Η Εύα Σιμάτου ενώ συμμετέχει στο μουσικό έργο των Ρέππα Παπαθανασίου «Φεγγάρι από χαρτί» στο Εθνικό, δεν παύει να παρακολουθεί με πρόδηλο θαυμασμό τον σύζυγό της Αλέξη Σταμάτη -το νέο του βιβλίο Αθώα πλάσματα αναμένεται να εκδοθεί σε τέσσερις μέρες.
Το συγγραφικό δίδυμο ύστερα από αρκετό καιρό απουσίας από τα θεατρικά δρώμενα γράφει μία περιπέτεια ενηλικίωσης μέσα από την ιστορία μίας οικογένειας με αφηγητή τον κεντρικό πρωταγωνιστή. Την παράσταση πλαισιώνει η ζωντανή μουσική του Νίκου Κυπουργού σε στίχους Αφροδίτης Μάνου.
Η Εύα υποδύεται τη θεία Τζίνα, έναν χαρακτήρα που μοιράζεται αρκετές συγγένειες με τη Μάσα του Τσέχοφ, παγιδευμένη σε γάμο που δεν την ικανοποιεί. «Στην ουσία προσπαθώ να βρω τον εαυτό μου, να ζήσω πράγματα που έχω στερηθεί, να νιώσω τον έρωτα και όπου με βγάλει», εξηγεί σήμερα η ίδια.
Η συνάντηση πραγματοποιείται στο σπίτι τους στον Λυκαβηττό, ενώ δίπλα τους διακρίνονται ατάκτως ερριμμένα όλα τα παιχνίδια του παιδιού τους. Και αυτομάτως αναρωτιέται κανείς πόσο δύσκολος αποδεικνύεται ο ρόλος της μητέρας για μία νεαρή ηθοποιό με παιδί προσχολικής ηλικίας.
Παράλληλα διδάσκει και υποκριτική στο Deree και έτσι υπάρχει «ένα συνεχές ζογκλεριλίκι με τα χρόνο. Μέρα με τη μέρα πηγαίνουμε, βλέποντας και κάνοντας. Ευτυχώς ο Αλέξης δουλεύει πολύ απ’ το σπίτι, ευτυχώς υπάρχει βοήθεια και από τις γιαγιάδες». Υπάρχει βέβαια και η ευελιξία του ελεύθερου ωραρίου αλλά από σήμερα που αρχίζουν οι παραστάσεις «θα μου λείψει περισσότερο να είμαι με το παιδί μου και να το βάζω για ύπνο το βράδυ. Γιατί μιλάμε για μία τρίωρη παράταση που τελειώνει στις εντεκάμιση το βράδυ» συμπληρώνει.
Κατά τη διάρκεια των δοκιμών κουβαλάει το ρόλο αδιάκοπα μέσα της σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς της αλλά όταν ανεβαίνει η παράσταση «η συνάντηση με τον χαρακτήρα πραγματοποιείται. Θα έλεγα ότι τελικά συναντιόμαστε».
Η ανασφάλεια που προέρχεται από την έκθεση του ηθοποιού ίσως δεν απομακρύνεται ποτέ. Η Εύα θυμάται την ατάκα της αείμνηστης Κοτοπούλη η οποία στο ερώτημα «πότε πρωτοβγήκατε στη σκηνή» είχε απαντήσει «κάθε βράδυ ξαναβγαίνω». Παραδέχεται όμως ότι «συν τω χρόνω αποκτάς μία εμπειρία, κάποια χρήσιμα εργαλεία και έτσι μπορείς να καταλάβεις πώς θα χτίσεις τον εκάστοτε ρόλο. Διαγράφεται μία διαδρομή μπροστά σου αλλά ώσπου να φτάσεις εκεί που θέλεις, αν φτάσεις κιόλας… Ίσως όμως αυτό παραμένει το ζητούμενο: να μην πεις αχ, τώρα έφτασα, τα κλειδώνω όλα. Συνέχεια να προσπαθείς να ανακαλύψεις νέο υλικό, ακόμη και στις ίδιες τις παραστάσεις, όχι μόνο στις πρόβες. Αυτό εμπεριέχει τρομερή ανασφάλεια, βέβαια», καταλήγει.
