Η Όλγα Σταυρόπουλου ίδρυσε τη Knowl το 2011 εισάγοντας την έννοια της κοινωνικής επιχειρηματικότητας στην ελληνική αγορά. Στόχος της, μετά από όλα αυτά τα χρόνια, παραμένει η ουσιαστική συνεισφορά στο σύνολο καθώς εκπαιδεύει δωρεάν μέσω της εταιρείας της ανθρώπους που βρέθηκαν αντιμέτωποι με δύσκολες επαγγελματικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες. Ανοιχτή και πάντα γεμάτη ιδέες, η Όλγα είναι μία γυναίκα που σίγουρα δεν περνάει απαρατήρητη. Στο σημερινό #chatwithwomenact συνομίλησε με τη Μαρία Γιαννιού της Women Act για την φιλοσοφία ζωής της, τη σημασία του να μοιράζεσαι αλλά και τις φωνές των γυναικών που πρέπει να ακούγονται.
Ποια είναι η Όλγα Σταυροπούλου;
Ένας ελεύθερος άνθρωπος. Δέσμια μόνο του λόγου της. Μια γυναίκα γεμάτη συναισθήματα και εμπειρίες που ζει με πάθος, με φόρα, με ευγνωμοσύνη. Μια γυναίκα που δημιουργεί το αντικείμενο της εργασίας της, εξελίσσεται με λαχτάρα, θέτει την οικογένεια ως πρώτη προτεραιότητα της (στην ευρεία της έννοια), συγκινείται με την εμπιστοσύνη της φιλίας, έχει δεκάδες ενδιαφέροντα, γελάει δυνατά, κλαίει με τις ταινίες, χορεύει σε όλους τα γάμους και τα πάρτυ. Μια γυναίκα που «παρα-δίνεται» με γαλήνη στα γελαστά μάτια του γιου της.
Αρσακειάδα από το νηπιαγωγείο μέχρι τέλους. Όταν το Αρσάκειο ήταν μόνο για κορίτσια. Το σχολείο (και τις συμμαθήτριες της) το λάτρεψε, τα μαθήματα του τα βαριόταν αφόρητα. Επί σειρά ετών, Πρόεδρος τάξης, Δεκαπενταμελούς (Γυμνάσιο και Λύκειο), υπερ-αθλητική, υπερ-κοινωνική, υπερ-ατίθαση. Μια μαθήτρια του 16 – 17 που δεν διάβαζε, μέχρι που ξεκίνησε το Πανεπιστήμιο στην Αμερική όπου σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Κοινωνιολογία και αποφοίτησε με αριστείο. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο Βέλγιο, έχοντας ζήσει και ένα εξάμηνο στο Παρίσι.
Μετά από 10 χρόνια στο εξωτερικό, επέστρεψε το 1999 στην Ελλάδα.
Μια υπερήφανη Ελληνίδα, που προσεύχεται στην εικόνα της Παναγίας κάθε μέρα για όλους τους ανθρώπους, ανοιχτόμυαλη, πολυπολιτισμική, που μάχεται για την ελευθερία κάθε ανθρώπου και σέβεται τη μοναδικότητα και τη διαφορετικότητα.
Αν έδινες μια συμβουλή στον 17χρόνο εαυτό σου ποια θα ήταν;
Αναζήτησε και επίλεξε να επενδύσεις τον χρόνο σου με ανθρώπους που είναι καλύτεροι από σένα, σε κάτι που σε ενδιαφέρει να επιτύχεις ή σε συγκινεί, και κράτησέ τους στη ζωή σου. Αυτοί θα σε «τραβήξουν» μπροστά, θα σε ξεκουνήσουν από τη στάσιμη βολή που μας παγιδεύει τους περισσότερους, θα σου δείξουν νέους και διαφορετικούς δρόμους. Αυτή τη συμβουλή δίνω και σήμερα στον εαυτό μου. Να αναζητώ το «φως» γιατί με φωτίζει κι εμένα. Να το αντικρύζω με θάρρος, θαυμασμό και δίψα για μάθηση. Να εξελίσσομαι από αυτό το φως.
