«Αν δεν σου δίνουν μια θέση στο τραπέζι, φέρε μια καρέκλα». Η Shirley Chisholm ήταν μια γυναίκα, που δεν δεχόταν να περιοριστεί και να υπακούσει τα «πρέπει», που της επέβαλε η κοινωνία. Για την ίδια οι στερεοτυπικές απόψεις κατά των γυναικών ξεκινούν από τη στιγμή που ο γιατρός λέει: Είναι κορίτσι! Εκείνη, όμως, ασυμβίσταστη και επαναστάτρια μέτρησε 3 πολύ σημαντικές πρωτιές. Το 1968, έγινε η πρώτη Αφροαμερικανίδα που εκλέχθηκε στο Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών,για επτά θητείες από το 1969 έως το 1983. Στις προεδρικές εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών του 1972, ήταν η πρώτη Αφροαμερικανίδα που έθεσε υποψηφιότητα στο Δημοκρατικό Κόμμα για πρόεδρος των ΗΠΑ, και η πρώτη γυναίκα που έθεσε υποψηφιότητα για την προεδρία του ίδιου Κόμματος.
Γεννημένη στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, στις 30 Νοεμβρίου 1924, η Chisholm ήταν η μεγαλύτερη από τις τέσσερις κόρες των Charles Christopher St. Hill και Ruby Seale. Οι γονείς της ήταν μετανάστες και λόγω οικονομικών δυσκολιών, μεγάλωσε με τη γιαγιά της στα Μπαρμπέιντος. Όπως παραδέχθηκε αργότερα: «Η γιαγιά μου έδωσε δύναμη και αγάπη. Έμαθα από πολύ μικρή ηλικία ότι ήμουν κάποια».
Αποφοίτησε από το Brooklyn Girls ‘High το 1942 και από το Brooklyn College το 1946. Τότε οι καθηγητές της, την ενθάρρυναν να ασχοληθεί με την πολιτική, όμως, εκείνη δεν ήθελε καθώς – όπως έλεγε – έχει δυο μειονεκτήματα: ότι είναι γυναίκα και έγχρωμη. Έτσι, το 1949 ξεκίνησε να εργάζεται ως δασκάλα νηπιαγωγείου και το 1951 πήρε το μεταπτυχιακό της δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο της Κολούμπια.
Στη δεκαετία του 1960, η Chisholm άρχισε να διαδραματίζει ενεργό ρόλο στην καταπολέμηση της φυλετικής ανισότητας, ενώνοντας τοπικές οργανώσεις όπως το League of Women Voters, την Εθνική Ένωση για την Προώθηση των Έγχρωμων Άνθρωπων (NAACP) και το Urban League. Το 1964, έγινε η δεύτερη Αφροαμερικανίδα, που συμμετείχε στο Νομοθετικό Κράτος της Νέας Υόρκης και το 1968 πάλεψε και κέρδισε μια έδρα στο Κογκρέσο. Μέσω της θέσης της, έδωσε αγώνα, με περισσότερα από 50 νομοθετικά κείμενα, κατά της φυλετικής ανισότητας και του χάσματος των φύλων. Αγωνίστηκε για την καταπολέμηση της φτώχιας και τον τερματισμό του πολέμου στο Βιετνάμ.
Η Chisholm ανακοίνωσε επίσημα την προεδρική της υποψηφιότητα στις 25 Ιανουαρίου 1972, σε μια Βαπτιστική εκκλησία στο Μπρούκλιν. Στην ομιλία της κάλεσε τους ψηφοφόρους της σε μια «αναίμακτη επανάσταση», γράφοντας ιστορία όχι μόνο ως η πρώτη έγχρωμη υποψήφια, που διεκδίκησε τη θέση του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, στις προεδρικές εκλογές αλλά και ως η πρώτη γυναίκα που διεκδίκησε την προεδρία του Δημοκρατικού Κόμματος. Περιέγραψε τον εαυτό της ως εκπρόσωπο του λαού: «Δεν είμαι υποψήφια της μαύρης Αμερικής, αν και είμαι μαύρη και περήφανη. Δεν είμαι υποψήφια του γυναικείου κινήματος αυτής της χώρας, αν και είμαι γυναίκα και εξίσου περήφανη γι ‘αυτό. Είμαι η υποψήφια του λαού και η παρουσία μου συμβολίζει μια νέα εποχή για την αμερικανική πολιτική ιστορία».
Η απόφασή της αυτή την έφερε αντιμέτωπη με πολλές δυσκολίες. Πολλοί – ακόμα και μέλη του Δημοκρατικού χώρου – επέλεξαν να την αγνοήσουν, έλαβε ελάχιστη υποστήριξη από τους έγχρωμους συναδέλφους της και ακόμα λιγότερα χρήματα για την πολιτική της καμπάνια. Για την ιστορική αυτή στιγμή, η ίδια είχε δηλώσει: «Όταν έθεσα υποψηφιότητα για το Κογκρέσο και για την προεδρία, συνάντησα περισσότερες διακρίσεις ως γυναίκα παρά ως έγχρωμη. Οι άνδρες είναι άνδρες. Νομίζουν ότι προσπαθώ να τους βγάλω από την εξουσία».
Παρά τον πόλεμο που δέχθηκε, αφού είχε αποκλειστεί μέχρι και από τις τηλεοπτικές προεκλογικές συζητήσεις και της επετράπει να εμφανιστεί μόνο σε μία, η Chisholm είχε κερδίσει τους μαθητές, τις μειονότητες και τις γυναίκες. «Οι γυναίκες σε αυτήν τη χώρα πρέπει να γίνουν επαναστάτες. Πρέπει να αρνηθούμε να αποδεχτούμε τους παλιούς, τους παραδοσιακούς ρόλους και τα στερεότυπα. Πρέπει να αντικαταστήσουμε τις παλιές, αρνητικές σκέψεις για τη θηλυκότητά μας με θετικές σκέψεις και δράσεις. Αλλά πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι θα σπάσουμε την παράδοση, και για να γίνει αυτό πρέπει να προετοιμαστούμε εκπαιδευτικά, οικονομικά και ψυχολογικά, ώστε να είμαστε σε θέση να δεχτούμε και να υποστούμε τις κυρώσεις που θα επιβάλει η κοινωνία σε εμάς».
Η Chisholm αποσύρθηκε από το Κογκρέσο το 1983. Δίδαξε στο Mount Holyoke College και ίδρυσε το Εθνικό Πολιτικό Συνέδριο Έγχρωμων Γυναικών. Το 1991 μετακόμισε στη Φλόριντα και αργότερα αρνήθηκε να διοριστεί ως Πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Τζαμάικα λόγω προβλημάτων υγείας. Άφησε την τελευταία της πνοή την 1η Ιανουαρίου 2005, μετά από πολλά εγκεφαλικά επεισόδια.
Η κληρονομιά της σήμερα θεωρείται ανεκτίμητης αξίας. Σε μια εποχή που ήταν αδιανόητο ένας έγχρωμος άνθρωπος και δη γυναίκα να διεκδικήσει την Προεδρία των ΗΠΑ, η Shirley Chisholm δεν υποτάχθηκε και άνοιξε το δρόμο για πολλές πολιτικούς των επόμενων γενιών. Μίλησε για θέματα, που ειδικά σήμερα θεωρούνται ταμπού και στοχοποιήθηκε γι’αυτό. Όμως η ίδια δεν πτοήθηκε. Πίστευε άλλωστε με όλη της τη δύναμη πως οι γυναίκες είναι το μέλλον της ανθρωπότητας και το μόνο όπλο που έχουμε είναι η ψήφος μας. Μια αντίληψη που φαίνεται πιο επίκαιρη από ποτέ, με τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ να είναι μια ανάσα μακριά.
Διαβάστε επίσης:
Ruth Bader Ginsburg: Η προσωπικότητα που θα αφήσει για πάντα το στίγμα της στις γυναίκες
«Κάνε τη φωνή σου να ακουστεί»: Πώς ενθαρρύνει η Michelle Obama τους νέους να ψηφίσουν
Τα κορίτσια είναι γεννημένα για να ηγούνται: Η νέα συλλογή Barbie για τις γυναίκες στην πολιτική
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση