Η ActionAid εδώ και περίπου μισό αιώνα δουλεύει μαζί με τους ανθρώπους που ζουν σε συνθήκες φτώχειας και αποκλεισμού, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για να μπορέσουν οι ίδιοι να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Δραστηριοποιείται τόσο σε τοπικό επίπεδο, στηρίζοντας περισσότερες από 300 κοινότητες σε όλο τον κόσμο, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, ασκώντας πίεση στα κέντρα αποφάσεων για να βάλουν τέλος στις πολιτικές και τις πρακτικές που διαιωνίζουν τη φτώχεια και την κοινωνική αδικία.
Η Ασπασία Κάκαρη επικεφαλής του τμήματος Επικοινωνίας, Συνηγορίας και Εκστρατειών της ActionAid, μιλάει στο Portraits.gr για τις νέες προκλήσεις που δημιουργεί η εποχή της πανδημίας και για τις δράσεις της ActionAid. Και βέβαια για τα επιτυχημένα προγράμματα Αναδοχής, στα οποία συμμετείχαν 103.000 Ανάδοχοι της ActionAid από την Ελλάδα και την Κύπρο, συμβάλλοντας ώστε εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά αλλά και οι 86 κοινότητές τους να δουν τη ζωή τους να βελτιώνεται.
Όπως αναφέρει, «συνειδητοποιήσαμε νομίζω, πόσο συνδεδεμένες είναι τελικά οι ζωές όλων μας σε αυτόν τον πλανήτη και πόσο πολύ μπορεί η στάση του καθενός και της καθεμιάς μας να επηρεάσει το κοινωνικό σύνολο… Οι κοινωνικές ανισότητες, η αδικία και η φτώχεια αναμενόταν οι συνέπειες του covid-19 μαζί με τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης θα μας γυρίσουν πίσω πολλές δεκαετίες κι αυτοί που θα την πληρώσουν, ως συνήθως, θα είναι οι πιο φτωχοί».
Ποιες εκτιμάτε ότι είναι οι επιπτώσεις της πανδημίας στις κοινωνικές ανισότητες και τη φτώχεια;
Αν και η πανδημία έχει επιπτώσεις στις ζωές όλων μας, δεν φαίνεται να μας επηρεάζει όλους με τον ίδιο τρόπο. Την περασμένη άνοιξη όταν εκατομμύρια άνθρωποι έχαναν τη δουλειά τους σε όλο τον κόσμο, οι περίπου δυο χιλιάδες δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη κατάφερναν να αυξήσουν τον πλούτο τους κατά 27,5%. Και δυστυχώς οι κοινωνικές ανισότητες αναμένεται να οξυνθούν ακόμα περισσότερο. Σύμφωνα με υπολογισμούς της Παγκόσμιας Τράπεζας, φέτος για πρώτη φορά τα τελευταία 25 χρόνια η ακραία φτώχεια θα αυξηθεί αντί να μειωθεί. Δηλαδή ακόμα περισσότεροι άνθρωποι θα ζουν με λιγότερο από 1,9 δολάρια τη μέρα ενώ οι πιο πλούσιοι θα γίνονται ακόμα πλουσιότεροι. Με λίγα λόγια φαίνεται ότι οι συνέπειες του covid-19 μαζί με τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης θα μας γυρίσουν πίσω πολλές δεκαετίες κι αυτοί που θα την πληρώσουν, ως συνήθως, θα είναι οι πιο φτωχοί.
Ποια κοινωνικά προβλήματα οξύνθηκαν; Υπάρχουν στοιχεία για Ελλάδα;
Δυστυχώς το κόστος αυτής της πανδημίας δε μετριέται μόνο σε ανθρώπινες ζωές που χάνονται κάθε μέρα. Μέσα σε λίγους μήνες εκατομμύρια άνθρωποι ήρθαν αντιμέτωποι με την ανεργία και την ανέχεια. Επίσης 290 εκατομμύρια παιδιά, κυρίως στις φτωχότερες χώρες του κόσμου, έμειναν εκτός εκπαίδευσης. Ακόμα και στην Ελλάδα, τη στιγμή που μιλάμε υπάρχουν οικογένειες που δεν έχουν αρκετά laptop για να καλύψουν τις ανάγκες των παιδιών σε τηλε-εκπαίδευση.
Ένα άλλο πρόβλημα που εντάθηκε εξαιτίας της πανδημίας είναι αυτό της ενδοοικογενειακής βίας. Πρόκειται για μια δεύτερη, μια «σκιώδη πανδημία» όπως την χαρακτήρισε ο ΟΗΕ, που οφείλεται κατά κύριο λόγω στις συνθήκες εγκλεισμού που παγίδευσαν πολλές γυναίκες στο σπίτι μαζί με έναν κακοποιητικό σύζυγο ή σύντροφο. Υπολογίζεται ότι τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας αυξήθηκαν κατά 20% σε παγκόσμιο επίπεδο. Αλλά και στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, καταγράφεται σημαντική αύξηση. Κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown οι κλήσεις στη γραμμή SOS για την ενδοοικογενειακή βία τετραπλασιάστηκαν. Και φυσικά οι διαστάσεις του προβλήματος είναι ακόμα μεγαλύτερες αφού δυστυχώς πολλές γυναίκες δε μιλούν και δεν καταγγέλλουν τη βία από τον σύντροφό τους.
Ποια είναι τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την κρίση της πανδημίας και πώς μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε;
Το πρώτο πράγμα που συνειδητοποιήσαμε ήταν, νομίζω, πόσο συνδεδεμένες είναι τελικά οι ζωές όλων μας σε αυτόν τον πλανήτη και πόσο πολύ μπορεί η στάση του καθενός και της καθεμιάς μας να επηρεάσει το κοινωνικό σύνολο. Το πιο σημαντικό, ωστόσο, συμπέρασμα θεωρώ ότι έχει να κάνει με το μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθούμε. Ο Covid19 μας έκανε τη χάρη να μας δείξει πόσο λάθος ήταν η μείωση των δαπανών σε δημόσια υγεία και εκπαίδευση. Θα πρέπει λοιπόν να σταματήσουμε να θεωρούμε τις δημόσιες υπηρεσίες μέρος του προβλήματος γιατί απ’ ότι φαίνεται μπορεί να είναι μέρος της λύσης. Δεν μπορούμε να αφήσουμε την πανδημία να αντιστρέψει τις κοινωνικές κατακτήσεις των προηγούμενων δεκαετιών. Ως ενεργοί πολίτες πρέπει να διεκδικούμε κοινωνικές και οικονομικές πολιτικές με γνώμονα τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
Τι θα μπορούσαν να κάνουν οι κυβερνήσεις για να βοηθήσουν τους λιγότερο προνομιούχους;
Καταρχάς θα πρέπει να φροντίσουν για τη δίκαιη διανομή των εμβολίων για τον κορονοϊό. Σε παγκόσμιο επίπεδο. Άμεση πρόσβαση θα πρέπει να έχουν οι άνθρωποι που κινδυνεύουν περισσότερο, ανεξαρτήτως χώρας, και όχι όσοι διαθέτουν περισσότερα χρήματα. Επίσης, θα πρέπει να προχωρήσουν σε αύξηση της φορολόγησης των εταιρειών που επιτρέπουν στους εκατομμυριούχους να γίνουν δισεκατομμυριούχοι. Αυτό το πρωτόγνωρο χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών θα πρέπει να ανατραπεί. Αυτή τη στιγμή, μια πολύ μικρή μειονότητα ανθρώπων στον πλανήτη κατέχει περισσότερο πλούτο από όσο κατέχουν 4,6 εκατομμύρια άνθρωποι μαζί, δηλαδή το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού. Αυτό είναι τελείως παράλογο και το χειρότερο είναι ότι το αποδεχόμαστε ενώ δίπλα μας πληθαίνουν οι άνθρωποι που δεν έχουν πρόσβαση στα βασικά.
Ποιες είναι οι δράσεις της ActionAid μέχρι σήμερα στην στήριξη των ανθρώπων που βρίσκονται σε ανάγκη;
Στην ActionAid εδώ και περίπου μισό αιώνα δουλεύουμε μαζί με τους ανθρώπους που ζουν σε συνθήκες φτώχειας και αποκλεισμού, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για να μπορέσουν οι ίδιοι να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Δραστηριοποιούμαστε τόσο σε τοπικό επίπεδο, στηρίζοντας περισσότερες από 300 κοινότητες σε όλο τον κόσμο, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, ασκώντας πίεση στα κέντρα αποφάσεων για να βάλουν τέλος στις πολιτικές και τις πρακτικές που διαιωνίζουν τη φτώχεια και την κοινωνική αδικία.
Στο Κέντρο της ActionAid στον Κολωνό, στην Αθήνα, προσφέρουμε δωρεάν ψυχοκοινωνική, νομική και λογιστική υποστήριξη καθώς και συμβουλευτική εργασίας, μαθήματα αγγλικών και μια σειρά από εκπαιδευτικά προγράμματα για όλες τις ηλικίες. Παράλληλα, ενισχύουμε την αλληλεγγύη και τη συλλογική δράση με στόχο να συμβάλουμε στη δημιουργία μιας δυνατής κοινότητας που θα μπορεί να αντιμετωπίζει στις κρίσεις.
Ποιες νέες δράσεις ετοιμάζεται; Πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η τεχνολογία;
Αυτή την περίοδο ξεκινάμε δράση και στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Στις αρχές Νοεμβρίου διοργανώσαμε το “SKG in action”, ένα πρώτο διήμερο διαδικτυακό event για νέους 18-30 χρόνων που επιθυμούν να αναλάβουν πιο ενεργό ρόλο στην πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ζωή της πόλης. Περισσότεροι από 50 νέοι σχημάτισαν 18 ομάδες και κατέθεσαν τις προτάσεις τους, αποδεικνύοντας το όραμά τους για αλλαγές στον κοινωνικό ιστό της πόλης.
Το επόμενο διάστημα, κορονοϊού επιτρέποντος, αναμένεται να ανοίξει και το Κέντρο της ActionAid στη Θεσσαλονίκη με στόχο την ενίσχυση της απασχόλησης και της ενεργού συμμετοχής των νέων της πόλης μέσω της τέχνης και του εθελοντισμού.
Ποια είναι η πορεία του επιτυχημένου προγράμματος Αναδοχής και ποιες οι επιπτώσεις της επιτυχίας του;
Το πρόγραμμα Αναδοχής της ActionAid έχει καταφέρει κάτι μοναδικό. Μέσα από την διαπροσωπική σχέση αλληλεγγύης που δημιουργείται ανάμεσα στον Ανάδοχο και ένα παιδί που ζει σε μια κοινότητα σε ανάγκη, σε κάποια χώρα της Αφρικής, της Ασίας ή της Λατινικής Αμερικής, ωφελείται όχι μόνο το ίδιο το παιδί αλλά και ολόκληρη η κοινότητά του. Χάρη στους 103.000 Αναδόχους της ActionAid από την Ελλάδα και την Κύπρο, εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά αλλά και οι 86 κοινότητές τους είδαν τη ζωή τους να βελτιώνεται. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, όπως στην πρώτη κοινότητα που ξεκίνησαν να στηρίζουν Έλληνες και Κύπριοι Ανάδοχοι στην Αιθιοπία το 1998, η αλλαγή είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Γι’ αυτό το λόγο η ActionAid ολοκλήρωσε τα προγράμματά της στη συγκεκριμένη κοινότητα το 2012. Γενικά σε κάθε κοινότητα όπου δραστηριοποιούμαστε, προσφέρουμε στους κατοίκους τα μέσα και τις γνώσεις για να μπορούν οι ίδιοι να βελτιώσουν τόσο τη ζωή τους, όσο και τη ζωή της περιοχής τους.
Who is who
«Η Ασπασία Κάκαρη γεννήθηκε στη Χίο.
Σπούδασε Επικοινωνία και ΜΜΕ στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Έχει δύο μεταπτυχιακά, ένα στον Σχεδιασμό Προγραμμάτων για τη Διεθνή Αναπτυξιακή Συνεργασία και ένα στη Δημιουργική Γραφή.
Ξεκίνησε να δουλεύει ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία και το περιοδικό Έψιλον αλλά την κέρδισε τελικά ο χώρος της κοινωνίας των πολιτών.
Τα τελευταία 20 χρόνια έχει συνεργαστεί με διαφορετικές οργανώσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, στηρίζοντας τους λιγότερο ευνοημένους αυτού του πλανήτη.
Έχει ζήσει στην Ιταλία, την Τουρκία και την Αίγυπτο και έχει υλοποιήσει δράσεις σε περισσότερες από 20 χώρες.
Τα τελευταία χρόνια ζει στην Ελλάδα και εργάζεται στην ActionAid.»
Διαβάστε επίσης:
Μαρία Θεμελή: «Μη σταματάς, προχώρα, μπορείς. Αλλά μη χάσεις αξίες, αρχές, χαμόγελα, ανθρώπους»
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση