«Η αγάπη μου για τα ρούχα με ενδιαφέρει βαθιά. Μόνο που δεν είναι αγάπη – και πρέπει να ανακαλύψω τι είναι», έγραψε η Virginia Woolf στο ημερολόγιό της, τη χρονιά που φωτογραφήθηκε για τη Vogue με το περίτεχνο – και εντελώς ξεπερασμένο – φόρεμα της μητέρας της. Σχεδόν έναν αιώνα μετά, η συγγραφέας έγινε η απόλυτη τάση της μόδας. Μάλιστα, ήταν η πηγή έμπνευσης για την ανοιξιάτικη κολεξιόν που παρουσίασε ο Givenchy στο Παρίσι τον Ιανουάριο.
Σίγουρα την έχουμε δει να ποζάρει σε φωτογραφίες. Είτε δροσερή και ονειρεμένη, με τα μαλλιά της σε έναν χαλαρό κότσο στη βάση του λαιμού, είτε πιο ώριμη, με τα μάτια ορθάνοιχτα, τυλιγμένη με μία γούνα. Τα oversized παλτό της, τα έντονα φλοράλ, τα εντυπωσιακά καπέλα – ό,τι κι αν φορούσε, μαρτυρούσε πως ήταν μία απόλυτα στιλάτη γυναίκα.
«Υπάρχουν τόσα που επιβεβαιώνουν την άποψη ότι τα ρούχα μας φοράνε, κι όχι εμείς εκείνα. Τους δίνουμε το σχήμα ενός χεριού ή του στήθους, αλλά δίνουν όποιο σχήμα θέλουν στις καρδιές, τα μυαλά και τις γλώσσες μας», έγραψε στο μυθιστόρημα «Orlando». Η ιδέα για το χαρακτήρα του ομώνυμου, ανδρόγυνου ποιητή, ξεκίνησε από τη σύντροφο και φίλη της Woolf με το θεληματικό πηγούνι και τον έρωτα για τα πανωφόρια με τους έντονους ώμους, Vita Sackville-West. Με αυτή τη νουβέλα άνοιξε ο δρόμος για να μπουν τα ουδέτερα ρούχα στις ντουλάπες μας και να μην είναι η θηλυκότητα το νούμερο ένα ζητούμενο.
Η συγγραφέας θεωρούσε πως έπασχε από το «σύνδρομο των ρούχων». Έχει περιγράψει καταπληκτικά τη σχέση αγάπης – μίσους που είχε με τη μόδα, κάνοντάς μας να ταυτιστούμε απόλυτα. Εξέφρασε την ταυτόχρονη επιθυμία και απέχθειά της για τα ενδύματα, αναγνωρίζοντας παράλληλα την ακαταμάχητή δύναμή τους.
Σε ένα διήγημα, αναφέρθηκε στον τρόπο με τον οποίο κάθε σύνολο επηρέαζε τη συμπεριφορά της: «Παρότι μισώ να φοράω τα κομψά μου ρούχα, ξέρω ότι όταν τα φοράω θα πρέπει να παίζω κάποιο κοινωνικό ρόλο – θα πρέπει να είμαι έτοιμη να μιλήσω για το πάτωμα και τον καιρό και άλλες επιπολαιότητες που θεωρώ τετριμμένες, όταν φοράω το νυχτικό μου.»
Τα βιβλία του 19ου αιώνα, χρησιμοποιούσαν το ντύσιμο στο «χτίσιμο» των χαρακτήρων. Η Virginia, όμως, προσπάθησε να κατανοήσει την προσποίηση του γούστου, των κοινωνικών τάξεων και της θηλυκότητας. Αναγνώριζε με σιγουριά ότι η εξωτερική εμφάνιση και το στιλ αποτελούσαν μία εικόνα του βαθύτερου εαυτού της – επιφανειακή, αλλά όχι απαραίτητα λανθασμένη.
Μισούσε να είναι κακοντυμένη και σιχαινόταν τα ψώνια. Έγραφε συχνά στο ημερολόγιό της για όσα φορούσε και θεωρούσε τα ρούχα «άλυτο πρόβλημα». «Είναι η τελευταία μέρα του Ιουνίου και είμαι τρομερά απελπισμένη γιατί ο Clive κορόιδεψε το καινούργιο μου καπέλο, η Vita με λυπήθηκε και βυθίστηκα στο σκοτάδι», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τα μεγαλύτερα άγχη της ήταν τα βιβλία της, η κοινωνία, το σύμπαν, η απέχθειά της για την οδό Bond του Λονδίνου και οι αγορές. «Γιατί είμαι ήρεμη και αδιάφορη για όσα έχει να πει ο κόσμος για το Night and Day (μυθιστόρημά της), αλλά ταράζομαι με την καλή τους γνώμη για το μπλε φουστάνι μου;», αναρωτιόταν.
Φυσικά, ενδιαφερόταν και για το ντύσιμο των γύρω της. Μετά από ένα πάρτι της αριστοκράτισσας Ottoline Morrell, δεν παρέλειψε να καταγράψει τις σκέψεις για το φόρεμά της. «Αυτό το φωτεινό μετάξι ξεχώριζε. Χάρη σ’ αυτό έλεγχε το χώρο», θυμόταν.
Εάν ζούσε σήμερα, η Virginia Woolf θα απασχολούσε τα social media με τις στιλιστικές επιλογές της. Θα μαχόταν για την ανισότητα, τη γρήγορη μόδα και θα έκανε διαδικτυακό αγώνα για να εξαλειφθούν τα στερεότυπα. Είναι πολύ πιθανό, επίσης, να είχε τον τίτλο της influencer – θα την κολάκευε, όμως ίσως ένιωθε ντροπή.
«Ήταν τόσο ασήμαντο, αδύναμο και μικροπρεπές το να εξαρτώμαι τόσο από τη γνώμη των άλλων και να μην έχω αρχές και πεποιθήσεις, να μην μπορώ να πω όπως άλλοι άνθρωποι, ‘Υπάρχει ο Shakespeare! Υπάρχει ο θάνατος! – ή ό,τι άλλο έλεγαν», σκεφτόταν η Mabel στο μυθιστόρημα της Virginia Woolf, «The New Dress».
Διαβάστε επίσης:
Simone de Beauvoir: Η γυναίκα που έθεσε τα θεμέλια του σύγχρονου φεμινισμού
Anna Pavlova: Η ιστορία της κορυφαίας Ρωσίδας μπαλαρίνας
Harriet Beecher Stowe: Η συγγραφέας που έφερε την αρχή του τέλους της σκλαβιάς