Σκέψου τώρα, με ποιους περνάς τον περισσότερο χρόνο της ζωής. Γενικότερα… Πόσοι λοιπόν από αυτούς είναι καλύτεροι από εσένα σε κάτι που προσδοκάς, που σου αρέσει, που αναγνωρίζεις ως οδηγό; Αν το ποσοστό είναι κάτω από 33%, ήρθε η ώρα να γνωρίσεις νέους ανθρώπους, να τηλεφωνήσεις σε κάποιον από το παρελθόν που είχε αυτήν τη θετική επιρροή στη ζωή σου, να μειώσεις τον χρόνο που «χάνεται» με ανθρώπους που σε τραβάνε πίσω ή σε κρατάνε στάσιμη. Υπάρχει μια θεωρία που λέει ότι είμαστε (γινόμαστε) το σύνολο των πέντε ανθρώπων που περνάμε τον περισσότερο χρόνο μαζί. Τείνω να συμφωνώ.
Τι σου προξένησε μεγαλύτερη έκπληξη στην πορεία σου;
Η ανάγκη μου να είμαι «πίσω» από τη σκηνή, εκεί που ήσυχα μπορώ να γράψω, να διαβάσω, να σχεδιάσω, να δημιουργήσω. Έχω συνηθίσει να βγαίνω μπροστά, κι επειδή το κάνω αβίαστα, συχνά και αποτελεσματικά θεωρούσα -νεότερη- ότι είναι και το δυνατό μου σημείο. Από μικρό παιδί βγαίνω μπροστά για τα πιστεύω μου. Μάχομαι για την καταπολέμηση της αδικίας, ωστόσο μάχομαι με βιώσιμες, άμεσα εφαρμόσιμες, προτάσεις. Συνέχισα με πολλές δημόσιες ομιλίες, λόγω της εργασίας μου, για τις οποίες είμαι ευγνώμων για τα θετικά σχόλια που έχω λάβει. Κι όμως, η άνεση μου να μιλήσω δημόσια αποτελεί κατά συνθήκη συμπεριφορά, δηλαδή ένα ταλέντο που εξελίχθηκε σε δεξιότητα. Κι όμως δυνατό σημείο είναι αυτό που πέρα από ταλέντο (και δεξιότητα) προσδοκάς, αδημονείς, απολαμβάνεις να εκτελείς. Στη δική μου περίπτωση, ανακάλυψη (προς έκπληξη πολλών) ότι αντλώ μεγάλη ικανοποίηση όταν βλέπω άλλους, με τους οποίους έχω δουλέψει μαζί, να «βγαίνουν μπροστά» για τα δικά τους πιστεύω. Να τους βλέπω να διεκδικούν τον δικό τους χώρο στη «σκηνή». Κι εγώ, εκεί, στα παρασκήνια να χειροκροτώ με συγκίνηση, υπερηφάνεια… με πληρότητα.
Πως θυμάσαι τη μεγαλύτερη αποτυχία σου;
Δεν τη θυμάμαι. Θυμάμαι μόνο την ευκαιρία που προέκυψε μετά από κάποια ανατροπή των σχεδίων μου ή μη πραγματοποίηση των προσδοκιών μου. Δεν υπάρχει αυτή η λέξη στο λεξιλόγιο μου, δεν υπάρχει αυτή η νοοτροπία στο μυαλό μου. Από μικρή, διαχειριζόμουν την όποια ανατροπή των σχεδίων μου ως θέμα λήξαν και καταπιανόμουν ευθύς αμέσως με τη νέα κατάσταση των πραγμάτων. Τώρα για το πάθημα … σοφά λέγεται ότι είναι μάθημα. Έτσι το σκέφτομαι, έτσι το αισθάνομαι, έτσι το βιώνω, και κυρίως έτσι το αξιοποιώ. Παρατηρώ, εκλογικεύω (με τα δικά μου δεδομένα, πεποιθήσεις και εμπειρίες) και προχωρώ.
Πλέον, λίγο πριν τα 50 μου χρόνια, αναζητώ τι καλό προέκυψε από μια συγκυρία που δεν ήταν συμβατή με το αρχικό μου, ιδεατό, σενάριο. Κι όμως, με μια γρήγορη ανασκόπηση βρίσκω πάντα κάτι καλύτερο να έχει ακολουθήσει την ανατροπή. Κάτι μεγαλύτερο, κάτι πιο ξεκάθαρο, κάτι που τελικώς προέκυψε «από τύχη». Ίσως ακούγομαι γραφικά αισιόδοξη. Ναι, είμαι αισιόδοξη και αυτό με έχει βοηθήσει να στέκομαι όρθια, μάχιμη, δημιουργική, ευτυχισμένη. Ωστόσο, το γεγονός ότι κάτι καλύτερο προκύπτει εν τέλει, δεν είναι από αισιοδοξία, είναι απλώς τα γεγονότα της της ζωής μου. Με λίγα λόγια, κάθε εμπόδιο για καλό. Αρκεί να θέλει και να έχει μάθει κάποιος να το αναγνωρίζει.
Έχεις κάποια γυναίκα που έπαιξε ρόλο μέντορα σε σένα;
Ναι, μια καλοσυνάτη γιαγιά που γνώρισα κατά τη διάρκεια μιας ακτιβιστικής εκστρατείας, στην οποία συμμετείχα όταν ήμουν φοιτήτρια στην Αμερική, για ασφαλές και καθαρό πόσιμο νερό. Την είχα ήδη ενημερώσει, ωστόσο, επέστρεψα στο κατώφλι της. Ήθελα διακαώς να μπω στο σπίτι της. Είχα αγριευτεί όταν σκοτείνιασε σε αυτό το έρημο προάστειο που βρισκόμουν, στη μέση του πολυτελούς πουθενά. Είχα τελειώσει τη grassroots λίστα μου, με επιτυχία. Κι όμως, δεν ένιωθα κάποια ικανοποίηση. Κι έτσι, ξαναγύρισα σε αυτή την οικεία πόρτα. Χτύπησα κι άνοιξε σα να με περίμενε διάπλατα την πόρτα να μπω μέσα στο ζεστό της σπίτι. Με κέρασε μπισκότα και νερό. Και μου μίλησε για την αγάπη της για τα παιδιά. Για την αξία που μπορεί να παράξει στην κοινωνία μια δασκάλα. Για την πληρότητα που αισθανόταν, ότι είχε δώσει το καλύτερο κομμάτι του εαυτού της. Ότι είχε δει την καλύτερη εκδοχή του εαυτού της. Μάλιστα, τη θυμάμαι χαρακτηριστικά να μου λέει: «θα σου ταίριαζε Olga να διδάσκεις». Την επόμενη ημέρα παραιτήθηκα. Δύο μέρες αργότερα, ο προβληματισμένος, με την Ελληνίδα, Σύμβουλος που είχα στο Πανεπιστήμιο με κάλεσε και μου είπε ότι υπάρχει μια θέση να διδάξω σε δημοτικό σχολείο με μετανάστες. Σύμπτωση; Ευκαιρία θα έλεγα καλύτερα. Τον προβλημάτιζε ότι κι αυτό ήταν μακριά και η γειτονιά ήταν πιο «δύσκολη». Δεν είχε καταλάβει. Αυτή, ήταν η πιο κοντινή και ασφαλής απόσταση για την 21χρονη Όλγα. Χάρη σε αυτή την υπέροχη γιαγιά, που ήρθε σας άγγελος στη ζωή μου, που δεν ξαναείδα ποτέ, που δεν θυμάμαι καν το όνομά της, μόνο την αύρα της και τα λόγια της, χάρη σε αυτήν την άγνωστη γυναίκα τόλμησα να ζήσω μία από τις πιο συγκλονιστικές επαγγελματικές εμπειρίες στη ζωή μου. Μέσα σε μια αίθουσα, γεμάτη με παιδάκια ηλικίας 9 ετών που βάλλονταν με άνισες γι’ αυτά συνθήκες. Συνθήκες φτώχειας, ρατσισμού, κακοποίησης, παραίτησης ή αγανάκτησης. Τελευταία μέρα, όταν έπρεπε να φύγω, κλαίγαμε όλοι μαζί αγκαλιά. Είχαμε κατακτήσει κάτι δικό μας. Και δικό της.
Ποια είναι η πιο σοφή συμβουλή που σου έχουν δώσει και γιατί;
Θυμάμαι τα λόγια της αδελφής μου, με αγάπη πάντα για να με προστατέψει, όπως έκανε η μία για την άλλη από μικρά παιδιά, μου είπε: «Πρέπει να μάθεις να λες περισσότερα όχι». Κι έπειτα να μου εξηγεί γιατί. Κατάλαβα κι άρχισα να το δοκιμάζω, με πολλές αντιστάσεις, ωστόσο τόλμησα να πω μερικά όχι, έστω και επιλεκτικά, έστω και περιοδικά, τόλμησα. Τώρα πια, κατανοώ τα λόγια της. Γνωρίζω ότι για κάθε «όχι», λέω ένα «ναι» στην Όλγα. Δημιουργώ χώρο και περιορίζω τους χρονοκλέφτες. Και δεν αναφέρομαι μόνο σε ανθρώπους, αλλά και σε «ψυχαναγκασμούς» ή/και περιοριστικές συνήθειες που έχω. Η συμβουλή της Έλενας είναι σοφή για όλους μας και καθοριστική για μένα. Σαν το «δαιμόνιο» την εσωτερική φωνή που άκουγε μέσα του και ο Σωκράτης, την ακούω όλο και περισσότερο. Ευτυχώς.
Ποιο θέλεις να είναι το legacy σου;
Ελεύθεροι άνθρωποι. Που δεν εξαρτώνται οικονομικά, συναισθηματικά, ψυχαναγκαστικά. Άνθρωποι που δεν φοβούνται. Να εκφράσουν άποψη, να δημιουργήσουν, να δοκιμάσουν, να πέσουν, να σηκωθούν, να ανακαλύψουν ποιοι είναι. Άνθρωποι που διεκδικούν και απολαμβάνουν τη ζωή, μέσα από τα δικά τους όνειρα και εμπειρίες. Άνθρωποι σε απαράμιλλη ευθυγράμμιση με τη γαλήνη.
Γι’ αυτό συν-εργάζομαι.
Αυτό θέλω να αφήσω. Ένα αποτύπωμα ζωής για έναν καλύτερο κόσμο. Έστω κι ένα αρκεί, να φέρει το φαινόμενο της πεταλούδας. Φανταστείτε τη χαρά μου όταν διαπιστώνω ότι είναι πολλά αυτά τα αποτυπώματα.
Έχεις κάποιο moto / τραγούδι/ φράση που λες στον εαυτό σου όταν τα πράγματα ζορίσουν;
«Μα εγώ μιλάω για δύναμη, της αγάπης ισοδύναμη» … κάτσε να το βάλω δυνατά. «Μα εγώ μιλάω για δύναμη, της ελπίδας ισοδύναμη, και γυρνάω στην αθωότητα, την παλιά μου την ταυτότητα.»
Η αγάπη μέσα μας, αυτή που μπορεί να αγκαλιάζει στη σκέψη και μόνο όλον τον κόσμο, αυτή που συγχωρεί, που σου θυμίζει τον ανώτερο εαυτό σου, αυτή είναι η δύναμή μου. Κι όταν τα πράγματα ζορίσουν, αναζητώ την αγάπη μέσα μου. Κι έπειτα με πιο καθαρή σκέψη, με την ελπίδα για οδηγό, ξέρω ότι όλα θα πάνε μια χαρά.
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Μουσική: Δήμητρα Γαλάνη
Ερμηνευτές: Δήμητρα Γαλάνη, Ελεωνόρα Ζουγανέλη, Νατάσσα Μποφίλιου
Όλα ξέρω γιατί γίνονται
και πως λειτουργούν,
το μυαλό με βοήθησε
να καταλαβαίνω,
οι ευαίσθητοι αμύνονται
στη ζωή και αργούν,
κι η λαχτάρα τους συνήθισε
να πατάει το φρένο.
Όλα ξέρω τι σημαίνουν
και τι εννοούν,
το μυαλό μου με συντόνισε
στο καινούργιο μήκος,
οι ευαίσθητοι παθαίνουν
και παρανοούν,
λες κι ο κόσμος το κανόνισε
να γλιτώνει ο λύκος.
Μα εγώ μιλάω για δύναμη,
της αγάπης ισοδύναμη,
και ζητάω προτεραιότητα,
φύση, θέση, κι ιδιότητα.
Μα εγώ μιλάω για δύναμη,
της ελπίδας ισοδύναμη,
και γυρνάω στην αθωότητα,
την παλιά μου την ταυτότητα.
Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια, τα επόμενα βήματα;
Μου αρέσει αυτή η ερώτηση, γιατί ξέρω να την απαντήσω. Και αυτό με ικανοποιεί, ανεξάρτητα αν τα μελλοντικά μου σχέδια υλοποιηθούν εν τέλει. Σημασία έχει ότι ξέρω τι θέλω και αυτό είναι ένα από τα προσωπικά μου κριτήρια εναρμόνισης.
Στόχος μου είναι να βοηθήσουμε όσους περισσότερους ανθρώπους μπορούμε μέσα από τη δράση της Κοινωνικής Επιχείρησης knowl να βρουν εργασία. Γι’ αυτό οφείλουμε να διευρύνουμε τη δράση μας, με ταπεινότητα πάντα και χωρίς να κάνουμε τις ζωές των ανθρώπων reality. Και λέω οφείλουμε, γιατί εφόσον έχουμε το όραμα, τη δέσμευση, τη μεθοδολογία, τα εργαλεία, τα μετρήσιμα αποτελέσματα, πρέπει να το προσφέρουμε για ακόμα περισσότερους ανθρώπους, χωρίς να γίνει μαζικό πρόγραμμα φασόν.
Επίσης, θέλω να γράψω ακόμα ένα βιβλίο. Το δοκίμασα πριν 15 χρόνια με το πρώτο μου μυθιστόρημα «Από τον Ρωμαίο στον Τζακ». Πρόκεται ουσιαστικά για μια ερασιτεχνική προσπάθεια, που ξεκίνησε από ένα στοίχημα, εξελίχθηκε σε εμπειρία μιας δημιουργικής ροής, και τέλος, όταν έγραψα τη λέξη «τέλος» σκέφτηκα ότι μπορεί και να εκδοθεί. Κι εκδόθηκε. Πλέον πιο ώριμη, έχει ενδιαφέρον να δώσω μορφή στη φαντασία μου και να με ξαναγνωρίσω μετά από 15 χρόνια που θα διαβάσω το βιβλίο νούμερο 2. Βλέπετε, το βιβλίο νούμερο 1, το διάβασα φέτος για πρώτη φορά, μετά από 15 χρόνια.
Ποια θεωρείς ότι είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που έχει να αντιμετωπίσει μία γυναίκα στην Ελλάδα σήμερα;
Η σιωπή της. Σε σκέψη, σε λόγια, σε πράξεις, σε όνειρα. Είτε αυτή που έχει μάθει να κάνει, είτε αυτή που επιβάλλει στον εαυτό της να κάνει. Δεν ξέρω αν είναι μια κακοποιημένη γυναίκα, δεν ξέρω αν είναι μια επαγγελματίας που δεν διαπραγματεύεται μια προαγωγή, δεν ξέρω αν είναι μια γυναίκα μόνη σε ένα τεράστιο σπίτι, δεν ξέρω αν είναι η Μαίρη Παναγιωταρά -μια εργαζόμενη γυναίκα, μια καλή νοικοκυρά-… ξέρω ότι θέλω να την ακούσω. Γιατί τόση σιωπή μου μοιάζει με θάνατο. Αργό. Κι εγώ, προτιμώ τις φωνές, πολύχρωμες, διαφορετικές σε χροιά και τόνο. Κι όταν ακούσεις τη φωνή σου, θα σε ακούσουν κι άλλοι. Κι άλλες. Δεν χρειάζεται να φωνάξεις τότε. Απλώς μιλάς την αλήθεια σου.
Φωτογραφίες: Γιώργος Κονταρίνης
Ευχαριστούμε το Queen Bee για την φιλοξενία
Διαβάστε επίσης:
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση