Η «Θετική Ψυχολογία» και το «Μindfulness» (ενσυνειδητότητα), είναι ένας κλάδος της ψυχολογίας, που βοηθά τους ανθρώπους να βιώσουν θετικά συναισθήματα, «ξεκλειδώνοντας» τα καλύτερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας τους και να βελτιώσουν τη ζωή τους, δημιουργώντας πιο θετική σχέση με τους άλλους και κυρίως με τον ίδιο τους τον εαυτό.
Μέσω αυτής της προσέγγισης, η Τζίνα Γ. Θανοπούλου, Συμβουλευτική Ψυχολόγος Ed.M., M.A., με εξειδίκευση στο Harvard University, Graduate School of Education (HGSE) στον τομέα του «Risk and Prevention» και στη Συμβουλευτική Οικογένειας & Ζευγαριών και στη Γυναικεία Ψυχολογία, αλλά και με εξειδίκευση στο Harvard Μedical School στη «Θετική Ψυχολογία» & «Mindfulness» με τον Dr. Jon Kabbat – ZINN και στη Συναισθηματική Νοημοσύνη, E.Q. με τον Dr. Daniel Goleman, μιλά στο portraits.gr και εξηγεί για ποιο λόγο είναι τόσο σημαντική η συναισθηματική νοημοσύνη, δηλαδή το «E.Q» στη ζωή μας και με ποιους τρόπους μπορούμε να εστιάσουμε στο «εδώ και τώρα», να αγαπήσουμε τον εαυτό μας και να γίνουμε πιο δυνατοί.
Μιλά επίσης και για το ελληνικό #MeToo και για την άμεση σχέση που έχει με το «EQ» και προτείνει τον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία θα μπορεί να καταδικάζει ανοιχτά την κακοποίηση της ψυχής, με οποιαδήποτε κατάχρηση εξουσίας και άσκηση βίας, που σαν αποτέλεσμα οδηγούν έναν άνθρωπο να βιώνει σύνδρομα μετατραυματικού στρες.
Μέσα από την επαγγελματική σας εμπειρία και έχοντας δουλεψει και με τον Dr. Daniel Goleman, τον «πατέρα» της Συναισθηματικής Νοημοσύνης, πώς εξηγείτε ότι το E.Q μπορεί να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε τα αρνητικά συναισθήματα και γιατί είναι τόσο απαραίτητo τώρα;
Τώρα είναι πιο απαραίτητο από κάθε άλλη εποχή. Αλλά πάντα είναι απαραίτητο το emotional intelligence (συναισθηματική νοημοσύνη) το eq. O Daniel Goleman ήταν αυτός που το οργάνωσε σαν concept και έγραψε 16 βιβλία γι’ αυτό. (Υπάρχει το βασικό βιβλίο η Συναισθηματική Νοημοσύνη και γιατί μετράει πιο πολύ το E.Q. από το I.Q.) Η αλήθεια είναι ότι για τη μελλοντική επιτυχία του ατόμου το I.Q μετράει στο 20% ενώ το E.Q. στο 80%. Άρα ο Daniel Goleman το οργάνωσε και έγραψε τόσα πολλά βιβλία.
Το πρώτο του βιβλίο έγινε best seller και έφερε μια μεγάλη επανάσταση και στο χώρο της εκπαίδευσης και της ψυχολογικής εξελικτικής ψυχολογίας.
Η συναισθηματική νοημοσύνη στην εποχή που ζούμε, όπου έχουμε πάρα πολλές εξωτερικές δοκιμασίες, έρχεται να μας βοηθήσει γιατί καλλιεργεί, ορισμένες αξίες-κλειδιά, τα οποία είναι πάρα πολύ σημαντικά, για την εξέλιξη του ατόμου. Το σημαντικό στοιχείο είναι η καλλιέργεια της ενσυνειδητότητας, το mindfulness, που βασίζεται σε τρία βασικά κλειδιά:
Α) Στην εστίαση στο εδώ και τώρα, χωρίς να περιφρονούμε το παρελθόν ή το μέλλον
Β)Στον περιορισμό αρνητικών σκέψεων και στην αντικατάσταση τους με πιο θετικές.
Γ) Το τρίτο είναι το κτίσιμο καλύτερης σχέσης με τα συναισθήματα του ανθρώπου. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι το βασικό κλειδί είναι οι σκέψεις μας και τα συναισθήματα που γεννιούνται από αυτές και όχι από τα εξωτερικά γεγονότα που συμβαίνουν. Το πώς θα το «μεταφράσουμε» κάτι, δεν έχει σχέση με το ίδιο το γεγονός, αλλά με τις εσωτερικοποιημένες πεποιθήσεις και σκέψεις, που μας έχουν δημιουργηθεί από το παρελθόν.
Έτσι το γεγονός, περνάει τη σκέψη και η σκέψη «γεννάει» ένα συναίσθημα.
Αυτή η μετάβαση δημιουργεί την πραγματικότητα του ανθρώπου. Άρα είναι άρρηκτα δεμένο το γεγονός με τη σκέψη και με το συναίσθημα.
Αυτό προσπαθεί να πει ο Goleman. Οι άνθρωποι με προηγμένη συναισθηματική νοημοσύνη, είναι αυτοί που μπορούν να διαχειρίζονται ακόμα και ένα αρνητικό γεγονός όπως ο κορονοϊός. Να αποδεχτούνε ότι είναι μια δύσκολη δοκιμασία, και να σκεφτούνε: «τι έχει να με διδάξει, τι έχει να μου δώσει για να προχωρήσω παρακάτω, τι έχει να μου δώσει σαν δώρο μέσα στη δυσκολία της;» Πρέπει ο άνθρωπος να ξεχωρίσει τις σκέψεις του απ’ τα συναισθήματα του.
Άρα ένα ακόμα σημαντικό κομμάτι της συναισθηματική νοημοσύνης είναι τα 4 Α: αναγνώριση, αποδοχή και η αλλαγή. Αναγνωρίζω τι συνέβη αντί να το αρνηθώ, το αποδέχομαι και τότε μόνο θα έχω τη δυνατότητα να το αλλάξω.
Άρα το ζήτημα είναι πάρουμε και να διαχειριστούμε το εδώ και τώρα.
Ο κορονοϊός έφερε πολλές προκλήσεις στη ζωή μας τον περασμένο χρόνο και πολλές δοκιμασίες. Τι μπορούμε να μάθουμε από αυτές για να γίνουμε πιο δυνατοί το 2021;
Ο κορονοϊός δεν είναι κάτι ευχάριστο. Δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι υπέροχο βίωμα. Μπορούμε όμως να πούμε ότι είναι μια ταλαιπωρία και να δούμε τι έχει να μας διδάξει. Κάθε δοκιμασία έρχεται με ένα δώρο στο χέρι. Να σκεφτούμε τι έχουμε να διδαχθούμε. Να πει κάποιος: «Αυτή η δοκιμασία μπορεί να με έκανε πιο αισιόδοξο, να με δίδαξε να είμαι πιο δυνατός παρά τις εξωτερικές δοκιμασίες».
Σημασία τώρα έχει να δούμε τι μπορεί να μας διδάξει αυτή η εμπειρία.
Άρα αυτή στιγμή είναι μια καλή ευκαιρία για να αποδεχτούμε αυτό που συμβαίνει;
Πολύ σωστά. Είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να μάθουμε πράγματα για τον εαυτό μας, για την προσωπικότητα μας για το ποιοι είμαστε εμείς. Γιατί τώρα έχουμε την πολυτέλεια να κάνουμε μια αυτοανάλυση. Βεβαίως και μπορούμε να την κάνουμε και με τη βοήθεια ενός ψυχολόγου αλλά δεν είναι αναγκαστικό. Μπορεί κάποιος απλά να βρει χρονο για τον εαυτό του.
Είναι πολύ βασικό να ξέρουμε πού εστιάζουμε. Η ζωή είναι το άθροισμα αυτών που εστιάζουμε. Πού δίνουμε την προσοχή μας. Αν βλέπουμε το ποτήρι μισοάδειο ή μισογεμάτο.
Υπάρχει τρόπος να διατηρήσουμε την ψυχική υγεία στην οικογένεια μας αυτή την κρίσιμη περίοδο;
Βεβαίως υπάρχει εάν εστιάσουμε σε αξίες συναισθηματικής νοημοσύνης πολύτιμες και να τις καλλιεργήσουμε. Για παράδειγμα είναι η βασική τετράδα: Αυτογνωσία, αυτοσεβασμός, αυτοφροντίδα, αυτοπεποίθηση.
“Αυτά είναι τα 4 «Α»: Γνωρίζω τον εαυτό μου, σέβομαι τον εαυτό μου και τα όρια μου, τον φροντίζω, δηλαδή φροντίζω τη σωματική και ψυχική μου υγεία, των οικείων μου, των παιδιών μου, της οικογένειας μου και στο τέλος έρχεται η αυτοπεποίθηση.”
Πολλές φορές, λένε ότι οι άνθρωποι με αυτοπεποίθηση είναι αυτοί που είναι πιο δυνατοί απέναντι στις δοκιμασίες. Όμως η αυτοπεποίθηση δεν κατακτιέται έτσι απλά. Την αυτοπεποίθηση τη χτίζεις. Για να γίνει πιο κατανοητό, φανταστείτε τα 4 «Α» σαν μια πυραμίδα, όπου στην κορυφή βρίσκεται η αυτοπεποίθηση και στη βάση της είναι η αυτογνωσία. Αμέσως μετά έρχεται ο αυτοσεβασμός, η αυτοφροντίδα και στο τέλος η αυτοπεποίθηση.
Επίσης μπορούμε να προσθέσουμε εδώ και την αυτοαποδοχή και την αποδοχή των άλλων όπως είναι. Αυτό είναι σημαντικό γιατί συνήθως τον άλλον είτε είναι ο σύντροφος μας, είτε το παιδί μας είτε ο ίδιος μας ο εαυτός, δεν το δεχόμαστε ακριβώς όπως είναι αλλά υπό προϋποθέσεις.
Το τελευταίο που θα ήθελα να δώσω έμφαση είναι στον όρο ενσυναίσθηση, που μίλησε πολύ ο Daniel Goleman. Όλοι μιλάνε γι’ αυτήν, έχει γίνει της μόδας, όμως δεν χρησιμοποιείται σωστά, έχει παρερμηνευτεί. Η λέξη στα αγγλικά ονομάζεται empathy. Δηλαδή εν και πάθος, ενσυναίσθηση και όχι εμπάθεια που είναι ακριβώς το αντίθετο και έχει αρνητική έννοια για εμάς.
“Ενσυναίσθηση σημαίνει συναισθάνομαι μαζί σου αλλά όχι για σένα”.
Ο γονιός πολλές φορές λέει: «εγώ λατρεύω το παιδί μου, το πιστεύω, συναισθάνομαι γι’ αυτό, ζω γι’ αυτό». Αγαπητοί γονείς δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό όσο και αν νομίζετε ότι το κάνετε. Διότι το παιδί σας είναι ένα άλλο πλάσμα, δεν είστε εσείς. Εσείς, μπορείτε να συναισθανθείτε μαζί του, παράλληλα αλλά όχι για αυτό.
Το παιδάκι, μπορεί να είναι δικό σου, να το έχεις γεννήσει, να το έχεις μεγαλώσει να το έχεις λατρέψει αλλά είναι ένα άλλο υπέροχο δημιούργημα και πρέπει να το επιτρέψεις να αναπτύξει τα δικά του χαρακτηριστικά.
Η ενσυναίσθηση συνοδεύεται και από το σεβασμό την επικοινωνία και την εμπιστοσύνη, που επίσης είναι πολύ σημαντικές έννοιες.
Τέλος ο γονιός είναι σημαντικό να ζητάει συγγνώμη, γιατί έτσι δείχνει τη δύναμη της ειλικρίνειας. Τα παιδιά καθρεφτίζουν τις συμπεριφορές μας, επομένως αν έχει ο γονιός τη δύναμη να ζητήσει συγνώμη το ίδιο θα μάθει να κάνει και το παιδί.
Ποια χαρακτηριστικά και συμπεριφορές μπορεί να εκδηλωθούν στον καθένα σε μια περίοδο κρίσης όπως η πανδημία;
Όλα τα αρνητικά συναισθήματα, το άγχος, η ανασφάλεια, πανικός, αβεβαιότητα, έλλειψη πίστης, κλονισμός σε αξίες, είναι συναισθήματα που το ένα γεννά το άλλο, είναι αλληλένδετα και ουσιαστικά όλα επικαλύπτονται από το φόβο.
Ταυτόχρονα έχουν σαν απόρροια δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Την κατάθλιψη και την επιθετικότητα. Κάποιος που έχει άγχος και πανικοβάλλεται και νιώθει ανασφάλεια μαζεύεται στο καβούκι του και σιωπά. Γίνεται απαθής, καταθλιπτικός και αρνητής της ζωής, ή γίνεται το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή εριστικός.
Αυτά τα παρατηρούμε σε περιόδους εξάρσεως, όπως τώρα. Οι άνθρωποι οι φοβούνται πάρα πολύ ή είναι μαζεμένοι ή γίνονται επιθετικοί, γιατί με αυτό τον τρόπο προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το άγχος, την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα τους. Κάθε περίοδος κρίσης, μας βγάζει στην επιφάνεια όλα τα αρνητικά συναισθήματα. Όμως, πάνω από όλα αυτά βρίσκεται ένα. Ο φόβος. Όλα τα συναισθήματα, εμπεριέχουν πίσω τον φόβο. Π.χ. φόβος ότι κάτι θα μου συμβεί, φόβος ότι δεν είμαι αρκετά καλός, φόβος ότι δεν θα μπορέσω να ανταποκριθώ στις υποχρεώσεις μου».
Το αντίθετο του λοιπόν είναι η αγάπη. Το να θες να βοηθήσεις τον άλλον, να θες να κάτσεις δίπλα του. Αντίθετο της αγάπης, δεν είναι το μίσος, γιατί αυτός που μισεί, είναι ένας άνθρωπος ο οποίος φοβάται.
Άρα όλες οι χαρακτηριστικές συμπεριφορές που εκδηλώνονται σε όλες τις περιόδους κρίσεων, έχουν κοινό παρονομαστή τον φόβο. Όλα τα υπόλοιπα αρνητικά συναισθήματα είναι τα προσωπεία του. Είναι η μάσκα που φοράμε για να τον καλύψουμε.
Αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε σωστά τέτοια συναισθήματα, πρέπει να πηγαίνουμε κατευθείαν στην πηγή και να πούμε στον άνθρωπο «τι φοβάσαι»; Ξέρετε και ο φόβος, είναι δημιούργημα του μυαλού. Πολλές φορές, νιώθουμε ότι φοβόμαστε και τελικά αυτό είναι ο ίδιος ο φόβος. Γιατί έχουμε μάθει να φοβόμαστε.
Αν για παράδειγμα έχεις γαλουχηθεί σε μια οικογένεια που μονίμως σου έλεγε: «πρόσεχε τα μικρόβια, πρόσεχε μην αρρωστήσεις, πρόσεχε!», γίνεσαι φοβικός με τα πάντα. Αυτό το μαθαίνεις, δεν προέκυψε τώρα με τον κορονοϊό.
Οφείλεις να προσέχεις όμως δεν μπορείς να είσαι υπερβολικός με αυτό το πράγμα.
Τις τελευταίες μέρες είδαμε να ξεσπά το ελληνικό #metoo. Μια καταγγελία ήταν αρκετή να δώσει το θάρρος και σε άλλα θύματα να «λύσουν» τη σιωπή χρόνων. Γιατί ένα κακοποιημένο άτομο διστάζει να μιλήσει και να καταγγείλει τον θύτη και πού μπορεί να αντλήσει τη δύναμη να το κάνει;
Εδώ ταιριάζει η απάντηση με το προηγούμενο. Είναι ο φόβος. Στην Ελλάδα πρέπει να δεχτούμε ότι δεν υπήρξαν ξαφνικά θύματα. Απλώς τώρα βρήκαν το θάρρος να εκφράσουν τη φωνή τους.
Τόσα χρόνια, η ελληνική κοινωνία, είναι μια κοινωνία με taboo: «Μην το πεις δεν πειράζει», «άμα το πεις δεν θα σε προωθήσει», «θα χάσεις τη δουλειά σου» κ.ο.κ.
Γι’ αυτό και πάρα πολλά θύματα είχαν μια σιωπή χρόνων. Και δυστυχώς αυτή η σιωπή είχε σαν αποτέλεσμα πολλά ψυχοσωματικά προβλήματα και σε γυναίκες και σε άντρες, γιατί και οι άντρες έχουν κακοποιηθεί πολλές φορές και δεν το εκφράζουν.
Επίσης αυτό που δεν λαμβάνουμε υπόψη μας είναι ότι πέρα από το θέμα της σεξουαλικής κακοποίησης, που ξεκίνησε τώρα με τη Σοφία Μπεκατώρου, η κακοποίηση είναι και λεκτική και σωματική και ψυχολογική. Μία γυναίκα κακοποιείται και όταν τη βρίζει κάποιος.
Η κακοποίηση η σεξουαλική είναι αυτό που μας ταράζει επειδή έχει να κάνει με το σώμα και τη σεξουαλικότητα, αλλά και το να νιώθεις χρόνια την κακοποίηση τη λεκτική από ένα αφεντικό σου, με άσχημες λέξεις και ακύρωση, σου δημιουργεί πολύ έντονα ψυχοσωματικά προβλήματα.
Η «φωνή», είναι ένα εργαλείο για την ψυχολογία. Μέσω αυτής εκφράζουμε τον εαυτό μας. Είχα μια εξαιρετική καθηγήτρια όταν ήμουν στο Harvard βραβευμένη με πούλιτζερ, την Carol Gilligan, η οποία είπε ότι οι γυναίκες ενώ εξελίσσονται και έχουνε φωνή δημιουργίας και έκφρασης, ενώ υπερασπίζονται τα δικαιώματα τους, όταν φτάνουν στην εφηβεία, για να γίνουν γυναίκες θελκτικές και να τους αγαπήσουν οι άλλοι, «θάβουν» τη φωνή τους, την καταπίνουν και την υπονομεύουν.
Δεν την εκφράζουν για να μην πουν την αλήθεια γιατί σοκάρει και να για να μην τις ακυρώσει. Επίσης δεν μιλάνε γιατί φοβούνται τις συνέπειες, όχι όμως τόσο τα παιδιά, γιατί αυτά δεν έχουν απόλυτα γνώση της συνέπειας, σε μια ηλικία 12 και 13 ετών.
Αν πάνε σε ένα γονιό σε έναν παππού ή μια γιαγιά να μιλήσουν, μπορεί να τους πουν «μήπως νόμισες ότι σου συνέβη;», «μήπως δεν το κατάλαβες καλά;». Άρα αρχίζουν και ακυρώνουν την πραγματικότητα που βίωσαν.
Αρχίζουν και αυτοαμφισβητούνται. Άρα αυτή τη στιγμή διστάζει να μιλήσει και λέει: «ποιον θα έχω δίπλα μου να με υπερασπιστεί;» Αν έχω τον γονιό, τον φίλο την οικογένεια κ.τ.λ δόξα τω Θεώ. Αν δεν έχω, και αν μου λέει η κοινωνία «έλα μωρέ δεν έγινε και τίποτα, όλοι έτσι κάνουν, τι κάνω; Σιωπώ και δεν εκφράζομαι.
“Και εκείνη τη στιγμή για να αντλήσει κάποιο θύμα τη δύναμη να εκφραστεί πρέπει να το κάνει μέσω κάποιου να σταθεί δίπλα του και να πει: «σε πιστεύω, σε εμπιστεύομαι, σε στηρίζω, είμαι δίπλα σου, πιστεύω σε σένα, εκφράσου!»”
Είναι πολύ σημαντική η υποστήριξη σε αυτή την ηλικία.
Και εδώ είναι και πάρα πολλά κλειδιά συναισθηματικής νοημοσύνης που μπορούν να εμπνεύσουν οι γονείς στα παιδιά να τα υιοθετήσουν από την αρχή, όταν είναι μικρά, για να μην έχουν αργότερα το συναίσθημα αυτό, «να θάψω τη φωνή μου».
Η Σοφία Μπεκατώρου παραδείγματος χάρη γιατί περίμενε είκοσι χρόνια, λέει η κοινωνία; Περίμενε γιατί μπορεί και αυτή στην οικογένεια της να φοβόταν να εκφράσει τη φωνή της.
Και το πρότυπο του προπονητή της να ήταν ένα πρότυπο πατέρα, ένα πρότυπο πατρικής φιγούρας, που τον εμπιστευόταν και πίστευε σε αυτόν. Και σου λέει εγώ στη ζωή μου δεν θα προχωρήσω εάν δεν έχω έναν τέτοιο άνθρωπο δίπλα μου.
Άρα εκείνη τη στιγμή εάν η τότε δεν ξέρω ποια είναι η μητέρα της κτλ, ερχόταν και της έλεγε: «παιδί μου πήγαινε και πες την αλήθεια, θυσίασε την καριέρα σου σαν αθλήτρια για την αλήθεια σου», θα ήταν καλύτερο για την ίδια για να μην θάψει μέσα της πάρα πολλά συναισθήματα και απωθημένα. Βέβαια κάλιο αργά παρά ποτέ.
Ποια «κλειδιά» της συναισθηματικής νοημοσύνης, χρειάζεται να εμπνεύσουν οι γονείς στα παιδιά για μια κοινωνία που θα καταδικάζει ανοιχτά τον βιασμό στο μέλλον;
Τα κλειδιά της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι η γνώση, η τόλμη, η ενσυναίσθηση, η πρόληψη. “Prevention is Better Than Intervention”, δηλαδή η πρόληψη είναι καλύτερη από την επέμβαση . Όταν έχεις προετοιμάσει ένα παιδί, θα έχει αναπτύξει μια δύναμη στο πώς θα αντιμετωπίζει τα προβλήματα. Είναι απαραίτητη η επικοινωνία, να μπορεί το παιδί να μιλήσει στο γονιό του και να εκφράσει την άποψη του, να μην κρύβει τη φωνή του. Να ξέρει ότι εκφράζεται και ότι τον ακούει ο άλλος.
Και πολύ σημαντικό είναι το «εγώ» μήνυμα. «Εγώ αισθάνομαι αυτό», «εγώ ένιωσα κρίση στον αυτοσεβασμό μου», αντί «εγώ πιστεύω ότι». Συνέβη αυτό και με πρόσβαλε και δεν το αποδέχομαι.
Και αυτό είναι ένα «κλειδί» συναισθηματική νοημοσύνης του dr. Goleman. Να μάθει στη ζωή του να μη δέχεται τις προσβολές. Πάρα πολλές γυναίκες για παράδειγμα, είναι σε μια δουλειά είκοσι χρόνια και ξέρουνε ότι είναι κρυφό μυστικό ότι το αφεντικό κάνει σεξουαλικά ανέκδοτα ή φέρεται απρεπώς και πρέπει να τον ανεχτούν και να γελάνε με αυτό.
Όλο αυτό λοιπόν πρέπει να σταματήσει. Γιατί πολλές φορές δεν είναι αποδεκτό. Όταν έχεις αυτοσεβασμό και αυτοαποδοχή, δεν επιτρέπεις σε έναν άνθρωπο να συμπεριφέρεται με τέτοιου είδους χειρονομίες και συμπεριφορές.
Μπορεί εκείνη τη στιγμή να μην τη βιάζει σωματικά, ολοκληρωτικά, αλλά και αυτό είναι ένα μια άκομψη και προσβλητική συμπεριφορά.
Άρα, η ειλικρίνεια, η τόλμη, η επικοινωνία, η αυτοαποδοχή, η αυτοεκτίμηση, ο αυτοσεβασμός και η αυτοπεποίθηση είναι πολύ βασικά «κλειδιά».
Να ξαναπώ ότι η πρόληψη, είναι καλύτερη από την επέμβαση. Τα κορίτσια πρέπει να ξέρουνε να το προλαβαίνουνε πριν γίνει και το Υπουργείο Παιδείας, πρέπει να προσθέσει ένα νέο μάθημα καλλιέργειας συναισθηματικής νοημοσύνης “E.Q.” στα σχολεία.
Υπάρχουν κοινά χαρακτηριστικά στα προφίλ των θυτών που παρενοχλούν σεξουαλικά;
Υπάρχουν κοινά χαρακτηριστικά. Συνήθως αυτοί οι άνθρωποι έχουνε μια εξωτερική δύναμη, που τους δίνει είτε το χρήμα είτε η θέση τους. Πολλές φορές εμφανίζονται σαν πατρικές φιγούρες. Συνήθως λένε στα θύματα: «είμαι εδώ για να σε βοηθήσω, να σε προστατεύσω, εγώ πιστεύω σε σένα, βλέπω ότι είσαι διαφορετική».
Ένα άλλο τους χαρακτηριστικό είναι ότι στην αρχή οι περισσότεροι κάνουν κομπλιμέντα, και τονώνουν την αυτοπεποίθηση της κοπέλας για να νιώσει καλά για τον εαυτό της. Με αυτό τον τρόπο εκμαιεύουν χειριστικά την εμπιστοσύνη της.
Οι θύτες εμφανίζονται θετικά προσκείμενοι. Όπως ο λύκος στο παραμύθι με την κοκκινοσκουφίτσα. Ακούγεται οξύμωρο, όμως όλα τα παραμύθια έχουν αρχέτυπα.
Έχουν ένα «προσωπείο», το οποίο είναι τις περισσότερες φορές ευγενικό, βοηθητικό, έτσι ώστε να αφεθεί το θύμα και να μην έχει αντιστάσεις.
Όσο αυτές χάνονται τόσα περισσότερα δέχονται και ειδικά στις μικρότερες ηλικίες. Και μην ξεχνάτε ότι εκείνη τη στιγμή ποντάρουν στο ότι το θύμα είναι πιο μικρό σε ηλικία, δεν έχει αναπτύξει ακόμα την αυτοπεποίθηση του, την αυτογνωσία του, έχει χαμηλή γνώση για τον εαυτό του.
Δίνουν ένα ψεύτικο προφίλ, δύναμης, αυτοπεποίθησης, ικανότητας για να το απογυμνώσουν, για να εξαρτάται από αυτούς.
Διότι κάτι δίνει ο θύτης στο θύμα για να πάρει αυτό που θέλει. Αυτό που δίνει, είναι η ανάγκη για αυτοπεποίθηση.
Δύο πράγματα είναι οι φυσικές ανθρώπινες ανάγκες. Το να αξίζουμε και το να ανήκουμε κάπου. Όλοι το επιδιώκουν. Ό,τι κάνουμε, εάν το σκεφτείτε, είναι για να αποδείξουμε ότι αξίζουμε. Ειδικά ένα παιδί στην εφηβεία θέλει να αξίζει. Μέσα από αυτή την ανάγκη ο θύτης, δίνει αυτό που έχει ανάγκη το θύμα, την αποδοχή και του την προσφέρει σαν αντάλλαγμα αυτό που θέλει.
Άρα είναι μια ανταλλαγή δυστυχώς κατά του θύματος και υπέρ του θύτη, για να τροφοδοτήσει δική του ψυχοπαθολογία. Εγώ πιστεύω ότι οι θύτες γενικά είναι ψυχοπαθολογικά άτομα. Δηλαδή δεν θέλουν μόνο την αναγνώριση αλλά έχουν ανάγκη να παίρνουν την αναγνώριση και τη δύναμη από κάποιον που βρίσκεται πιο χαμηλά από αυτούς. Είναι ένα παιχνίδι δύναμης που γίνεται αφροδισιακό για εκείνους.
Αυτό μπορεί να συμβεί και από τις γυναίκες προς τους άντρες, γιατί υπάρχουν και τέτοια παραδείγματα.
Πιστεύετε ότι το κίνημα του #metoo θα φέρει αλλαγή στην κοινωνία; Είστε αισιόδοξη για το μέλλον;
Πιστεύω ότι το κίνημα του #metoo θα φέρει θετική αλλαγή στην κοινωνία, αλλά πρέπει να γίνει σωστά. Όπως όταν όλα τα πράγματα βγαίνουν στην επικαιρότητα και ακούγονται υπάρχουν κάποιοι που μεγαλοποιούν τις καταστάσεις.
Πρέπει το #metoo να είναι πραγματικό και να μην φτάνουμε στο αντίθετο αποτέλεσμα. Να είμαστε σε λογικά πλαίσια. Εγώ πιστεύω πάρα πολύ όταν ανοίγεις το στόμα σου και εκφράζεις την αλήθεια σου, είναι πάρα πολύ καλό, αλλά να μην φτάνουμε στην υπερβολή.
Θα ήταν προβληματικό να μη δοθεί αρκετή προσοχή, στα θύματα που πραγματικά βιάστηκαν, που πραγματικά υπέφεραν, γιατί οφείλουμε να είμαστε πολύ υποστηρικτικοί απέναντι σε αυτά τα άτομα, που κλονίστηκε η σεξουαλικότητα και η κοινωνική τους ταυτότητα.
Άρα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να φιλτράρουμε. Πρέπει η κοινωνία στην περίπτωση σεξουαλικής και όχι μόνο, κακοποίησης να το αντιμετωπίζει υπεύθυνα.
Είμαι υπέρ της αποκάλυψης της αλήθειας όσο σκληρή και αν είναι.
Πώς μπορούμε να φιλτράρουμε τι είναι αλήθεια και τι όχι;
Πρέπει να υπάρχει μια επιτροπή εξειδικευμένων ανθρώπων, να εξετάζει τα άτομα που βγαίνουν και καταγγέλλουν. Δεν αρκεί μόνο ένας δημοσιογράφος που θα πάρει την καταγγελία και θα τη δημοσιοποιήσει. Πρέπει να πάει κοντά του μια ψυχολόγος για να κάνει μια σωστή αξιολόγηση. Γιατί εμείς κάνουμε ερωτήσεις που ερευνούμε πραγματικά τι έχει συμβεί.
Μπορούμε με σωστό τρόπο να ψυχολογήσουμε και να κατανοήσουμε ποια είναι η αλήθεια. Υπάρχει ολόκληρη επιστήμη πίσω από αυτό.
Πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει μια θεσμική επιτροπή η οποία θα ελέγχει σφαιρικά το άτομο τις κατηγορίες αλλά και τον θύτη. Να αποτελείται από διάφορους επιστήμονες από νομικούς, μέχρι ψυχολόγους και εκπαιδευτικούς, ανάλογα με την ηλικία. Να υπάρχει δηλαδή μια ολιστική προσέγγιση, γιατί δεν είναι τυχαίο που βγήκαν όλα αυτά τώρα. .
* Η Τζίνα Γ. Θανοπούλου, είναι Συμβουλευτική Ψυχολόγος με Μετεκπαίδευση με Ed.M., M.A., στο Harvard University, στο χώρο της Συμβουλευτικής Ψυχολογίας σε Παιδιά, Εφήβους, Γονείς, Ζευγάρια και ειδίκευση στις Μαθησιακές Δυσκολίες καθώς και στις Διατροφικές διαταραχές Εφήβων & Ενηλίκων. Έχει εξειδίκευση σε Γυναικεία Θέματα, Εικόνας Σώματος Αυτοπεποίθησης και Διατροφικές Διαταραχές.
΄Έχει δουλέψει με τον Dr. Daniel Goleman, «πατέρα» της Συναισθηματικής Νοημοσύνης και γι αυτό το λόγο έχει παρουσιάσει σε πολλές ομιλίες της σε Διεθνές Συνέδρια σχετικά με το πώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε σε Γονείς, Παιδιά, Εφήβους, Ενήλικες, Κλειδιά της Συναισθηματική Νοημοσύνη E.Q.
Έχει επαγγελματική εμπειρία έχοντας δουλέψει πάνω από 20 χρόνια, από το 1996 που γύρισε από την Αμερική σε Σχολεία σα Διευθύντρια του Κέντρου Συμβουλευτικής του International School of Athens, ISA/TASIS & μέλος του Executive Committee. Καθώς για 4 χρόνια Συμβουλευτική Ψυχολόγος/Coordinator του Κέντρου Συμβουλευτικής του σχολείου Pierce College, American College of Greece.
Επίσης, έχει παρουσιάσει την έρευνα της δουλειάς της σε επιστημονικό επίπεδο στην Ελλάδα & στο Εξωτερικό με Σεμινάρια, Conferences, Lectures
Είναι Έγκριτο Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Συμβουλευτικής/ Hellenic Association for Counseling HAC # 01250 και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Συμβουλευτικής/ European Association for Counseling EAC # HAC 0080 καθώς και μέλος της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας American/ Psychological Association APA # 81153384 απο το 1994.
Επίσης, έχει βραβευτεί το 2016 απο την UNESCO Πειραιώς & Νήσων για την συνεισφορά της στην Εκπαίδευση, Συμβουλευτική & Εθελοντισμό.
Είναι μέλος της Επιστημονικής επιτροπής του Ινστιτούτου Ελληνικού Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Hellenic Financial Literacy Institute, www.gfli.gr.
Επίσης, ανήκει σε φιλανθρωπικές οργανώσεις όπως ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ, ΕΛΠΙΔΑ, ΕΛΕΠΑΠ, MAKE A WISH, SAVE WATER SPORTS και προσφέρει πολλά σεμινάρια πάνω στη συναισθηματική νοημοσύνη στους εκπαιδευτές τους.
Ιδιαίτερα στο The Home Project, ο οποίος είναι ένας κοινωφελής οργανισμός του Ιδρύματος Μποδοσάκη, με σκοπό την παροχή εκπαίδευσης, προστασίας & ψυχοκοινωνικής υποστήριξης ασυνόδευτων παιδιών προσφύγων στη χώρα μας.
Είναι επίσης υποψήφια στα φετινά βραβεία «Greek International Women Awards, GIWA» στην κατηγορία “Social Science” για το έργο και την προσφορά της στο χώρο της Ψυχικής Υγείας Παιδιών, Εφήβων, Ζευγαριών & Οικογένειας καθώς και στο χώρο της Εκπαίδευση παιδιών με “διαφορετικότητα” στη μάθηση.
Διαβάστε επίσης:
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση