Ελάχιστοι τη γνωρίζουμε με το πραγματικό της όνομα. Το καλλιτεχνικό της ψευδώνυμο, όμως, έχει κάνει το γύρο του κόσμου – μαζί και το έργο της. Η Ταμάρα Ντζούροβιτς ή, καλύτερα, Hyuro, πέρασε την τελευταία δεκαετία ταξιδεύοντας, εξυμνώντας τις γυναίκες και ζωγραφίζοντας.
Από τη Βραζιλία, την Ιταλία και το Βέλγιο, μέχρι την Τυνησία και τις ΗΠΑ, πολλά κτίρια ομόρφυναν χάρη στο ταλέντο της. Η καλλιτέχνιδα αυτή, που ποτέ δε σταμάτησε να προωθεί το φεμινισμό, δε βρίσκεται πια στη ζωή. Ήταν μόλις 36 ετών.
«Σιωπή. Οι τοίχοι μιλούν. Οι τοίχοι στον μισό κόσμο θρηνούν. Το πρωί της 19ης Νοεμβρίου, μια από τις πιο σημαντικούς νωπογράφους της εποχής μας έφυγε από τη ζωή. Η Ταμάρα Ντζούροβιτς, μια Αργεντινή καλλιτέχνης που είχε έδρα τη Βαλένθια, έχει υπερβεί αυτή την διάσταση της ύλης, αφήνοντας πίσω με τις πινελιές της μια ανυπολόγιστη κληρονομιά…
Στη Βαλένθια είναι που εξέλιξε το πιο σημαντικό μέρος της καριέρας της. Αν και πολλά από τα έργα της έχουν ξεθωριάσει με το πέρασμα των χρόνων, μπορούμε ακόμα να βρούμε κάποια στο κέντρο της πόλης, στους τοίχους οικοπέδων και σε τοίχους εγκαταλελειμμένων κτηρίων. Τρεις από τις πιο εμβληματικές τοιχογραφίες της πόλης έχουν επίσης διατηρηθεί: ένας φόρος τιμής στην Τζέιν Τζέικομπς που φιλοτέχνησε το 2019 στη συνοικία Κάρμεν, η συμμετοχή της στο πρότζεκτ “Sense Murs” στη συνοικία Λα Πούντα, με τη γιγαντιαία γυναικεία φιγούρα που υπερασπίζεται ένα περιβόλι με ντομάτες και η παρέμβασή της στην πρόσοψη του κτηρίου La Base, στη μαρίνα, όπου παρουσίασε μια από τις πιο γνωστές σκηνές της πλήθους.
Η δουλειά της Hyuro ήταν ενδόμυχη και πολύ προσωπική. Το σύμπαν της στοιχειώνει και θέλγει. Η γλώσσα της είναι αληθινή και φιλική. Το μυαλό της ήταν τα χέρια της και η ζωγραφική της ήταν ένα δώρο για τους δρόμους της πόλης. Οι τοιχογραφίες της ξεχωρίζουν για την εσωτερική δύναμη που αντικατοπτρίζουν εκείνες οι γυναίκες, μερικές φορές χωρίς πρόσωπο, που αγωνίζονται στην καθημερινότητά τους για να πάνε μπροστά. Γυναίκες-“πολεμίστριες” που επινοούν μια ομιλία διαμαρτυρίας, πολιτική και με προοπτική που έχει να κάνει με το φύλο και που μας λέει για την καθημερινή ζωή, με ευγενικό τρόπο και με τρόπο ενός μάστορα.
Η Hyuro δεν μιλούσε για τον εαυτό της… μάλλον, μιλούσε στον εαυτό της. Χρησιμοποιούσε τον τοίχο σαν καθρέφτη μέσα στον οποίο έψαχνε και είναι εκεί, σε αυτή την ατέρμονη διαδικασία, που το έργο της διύλιζε την ηχώ αυτής της συζήτησης…
Η Hyuro δεν ζωγράφιζε στον δρόμο. Μιλούσε στον δρόμο. Και το έκανε με τόσο σεβασμό και τρυφερότητα που είμαστε εμείς εκείνοι που, όταν πλησιάσουμε, ζωγραφίζουμε τις τοιχογραφίες που μόλις έχει ψιθυρίσει…», έγραψε σε ανακοίνωση η οικογένειά της.
Η Ταμάρα ξεκίνησε από τη Βραζιλία, γνωρίζοντας πως μπορούσε να ζωγραφίσει καλά. Όταν, όμως, μετακόμισε στην Ευρώπη για να σπουδάσει, ερωτεύτηκε την «τέχνη του δρόμου». Στην αρχή, βέβαια, αισθανόταν πως δεν της ταίριαζε.
«Όταν ξεκίνησα να βάφω αυτούς τους τοίχους, δεν ήξερα τις ευκαιρίες που θα έβρισκα μπροστά μου. Τα ταξίδια, την ωριμότητα, και τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσα να μοιραστώ ένα μέρος του εαυτού μου με τον κόσμο», δήλωσε στο Juxtapoz.
Ολοκλήρωσε την πρώτη της τοιχογραφία το 2010. Άφηνε τα έργα της να μιλούν για τις απόψεις της και της εμπειρίες της, ενώ τα χρησιμοποιούσε ως μέσο σχολιασμού της επικαιρότητας. Διηγούταν ιστορίες τις οποίες καθένας θα μπορούσε να «διαβάσει», δωρεάν.
Στη Νότιο Αμερική, ζωγράφισε για την ποινικοποίηση των εκτρώσεων και τα ποσοστά γυναικείων θανάτων. Στη Βιγιαρεάλ, πέρασε ηχηρό μήνυμα κατά της δικαστικής απόφασης που δεν καταδίκασε μία σεξουαλική κακοποίηση. Αφιέρωσε το έργο της στις «αόρατες γυναίκες», των οποίων τα δικαιώματα καταπατώνται τόσο στην οικογένεια, όσο και στην κοινωνία.
Στο Αμπερντίν, όλα της τα έργα είχαν πολιτική διάσταση. Για τη σχέση Σκωτίας και Αγγλίας, συγκεκριμένα, ζωγράφισε δύο ανθρώπους που παλεύουν να χωρέσουν στην ίδια μπλούζα. Ο ένας εξαρτάται από τον άλλο, όμως ταυτόχρονα, θέλει να φύγει όσο πιο μακριά του γίνεται.
Η Huyro συνέδεσε την πραγματική ζωή με την τέχνη. Ήταν εξαιρετική. Μία πραγματικά ταλαντούχα ζωγράφος του δρόμου, που δε σταμάτησε να θίγει ζητήματα που κανέναν δεν αφήνουν αδιάφορο. Ήταν μία από τις κορυφαίες της γενιάς της και δύσκολα θα ξεπεραστεί.
Διαβάστε επίσης:
Artemisia Gentileschi: H γυναίκα που πήρε την εκδίκησή της μέσα από την τέχνη
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση