Η Mileva Maric ήταν μια λαμπρή επιστήμονας, που χάθηκε στην ιστορία και πλέον οι περισσότεροι την γνωρίζουν ως την πρώτη γυναίκα του καλύτερου φυσικού του 20ού αιώνα, Albert Einstein. Αν και κανείς δεν έχει αποδείξει πως η Maric βοήθησε τον Einstein στις ανακαλύψεις του, μια σειρά από επιστολές και μαρτυρίες αποδεικνύουν πως οι δυο τους συνεργάζονταν, από τη στιγμή που συναντήθηκαν το 1896 μέχρι το χωρισμό τους, το 1914. Ένα ζευγάρι γεμάτο αγάπη για τη φυσική, που όπως φαίνεται, έκρυβε ένα καλά κρυμμένο μυστικό.
Γεννημένη στις 19 Δεκεμβρίου 1875 στη Σερβία, η Mileva προερχόταν από μια πλούσια οικογένεια και ήταν το μεγαλύτερο από τα τρία παιδιά των Miloš Marić και Marija Ružić-Marić. Το 1886 ξεκίνησε να φοιτά στο γυμνάσιο θηλέων, Novi Sad και τον επόμενο χρόνο συνέχισε στο σχολείο, Sremska Mitrovica. Η νεαρή μαθήτρια συνέχισε τις σπουδές της στο πανεπιστήμιο Royal Classical High School στο Ζάγκρεμπ, όπου ξεκίνησε να παρακολουθεί διαλέξεις φυσικής. Το έμφυτο ταλέντο της στα μαθηματικά και τη φυσική αναγνωρίστηκαν από τους καθηγητές της, όμως, ένα πρόβλημα υγείας την ανάγκασε να μετακομίσει στη Ζυρίχη.
Τo 1896, έδωσε εξετάσεις και πέρασε στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης, όπου και έμεινε μόνο για ένα εξάμηνο, καθώς η αγάπη της για την φυσική την έκανε να αλλάξει πορεία, δίνοντας κατατακτήριες για το Πολυτεχνείο. Εκεί γνώρισε τον Albert Einstein. Ήταν η μοναδική γυναίκα της τάξης της και η πέμπτη κατά σειρά φοιτήτρια, που φοίτησε στη σχολή αυτή. Η Maric και ο Einstein έγιναν αμέσως φίλοι, καθώς είχαν πολλά κοινά ενδιαφέροντα και μαθήματα: από θεωρητική και εφαρμοσμένη φυσική μέχρι αστρονομία.
Εκείνος παρακολουθούσε μόνο συγκεκριμένες διαλέξεις, αφού προτιμούσε να βρίσκεται στο σπίτι. Εκείνη, από την άλλη πλευρά, ήταν μεθοδική και οργανωμένη. Τον βοήθησε και τον καθοδηγούσε στις σπουδές του. Τον Αύγουστο του 1899, ο Albert έγραψε στη Mileva: «….Βρίσκω τη δουλειά που κάνουμε μαζί πολύ καλή, θεραπευτική και πιο εύκολη….». Μέχρι το τέλος των μαθημάτων τους το 1900, είχαν παρόμοιες βαθμολογίες (4,7 και 4,6, αντίστοιχα), ωστόσο, στην προφορική εξέταση, ο καθηγητής Minkowski έδωσε υψηλή βαθμολογία στον Einstein, σε αντίθεση με την Maric, με αποτέλεσμα να πάρει μόνο εκείνος το πτυχίο του.
Σε γράμμα του τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, ο φυσικός έγραφε πως του άρεσε και ανυπομονούσε να δουλεύουν μαζί. Δύο μήνες μετά έγραψαν το πρώτο τους άρθρο για τη δύναμη που ωθεί την αύξηση ενός υγρού σε ένα σωλήνα ή σε άλλο στενό χώρο έναντι της δύναμης της βαρύτητας, που υπογράφηκε μόνο από τον Einstein. Παρότι και οι δυο είχαν εργασθεί γι’ αυτό – όπως είχε αποκαλύψει και η φυσικός σε φίλη της – φαίνεται πως η Maric ήθελε να βοηθήσει τον Albert στην δημιουργία της καριέρας του, ώστε να βρει δουλειά και να την παντρευτεί.
Το ζευγάρι φαινόταν απολάμβανε την κοινή επαγγελματική του πορεία, πραγματικότητα που άλλαξε άρδην, το 1901, όταν η Maric έμεινε έγκυος και ο Einstein συνέχισε να αρνείται να την παντρευτεί, επειδή ήταν άνεργος. Υπό την απειλή ενός αβέβαιου μέλλοντος, αποφάσισε να δώσει για δεύτερη – και τελευταία – φορά εξετάσεις, όπου και απέτυχε. Τον Ιανουάριο 1902, έφερε στη ζωή ένα κοριτσάκι, τη Liserl, η οποία χάθηκε στην ιστορία. Κανείς δεν ξέρει τι της συνέβη. Πιθανότατα δόθηκε για υιοθεσία και ποτέ δεν βρέθηκαν πιστοποιητικά γέννησης ή θανάτου.
O Albert Einstein ξεκίνησε να εργάζεται στο Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας στη Βέρνη, τον Ιούνιο του 1902 και στις 6 Ιανουαρίου 1903 παντρεύτηκε την Maric. Εκείνη είχε αναλάβει όλες τις δουλειές του σπιτιού και τα βράδια εργάζονταν και μελετούσαν. Στις 14 Μαΐου 1904, γεννήθηκε ο γιος τους Hans-Albert. Η επόμενη χρονιά θα αποδεικνυόταν η πιο κρίσιμη για την καριέρα του φυσικού, αφού δημοσίευσε πέντε άρθρα, εκ των οποίων το ένα τον οδήγησε στο βραβείο Νόμπελ. Μάλιστα, όπως έχει γραφτεί, η σύζυγός του είχε διαβάσει πολλές φορές το συγκεκριμένο άρθρο, προτού δοθεί στη δημοσιότητα για να βεβαιωθεί για την επιτυχία του.
Ο δεύτερος γιος τους, Eduard, γεννήθηκε στις 28 Ιουλίου 1910. Μέχρι και δυο χρόνια από εκείνη τη στιγμή, το ζευγάρι ήταν ευτυχισμένο, όμως, η εξωσυζυγική σχέση του Einstein διέλυσε το γάμο τους. Η Maric αποσύρθηκε με τα δυο τους παιδιά και συμφώνησε αν ποτέ εκείνος κέρδιζε το Βραβείο Νόμπελ, θα της έδινε το χρηματικό έπαθλο. Έτσι και έγινε.
Η Mileva Maric έχει – άδικα – μείνει στην ιστορία μόνο ως η πρώτη γυναίκα του λαμπρού επιστήμονα, Albert Einstein. Το ταλέντο της περιορίστηκε λόγω του φύλου της και παρέμεινε παρά τη συνεισφορά της ένας αφανής ήρωας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο σύζυγός της είναι ένας από τους μεγαλύτερους φυσικούς, αυτό που παραμένει υπό αμφισβήτηση όμως, και ίσως δεν θα αποδειχθεί ποτέ, είναι ο βαθμός συμβολής της Mileva σε μερικές από τις σημαντικότερες θεωρίες της φυσικής που έχουν ανακαλυφθεί.
Διαβάστε επίσης:
Tiera Guinn: H 24χρονη που εργάζεται ήδη ως μηχανικός στη NASA
O δισεκατομμυριούχος που έγινε πλουσιότερος από τον Elon Musk και τους ιδρυτές της Google
Maryam Mirzakhani: Η μοναδική γυναίκα που κέρδισε το «Νόμπελ των Μαθηματικών», σπάζοντας τα ταμπού
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση