Η Εύα Καϊλή, μετρά 6 χρόνια στις Βρυξέλλες και η δράση της στην Ευρωβουλή είναι αισθητή. Το 2020 συμπεριλήφθηκε στη λίστα των 20 βουλευτών με το πιο ισχυρό δίκτυο στο Ευρωκοινοβούλιο για τις πολιτικά πολυδιάστατες συνεργασίες. Λίγα χρόνια πριν ήταν μία από τις πολιτικούς που δέχθηκαν σεξιστική επίθεση και μάλιστα, δημοσίως. Τι έχει αλλάξει από τότε μέχρι σήμερα; Τι απαντά στην κατηγορία των…«καλά τώρα το θυμήθηκε;». Έχουν νόημα οι ποσοστώσεις; Τι είναι η Στρατηγική για την Ισότητα των φύλων 2020 – 2025 αλλά και η στρατηγική για τα δικαιώματα των θυμάτων της Ευρωπαϊκής επιτροπής; Πώς η κατάχρηση και τα παιχνίδια εξουσίας – με ό,τι αυτό συνεπάγεται- μπορούν να αντιμετωπισθούν; Πλησιάζει η ώρα να δούμε και στην Ελλάδα γυναίκα Πρωθυπουργό; Η Ευρωβουλευτής του ΚΙΝΑΛ στο #portraitsgr
Μέσα σε αυτό το τσουνάμι αποκαλύψεων, των οποίων την αρχή έκανε η Σοφία Μπεκατώρου, ο ένας μετά τον άλλο, διάφοροι «χώροι», φαίνεται πως έχουν από τη βάση τους, σεξιστικές πρακτικές. Η Ελληνική κοινωνία στη βάση της είναι έτοιμη πια να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τέτοια φαινόμενα; Και αν όχι τι πρέπει να γίνει ώστε να υπάρξει αλλαγή νοοτροπίας και κουλτούρας.
Ναι, σαφώς δεν αποτελεί χαρακτηριστικό κάποιου συγκεκριμένου χώρου ο σεξισμός και η παρενόχληση. Όπως και δεν αφορά αποκλειστικά το γυναικείο φύλο, θα προσέθετα, αλλά είναι ένα γενικότερο κοινωνικό ζήτημα που απαιτεί μεταρρυθμίσεις στην παιδεία την δικαιοσύνη και τις κοινωνικές δομές.
Η κοινωνία μας δείχνει επιτέλους να ωριμάζει ως προς την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων, καθώς σύσσωμη τα καταδίκασε, προσφέροντας στήριξη στα θύματα και ενθαρρύνοντας έτσι ακόμη περισσότερα να μιλήσουν και να προχωρήσουν σε καταγγελία, με την ελληνική δικαιοσύνη να έχει πλέον αναλάβει δράση, όπου απαιτείται, χωρίς αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, αλλά και με το βάρος της απόδειξης ευθύνης να αφορά και τον θύτη σε περιπτώσεις κατάχρησης εξουσίας ή όταν το θύμα είναι κάτω των 18.
Έχετε αντιμετωπίσει προσωπική σεξιστική δημόσια επίθεση. Σε πρόσφατο μάλιστα άρθρο σας γράψατε χαρακτηριστικά: «Δύσκολα μπορώ να ξεχάσω για παράδειγμα, πως για τις σεξιστικές επιθέσεις που δέχθηκα το 2011 από τότε Υπουργούς, απέφυγε επίσημα να πάρει θέση η παράταξη μου μέχρι και σήμερα, αλλά ήταν ηχηρή η απάντηση της κοινωνίας στο εκλογικό αποτέλεσμα, καθώς τους έστειλε σπίτι τους». Θεωρείται ότι ο πολιτικός κόσμος σήμερα είναι πιο έτοιμος και πιο αποφασισμένος να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά πια αντίστοιχα περιστατικά;
Έχουν γίνει βήματα προόδου προς αυτή την κατεύθυνση, το διαπιστώνει κανείς από την στάση του πολιτικού κόσμου απέναντι στα πρόσφατα γεγονότα, όμως έχουμε μπροστά μας δρόμο να διανύσουμε. Είμαι βέβαιη πως παρόμοιες τάσεις κατάχρησης εξουσίας εντοπίζονται σε κάθε χώρο που υποψιαζόμαστε ότι παίζονται παιχνίδια εξουσίας. Οφείλουμε να δείξουμε και να επιδείξουμε μηδενική ανοχή στην πολιτισμική αναξιοπρέπεια που αναδεικνύουν παρόμοιες συμπεριφορές, καθώς τελικά χρειάστηκε μια θαρραλέα ολυμπιονίκης για να σπάσει η σιωπή για τα πιο σοβαρά περιστατικά. Ίσως γιατί το πιο δύσκολο είναι να πάψει να αισθάνεται κανείς ενοχές και να αντιληφθεί πως η ευθύνη είναι του θύτη. Το ότι η κοινωνία ωρίμασε και ακούει το θύμα χωρίς προκαταλήψεις, είναι ένα μεγάλο βήμα προόδου.
Μιλήστε μας λίγο για το πλάνο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την Στρατηγική για την Ισότητα των φύλων 2020 – 2025 αλλά και για την στρατηγική για τα δικαιώματα των θυμάτων
Ουσιαστικά, με τη στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020 – 2025 η ισότητα των φύλων βρίσκεται στον πυρήνα της χάραξης πολιτικής της ΕΕ και την διαπερνάει οριζόντια. Η διάσταση του φύλου και η ισότητα εν γένει, αποτελεί μία από τις βασικές προτεραιότητες της Επιτροπής, και μία από τις βασικές προτεραιότητες εφαρμογής του ευρωπαϊκού πυλώνα των κοινωνικών δικαιωμάτων.
Ναι μεν έχει υπάρξει πρόοδος και έχουν γίνει σημαντικά βήματα στην αντιμετώπιση των ανισοτήτων αλλά πρέπει να γίνουν ακόμα περισσότερα προκειμένου να μπορούμε να μιλάμε για μια κοινωνία πλήρους ισότητας και σεβασμού των δικαιωμάτων όλων.
Αξιοποιώντας το μισό δυναμικό, τις μισές δυνατότητες και δεξιότητες πετυχαίνουμε το μισό δυνατό αποτέλεσμα σε κάθε πολιτική κι αυτό πρέπει να αλλάξει. Η διάσταση του φύλου, η καταπολέμηση των ανισοτήτων, και η ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής για τις γυναίκες, θα φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα στους στόχους των πολιτικών της ΕΕ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκτός της πολλά υποσχόμενης Στρατηγικής για την Ισότητα των φύλων 2020 – 2025 που υιοθέτησε, τον Ιούνιο του 2020 παρουσίασε την πρώτη της ενωσιακή στρατηγική για τα δικαιώματα των θυμάτων, σκοπός της οποίας είναι να διασφαλιστεί ότι όλα τα θύματα εγκληματικών πράξεων θα μπορούν να ασκούν πλήρως τα δικαιώματά τους, ανεξάρτητα από τον τόπο τέλεσης της εγκληματικής πράξης στην ΕΕ.
Η Στρατηγική για τα δικαιώματα των θυμάτων 2020 – 2025, καθορίζει σειρά δράσεων για την επόμενη πενταετία, με επίκεντρο δύο στόχους: πρώτον, να μπορούν τα θύματα να καταγγέλλουν τα εγκλήματα, να διεκδικούν αποζημίωση και να ανακάμπτουν από τις συνέπειες του εγκλήματος. Δεύτερον, να αναπτυχθεί συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς για τα δικαιώματα των θυμάτων, προσφέροντας ουσιαστικά το απαραίτητο πλαίσιο στήριξης και προστασίας των θυμάτων για την διασφάλιση των δικαιωμάτων τους.