Και ο πολυγραφότατος Αλέξης Σταμάτης, θα συμφωνήσει. Έχει πείρα με ηθοποιούς από πρώτο χέρι, έχοντας μεγαλώσει με μητέρα την Μπέτυ Αρβανίτη και τις παρέες της την εποχή της μεταπολίτευσης, η creme de la creme της διανόησης (Βολανάκης, Άλκη Ζέη, Γιώργος Σεβαστίκογλου, αργότερα ο Κιμούλης, ο Φασουλής…). Από μικρός γαλουχήθηκε στα θέατρα, στο Ανοιχτό θέατρο και αργότερα στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας. Εξάλλου έχει γράψει οχτώ θεατρικά έργα και σενάρια για τον κινηματογράφο ενώ έχουν συνεργαστεί με την Εύα επί σκηνής (στο Innerview σε σκηνοθεσία Λίλλυς Μελλεμέ στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης).
«Γνωρίζω τα άγχη τους. Επίσης, άλλο άνδρας ηθοποιός, άλλο γυναίκα. Έτσι έζησα τη ζωή μου και μου αρέσει περισσότερο που η Εύα είναι ηθοποιός, παρά να ήταν συγγραφέας ή ζωγράφος (αυτός βρίσκεται πιο κοντά στον συγγραφέα). Έχουμε πολλά κοινά στοιχεία – και προκύπτουν από τη συζήτησή μας. Να όπως αυτό που είπε για τη σχέσης της με το ρόλο -με ενδιαφέρει πάρα πολύ ο χαρακτήρας και εμένα».
Και ο Αλέξης θα συμπληρώσει: «Ο ηθοποιός εκτίθεται με το σώμα και το νευρικό του σύστημα. Εμάς εργαλείο μας αποτελεί ο νους μας και η φαντασία μας και ταυτόχρονα η δουλειά που γίνεται κατά μόνας, εφόσον δε γίνεται να γράψουν δύο άνθρωποι μυθιστόρημα. Δεν υπάρχει κανένας ενδιάμεσος, ούτε φωτιστής ούτε τίποτα, μόνος σου στο σκοτάδι. Αυτό προσφέρει ελευθερία και ταυτόχρονα δημιουργεί μία τρομερή δέσμευση διότι ό,τι ρίχνεις στο χαρτί, κάποια στιγμή τέλος πάντων όταν το παραδίδεις».
Υπάρχει όμως ακόμη ένα χαρακτηριστικό που μοιράζονται ως δημιουργοί σε ένα μέσο που απαιτεί προσωπική έκθεση: ο ναρκισσισμός. Κατά τη διάρκεια των δοκιμών μάλιστα ο Μιχάλης Ρέππας παροτρύνει τους ηθοποιούς να τον ενεργοποιούν για να νιώθουν μοναδικοί επί σκηνής ωσάν «ακόμη και μία ατάκα μας χωρίς καμία επιπλέον προσπάθεια να αρκεί για να είμαστε σημαντικοί και να δικαιολογείται η εμφάνισή μας μπροστά στο κοινό». Διότι αν δεν το πιστεύουν οι ίδιοι, πώς να τους πιστέψουν οι θεατές;
Μέσα στο ίδιο σπιτικό, δύο ηθοποιοί, γιαγιά και νύφη, αναπόφευκτα γεννιέται το ερώτημα αν υπάρχει αίσθηση σύγκρισης. «Είναι μία γυναίκα την οποία θαυμάζω για την πορεία της, έχει προσφέρει πάρα πολλά στο θέατρο και το σινεμά. Μπορεί να δουλέψουμε μαζί πάνω στο κείμενο, εξάλλου έχουμε παίξει μαζί στο Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας. Μαθαίνω από την Μπέτυ. Είναι μία γυναίκα με τρομερή εμπειρία. Για να καταλάβετε όποτε κάνει baby sitting, ταυτόχρονα μιλάμε για το κείμενο και για τις σκηνές και για τα ζητούμενα. Μας λέει για το θέατρο, πώς πηγαίνει η ίδια, συζητάμε για κριτικές. Αυτή είναι η ζωή μας με άλλα λόγια», διαπιστώνει η Εύα.
Και η συζήτηση στρέφεται μοιραία στην εποχή του Netflix, με τις μικρές σαιζόν και τις χιλιάδες παραστάσεις ανά έτος. Εν ολίγοις στην εμπορευματοποίηση της τέχνης, που αντιμετωπίζεται πλέον με τρόπο εντελώς κυνικό και «έρχεται κάποιος με λεφτά και λέει αντί να επενδύσω σε πούλμαν, επενδύω στο θέατρο», επισημαίνει ο Αλέξης. Και η Εύα θυμάται την κουμπάρα τους, γνωστή ενδυματολόγο Φωτεινή Δήμου, η οποία εργάζεται στο Λονδίνο, να διαπιστώνει ότι πλέον το θέατρο ονομάζεται «βιομηχανία θεάτρου».
«Αυτή η σαρωτική δυνατότητα επιλογής, τελικά ακυρώνει την επιλογή», εξηγεί εκείνος με χαρακτηριστικό τρόπο.
Βέβαια αυτή η πληθώρα επιλογών της σύγχρονης εποχής δεν έβλαψε την ίδια την ηθοποιό. «Θυμάμαι ότι περιτριγύριζα τη σκέψη στο μυαλό μου όταν τελείωσα το σχολείο. Πήγα πανεπιστήμιο πρώτα, σπούδασα στην Αγγλία, σπουδές άσχετες με το θέατρο, δηλαδή κοινωνιολογία και ΜΜΕ, ύστερα στράφηκα προς την τέχνη με την κριτική και τη διαχείρισή της και επιστρέφοντας στην Ελλάδα μπήκα στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν και σπούδασα», ενώ αποφοίτησε με άριστα. «Νομίζω ότι πάντα γύριζα γύρω γύρω, καταλαβαίνω ότι πάντα είχα την ανάγκη να εκφραστώ», διαπιστώνει σήμερα.
Μοιάζει να έχει μέλλον στο χώρο και διατηρεί το όνειρο «να συναντάω ανθρώπους, σκηνοθέτες και συνεργάτες στους οποίους πιστεύω και ρόλους που να μου δίνουν τη δυνατότητα να καταθέσω στοιχεία ή να διερευνήσω καταστάσεις. Δηλαδή ρόλους με μεγάλο τόξο. Αλλά νομίζω ότι αυτό που έχει σημασία πλέον σε ό,τι κάνεις παραμένει η συνεργασία, πώς θα το κάνεις και με ποιους θα το κάνεις».
Προς το παρόν όμως «η ανάγκη μου να δημιουργώ συνέχεια καινούργιους κόσμους» παραμένει η πρωταρχική γοητεία του θεάτρου για την Εύα. «Να μπαίνω συνέχεια σε καινούργιες περιπέτειες, να ερευνώ καινούργια πράγματα και να μπαίνω λίγο πιο βαθιά στο μηχανισμό της ανθρώπινης λειτουργίας».
Πληροφορίες:
Το Φεγγάρι από χαρτί των Μιχάλη Ρέππα – Θανάση Παπαθανασίου
Παρουσιάζεται Θέατρο REX – Σκηνή ΜΑΡΙΚΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ από 20 Φεβρουαρίου ως 31 Μαρτίου 2020.
Το μυθιστόρημα Αθώα Πλάσματα του Αλέξη Σταμάτη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη (από τη Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου).