«Αντικαρκινικές βιταμίνες» στην πρόληψη του καρκίνου;-Γράφει ο Ευμένης Π. Καραφυλλίδης

Ακολουθώντας τις αρχές της μεσογειακής – ισορροπημένης διατροφής, στο εβδομαδιαίο διαιτολόγιο ενός υγιούς πληθυσμού συμπεριλαμβάνονται δημητριακά ολικής άλεσης, λευκά και κόκκινα κρέατα, ψάρια, φρούτα, λαχανικά, όσπρια, γαλακτοκομικά, ελαιόλαδο, σπόροι, ξηροί καρποί κ.ο.κ. Γίνεται συχνά μεγάλη συζήτηση σχετικά με τα οφέλη κάποιων τροφίμων στη γενική υγεία, ενώ συνηθισμένες είναι οι συζητήσεις για τα «αντικαρκινικά τρόφιμα» και τη σημασία τους στην πρόληψη του καρκίνου.

Εξετάζοντας την επίδραση κάποιων δημοφιλών τροφών σε καλλιέργειες κυττάρων στο εργαστήριο παρατηρήθηκε πως ένα ευρέως γνωστό γονίδιο, που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη p53, η οποία ενεργοποιείται από μηνύματα που προκαλούν κυτταρικό stress (π.χ. αλλοιώσεις του DNA, υποξία, ανοξία κ.α.) και κακοήθη εξαλλαγή , επηρεάζεται από ορισμένα μικροθρεπτικά συστατικά τροφίμων. Όσο μεγαλύτερη είναι η «ζημιά», τόσο περισσότερο δραστηριοποιείται το γονίδιο, με αποτέλεσμα οι ερευνητές να ορίζουν τα επίπεδα του p53 ως δείκτη κινδύνου, όσον αφορά την καταστροφή του DNA.

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ C

Μία θρεπτική ουσία που μπορεί να επηρεάσει το γονίδιο p53 είναι η βιταμίνη C (ασκορβικό οξύ). Η ικανότητά να ενεργοποιείται το γονίδιο σε καρκινικά κύτταρα αποδεικνύεται σημαντική για τη θεραπεία του καρκίνου. Πολλά καρκινικά κύτταρα καταφέρνουν και το απενεργοποιούν, με αποτέλεσμα να διαφύγουν το θάνατο και να συνεχίζουν τον πολλαπλασιασμό μέχρι την επίτευξη δημιουργίας όγκου. Η ικανότητα ενεργοποίησης της p53 σε αυτά τα κύτταρα μπορεί να σταματήσει τον πολλαπλασιασμό τους, ή ακόμη και να οδηγήσει στην απόπτωση τους.

Η βιταμίνη C είναι σε θέση να αυξήσει τα επίπεδα της p53 στα καρκινικά κύτταρα του παχέως εντέρου, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2011. Επιπλέον η μελέτη αυτή έδειξε ότι, χορήγηση βιταμίνης C μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα της χημειοθεραπείας με σισπλατίνη, προάγοντας τα επίπεδα καρκινικών κυττάρων που θα καταστραφούν, συγκριτικά με τα αποτελέσματα της χημειοθεραπείας με αποκλειστική χρήση του φαρμάκου (σισπλατίνη). Φυσικά όμως να τονιστεί ότι χρειάζονται περεταίρω μελέτες.

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D

Ένα ακόμα θρεπτικό συστατικό που επιδρά στην p53 είναι η βιταμίνη D. Παρόμοια με τη βιταμίνη C, η βιταμίνη D μπορεί να ενισχύσει, μέσω της ενεργοποίησης της p53, την απόπτωση των καρκινικών κυττάρων. Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Investigative Ophthalmology & Visual Science το 2003, δείχνει ότι θεραπευτικό σχήμα με βιταμίνη D για καρκίνο ρετινοβλαστώματος κατάφερε να αυξήσει τα επίπεδα της πρωτεΐνης p53 και άλλων ογκοκατασταλτικών πρωτεϊνών μέσα στα καρκινικά κύτταρα. Η βιταμίνη D θα μπορούσε να αποδειχθεί επωφελής για τον έλεγχο ορισμένων τύπων καρκίνου, λόγω αυτής της ικανότητάς. Φυσικά όμως να τονιστεί ότι χρειάζονται περεταίρω μελέτες.

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΣΕΛΗΝΙΟΥ (Se)

Ένα βασικό μεταλλικό στοιχείο με επίδραση στην p53 είναι το σελήνιο. Συγκεκριμένα, το σελήνιο που περιέχει η πρωτεΐνη SeMet μπορεί να ενεργοποιήσει την p53 ως απάντηση σε γενετική βλάβη, βοηθώντας το κύτταρο να επισκευάσει το DNA του, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Anticancer Research το 2006.

Το σελήνιο μπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη του καρκίνου, αφού συμβάλει στην καταπολέμηση της συσσώρευσης των γενετικών μεταλλάξεων που είναι υπαίτιες για την ανάπτυξη του. Η χρήση του σεληνίου στην πρόληψη ορισμένων τύπων καρκίνου είναι θέμα πολλών κλινικών δοκιμών τις τελευταίες δεκαετίες. Φυσικά όμως να τονιστεί ότι χρειάζονται περεταίρω μελέτες.

Να θυμάστε πως ακολουθώντας τις βασικές αρχές μιας ισορροπημένης – «έξυπνης» διατροφής (γιατί η μαγεία της διατροφής βρίσκεται στην συνέργεια όλων των θρεπτικών συστατικών), διατηρώντας πάντα υγιές σωματικό βάρος και σε συνδυασμό με ελαφριά σωματική άσκηση κάνετε στον εαυτό σας το μεγαλύτερο δώρο.

Απαλλαγείτε από τη μονοτονία του καναπέ και την ευκολία του έτοιμου φαγητού και αξιοποιείστε όσα η γη μας έχει δώσει απλόχερα. Πάντοτε να εμπιστεύεστε Κλινικούς Διαιτολόγους – Διατροφολόγους με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος για οποιαδήποτε διατροφική παρέμβαση.

*Ο Ευμένης Π. Καραφυλλίδης είναι  Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Διευθυντής της Διαιτολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Metropolitan General

Διαβάστε επίσης:

Μήπως η σύγχρονη επιδημία των ψυχικών διαταραχών «κατοικεί» στο καθημερινό μας τραπέζι; – Γράφει ο Ευμένης Π. Καραφυλλίδης

Η σπουδαιότητα της διατροφικής υποστήριξης στα υπογόνιμα ζευγάρια- Γράφει ο Ευμένης Π. Καραφυλλίδης

9 tips για εύκολη και γρήγορη μείωση βάρους – Γράφει ο Ευμένης Π. Καραφυλλίδης