Σε κανέναν δεν αρέσει να του ασκείται κριτική στην εργασία του. Ακόμα κι αν η παρατήρηση γίνεται καλοπροαίρετα δεν παύει να είναι ενοχλητικό όταν κάποιος αμφισβητεί τις ικανότητες σας. Ο τρόπος όμως με τον οποίο αντιδράμε στην κριτική όσον αφορά την εργασία εξαρτάται συχνά από το πρόσωπο που την ασκεί.
Εάν είναι ένας διευθυντής που τον εκτιμάτε και τον σέβεστε, είναι πολύ πιο εύκολο να αποδεχθείτε ως εποικοδομητική μία τυχόν παρατήρηση. Αν επικρίνετε ένα δύσκολο αφεντικό που υποψιάζεστε ότι δεν έχει τις καλύτερες προθέσεις απέναντι σας, τότε σίγουρα σας είναι δυσκολότερο να δεχτείτε την κριτική. Όπως αποδεικνύεται, είναι ακόμη πιο δυσάρεστο για πολλούς όταν η κριτική όταν ασκείται από μια γυναίκα.
Οι έρευνες δείχνουν ότι όταν ασκούνται τα ίδια σχόλια σε άντρες και γυναίκες, μπορούν να ληφθούν πολύ διαφορετικά από τα δύο φύλα. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο «Institute of Labour Economics», ο Martin Abel, βοηθός καθηγητής οικονομικών στο «Middlebury College», ζήτησε από 2700 άτομα σε μια online αγορά που διαχειρίζεται η Amazon να κάνουν μεταγραφές για μια υποθετική επιχείρηση. Σε κάθε άτομο ανατέθηκε ένας διευθυντής είτε με θηλυκό είτε με αρσενικό όνομα, ο καθένας από τους οποίους επιλέχθηκε για να λάβει υπόψη το φύλο, την ηλικία, την εκπαίδευση και άλλους παράγοντες.
Στη συνέχεια, το 60% των εργαζομένων έλαβε είτε θετική είτε αρνητική κριτική από το αφεντικό τους. Όταν ερωτήθηκαν για το πόσο ικανοποιημένοι έμειναν από την εργασία τους στην έρευνα, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες επηρεάστηκαν αρνητικά από την κριτική που τους άσκησαν γυναίκες διευθυντές. Η ύπαρξη γυναίκας διευθυντή μείωσε επίσης το ενδιαφέρον των εργαζομένων για εργασία στην επιχείρηση.
Το πείραμα έδειξε ότι το φύλο που έχει το άτομο σε διευθυντική θέση επηρέασε πραγματικά την αντίληψη των εργαζομένων σχετικά με την κριτική που τους ασκήθηκε. Οι άνδρες εργαζόμενοι τείνουν να ακυρώνουν την ικανότητα των γυναικών διευθυντών τους όταν λαμβάνουν αρνητικά σχόλια.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι για ποιο λόγο οι εργαζόμενοι αντιδρούν τόσο άσχημα όταν τους ασκείται κριτική από θηλυκό αφεντικό. Όπως εξηγεί ο Abel, τόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες εργαζόμενοι έχουν προκατάληψη σε ορισμένες μορφές διαχείρισης. Είναι περίπου τριπλάσιες οι πιθανότητες να συσχετίζουν τους επαίνους και τον κατάλληλο τόνο φωνής με γυναίκες διευθυντές. Αντίθετα, είναι περίπου δύο φορές πιο πιθανό να συσχετίζουν την κριτική και τις αυστηρές προσδοκίες με τους άνδρες διευθυντές.
Οι γυναίκες διευθυντές που επικρίνουν τους εργαζόμενους παραβιάζουν τις προσδοκίες και σπάζουν τα κοινωνικά πρότυπα με βάση το φύλο.
Ο λόγος για τον οποίο οι εργαζόμενοι επηρεάζονται περισσότερο αρνητικά από τις επικρίσεις των γυναικών αφεντικών σε αντίθεση με τους άνδρες προϊσταμένους μπορούν οφείλεται στις προκαταλήψεις των φύλων. Την άποψη αυτή εξηγεί η Samantha Spica, σύμβουλος εταιρικών σχέσεων και επικοινωνιών στο «FairyGodBoss», μια οργάνωση που προσφέρει συμβουλές σταδιοδρομίας για τις γυναίκες.
«Οι γυναίκες συχνά αναμένεται να είναι ανιδιοτελείς και όταν εκφράζουν κριτική, αποκλίνουν από μια προκατειλημμένη αντίληψη ότι είναι πάντα υποστηρικτικές, ακόμα κι αν η κριτική έχει σκοπό να βοηθήσει τον εργαζόμενο».
Σύμφωνα με την ίδια οι έρευνες έχουν δείξει ότι αυτό κάνει τους άλλους να αισθάνονται άβολα και η γυναίκα γίνεται λιγότερο ελκυστική, γι ‘αυτό είναι σημαντικό να κοιτάξουμε την ρευστότητα του παρελθόντος ως παράγοντα ηγεσίας και να εμπλέξουμε τους άνδρες συμμάχους να βοηθήσουν να υποστηρίξουν τις γυναίκες εργαζόμενες.
Η ηλικία μπορεί επίσης να παίξει ένα ρόλο. Η έρευνα του καθηγητή Abel διαπίστωσε ότι οι νεότεροι εργαζόμενοι αντέδρασαν λιγότερο αρνητικά στην κριτική που έλαβαν από γυναίκες διευθυντές. Επίσης είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι οι διακρίσεις λόγω φύλου εξαλείφθηκαν τελείως μεταξύ των εργαζομένων που ανήκουν ηλικιακά στην δεκαετία των είκοσι χρόνων.
Το βασικό πρόβλημα είναι ότι η κοινωνία έχει μια σειρά από απόψεις για τους ρόλους των φύλων μέσα σε αυτή και το πώς αναμένει από τους άντρες και τις γυναίκες να ντύνονται, να συμπεριφέρονται και να παρουσιάζονται. Παρά το γεγονός ότι τα στερεότυπα έχουν αρχίσει να εξαλείφονται, η σταδιοδρομία των γυναικών φαίνεται να επηρεάζεται ακόμα αρνητικά όταν οι ίδιες αναλαμβάνουν ανώτερες θέσεις. Η προκατάληψη μπορεί να τις οδηγήσει σε κοινωνικό αποκλεισμό ή ακόμα και γελοιοποίηση. Επομένως δεν πρέπει να γίνεται λόγος για ισότητα αλλά για ισοτιμία μεταξύ των δύο φύλων.