες της Yahoo. Η ίδια και τα υπόλοιπα στελέχη δεν αποκάλυψαν τίποτα, παρά δύο χρόνια αργότερα. Αυτό τους κόστισε ακριβά – ιδιαίτερα στη Mayer, που έχασε τεράστια μπόνους. Παρόλα αυτά, έφυγε με πακέτο αποζημίωσης που άγγιζε τα 23 εκατομμύρια.
Το 2017, μίλησε στο Business Insider κι εκμυστηρεύτηκε πως ήθελε να επανέλθει στο ρόλο της CEO, απλώς κάπου αλλού. Ξεκίνησε την επόμενη χρονιά μία startup με το όνομα Lumi Labs. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της, είναι μία εταιρεία αφοσιωμένη στη δημιουργία εφαρμογών που ενεργοποιούνται με τεχνητή νοημοσύνη. Το πρώτο project κυκλοφόρησε το 2019, λέγεται Holiday Helper και είναι σχεδιασμένο ώστε να δημιουργεί ταχυδρομικά καρτελάκια για δώρα και κάρτες.
Σήμερα, η καθαρή της αξία φτάνει τα 620 εκατομμύρια. Κάποτε, όμως, είχε αγγίξει τα δις.