Σήμερα οι Έλληνες καθημερινά βρίσκονται μπροστά σε δεκάδες καταγγελίες δημοσίων – αναγνωρίσιμων προσώπων. Θεωρείτε ότι η μαζικότητά τους μπορεί να βοηθήσει ανθρώπους που δεν έχουν αντίστοιχη δημοσιότητα – να αντιμετωπίσουν τέτοια φαινόμενα – ο καθένας στην εργασία του- πιο αποτελεσματικά;
Ένας από τους λόγους για τους οποίους αντέδρασα άμεσα σε λεκτικές επιθέσεις, ήταν γιατί αναρωτήθηκα τι μπορεί να κάνει μια κοπέλα χωρίς δημόσιο βήμα σε μια κλειστή κοινωνία αν υποστεί οποιαδήποτε μορφή βίας. Επιβαλλόταν να σπάσει η σιωπή λοιπόν, πρώτα από δημόσια πρόσωπα, δείχνοντας μηδενική ανοχή, ώστε να δοθεί ένα διαφορετικό παράδειγμα. Όσοι ταυτιστούν και έχουν υποστεί κάτι παρόμοιο, μπορεί να βρουν έτσι το θάρρος να ζητήσουν στήριξη.
Το σύνθημα μίλα, δεν είσαι μόνη, δεν είσαι η μόνη, έχει ακριβώς αυτό το νόημα – της στήριξης, της κατανόησης.
Τι έχετε να απαντήσετε στο φαινόμενο «τώρα το θυμήθηκε;» που έχει εμφανιστεί παράλληλα με τις καταγγελίες;
Είναι έκφραση όλων των συμπλεγμάτων μιας συντηρητικής κοινωνίας, που δεν έχει συναίσθηση και ενσυναίσθηση. Προφανώς αντιλαμβάνεται την αδυναμία του θύματος ο θύτης και εκμεταλλεύεται την στιγμή και την θέση του. Ο χρόνος είναι σχετικός, και εκτιμώ μάλιστα, πως δεν πρέπει να γίνεται αποδεκτή η παραγραφή όταν η επίθεση αφορά ανήλικο θύμα. Το πότε θα μιλήσει το θύμα αφορά καθαρά εκείνο και μόνο και έχει να κάνει με πολλούς αστάθμητους παράγοντες, πχ αν έχει ή όχι στήριξη από το οικογενειακό του περιβάλλον, αν ο κοινωνικός του περίγυρος του δίνει ασφάλεια, αν ψυχολογικά και επαγγελματικά μπορεί να μπει σε αυτή την επίπονη διαδικασία.
6 χρόνια στις Βρυξέλλες. Το 2020 συμπεριληφθήκατε στη λίστα των 20 βουλευτών με το πιο ισχυρό δίκτυο στο Ευρωκοινοβούλιο για τις πολιτικά πολυδιάστατες συνεργασίες που αναπτύσσετε με βουλευτές άλλων ομάδων και εθνικοτήτων – Τι σημαίνει αυτό το επίτευγμά σας και τι αντίκτυπο έχει
Μεγάλη τιμή αλλά και ικανοποίηση αυτή η αναγνώριση, καθώς δείχνει πως η δουλειά μας έχει αποτέλεσμα μετρήσιμο! Η συνεργασία μεταξύ πολιτικών δυνάμεων ήταν ανέκαθεν για μένα ζητούμενο, πόσο μάλλον στην ΕΕ όπου δεν μπορεί καμία παράταξη να πετύχει το οτιδήποτε χωρίς συνεργασίες που θα φέρουν πλειοψηφικό αποτέλεσμα. Οι δε συνέργειες που αναπτύσσονται έχουν σαφώς θετικό αντίκτυπο και για την Ελλάδα, καθώς μέσα από αυτές αποκτάμε την πολιτική στήριξη που είναι απαραίτητη για την προώθηση των εθνικών μας υποθέσεων. Φρόντισα εγκαίρως να χτίσω την αξιοπιστία που απαιτείται αλλά και την επιχειρηματολογία μου κάθε φορά που αναζητούσα στήριξη στις προσπάθειες να πείσουμε πως η εκάστοτε πρόταση θα ήταν θετική και για την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη.
Αυτή η διάκριση ισχυροποιεί και τον λόγο μου από εδώ και πέρα αλλά και διευκολύνει όσα θα προσπαθήσουμε να πετύχουμε και στο μέλλον-Ποιες διαφορές εντοπίζετε στην αντιμετώπιση των γυναικών που κατέχουν θέσεις ευθύνης ανάμεσα στο Βέλγιο και στην Ελλάδα;
Στην Ελλάδα, μια γυναίκα σε θέση ευθύνης πρέπει συνεχώς να αποδεικνύει πολύ περισσότερα από ό,τι ένας άντρας στην θέση της. Υπάρχει μια καχυποψία, η οποία θέλω να πιστεύω ότι τείνει να ξεπεραστεί, μαζί με τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις του παρελθόντος. Στο Βέλγιο από την άλλη αισθάνεται κανείς πως αντιμετωπίζεται πολύ καλύτερα συγκριτικά, και ότι του δίνονται ίσες ευκαιρίες. Αλλά μιλάμε για μια κοινωνία ούτως ή άλλως ανοιχτή στην διαφορετικότητα, μια κοινωνία αληθινά πολυπολιτισμική. Όταν βρέθηκα στις Βρυξέλλες, ένιωσα αμέσως την διαφορά στον τρόπο που με αντιμετώπιζαν, στον τρόπο που μου συμπεριφέρονταν. Σημασία έχει η δουλειά, το έργο και η συμπεριφορά.
Πιστεύετε στις ποσοστώσεις;
Προσωπικά με βοήθησε η ποσόστωση, και τονίζω ότι αφορά 30% και τα δυο φύλα! Ακριβώς αυτές οι πολιτικές μας άνοιξαν πόρτες και ενίσχυσαν την ίση συμμετοχή των φύλων, ενώ φυσικά απαιτείται στην συνέχεια να αποδείξεις ότι έχεις κάτι να πεις για να έχει διάρκεια αυτή η ευκαιρία.
Οι ποσοστώσεις που θεσπίζονται είναι ένα εργαλείο, ένα μέσο προκειμένου να αυξηθεί ο αριθμός των γυναικών είτε στην πολιτική, είτε σε θέσεις ευθύνης σε ΔΣ εταιρειών. Φαντάζει ως μονόδρομος για την επίτευξη εν τέλει της ισότιμης εκπροσώπησης των γυναικών. Πιστεύω ότι το πρόσημο είναι θετικό.
Γυναίκα Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Πλησιάζει η ώρα και για Γυναίκα Πρωθυπουργό;
Ενδεχομένως. Αν και κατά την άποψή μου, τελικά η επιλογή δεν πρέπει να έχει σχέση με το φύλο αλλά με την προσωπικότητα και τις ικανότητες που έχει ο εκάστοτε υποψήφιος ή υποψήφια για το αξίωμα. Όλοι κρινόμαστε από το έργο μας και εκ του αποτελέσματος. Στις υψηλότερες θέσεις ευθύνης, και μόνο το γεγονός ότι συζητάμε για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, σημαίνει ότι οι επιλογές μας ήδη αυξήθηκαν και το αποτέλεσμα μπορεί στο μέλλον να είναι το καλύτερο δυνατό.
Διαβάστε επίσης:
Δρ Ζιζή Παπαχαρίση: Το μέλλον ανήκει στη διαφορετικότητα και στο καινούργιο