Όσο περνά ο καιρός τόσο πιο έντονο γίνεται το ερώτημα, πότε θα μπει τέλος στο lockdown και σε συνέχεια και στην πανδημία. Αν και κανείς δεν μπορεί να ξέρει ακριβώς ποια μέρα θα είναι αυτή, σύμφωνα με τους ειδικούς, το εμβόλιο και η διαθεσιμότητα για όλο τον κόσμο, είναι ο βασικότερος παράγοντας.
Ο ρόλος των εμβολίων σε μια πανδημία
Η σημασία των εμβολίων για τον τερματισμό της πανδημίας είναι αναμφισβήτητη. Αλλά πότε θα είναι διαθέσιμα τέτοια εμβόλια; Και πρέπει να περιμένουμε;
Ορισμένοι ειδικοί έχουν προειδοποιήσει, ότι οι χώρες δεν πρέπει να βασίζονται στα εμβόλια ως στρατηγική για τον τερματισμό της τρέχουσας κρίσης.
Ο λόγος είναι ο χρόνος. Τα περισσότερα εμβόλια απέχουν 12-18 μήνες από το να είναι διαθέσιμα σε ολόκληρο τον πληθυσμό και είναι φύση αδύνατο να παραταθεί για τόσο το lockdown, από τη στιγμή που ήδη πλήττεται έντονα η οικονομία και η κοινωνία.
Μιλώντας στο BBC για το αν οι κυβερνήσεις πρέπει να βασίζονται στην έλευση εμβολίων για τον τερματισμό της πανδημίας, Ο Mark Woolhouse, καθηγητής επιδημιολογίας μολυσματικών ασθενειών στο πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο BBC, είπε ότι δεν θεωρεί καν ως στρατηγική το lockdown, που εφαρμόζουν πολλές χώρες.
Ωστόσο, ορισμένοι ερευνητές είναι αισιόδοξοι ότι ένα εμβόλιο θα είναι διαθέσιμο πολύ νωρίτερα από το συχνά αναφερόμενο σήμα 12-18 μηνών.
Για παράδειγμα, η Sarah Gilbert, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και η ομάδα της, εργάζονται για ένα εμβόλιο SARS-CoV-2, το οποίο προβλέπει ότι θα είναι διαθέσιμο για τον γενικό πληθυσμό μέχρι το φθινόπωρο.
Εξηγεί ότι κανονικά, μπορεί να χρειαστούν χρόνια δοκιμών πριν φτάσει ένα εμβόλιο στον πληθυσμό, αλλά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι επιστήμονες μπορούν να παρακολουθήσουν γρήγορα αυτήν τη διαδικασία, κάνοντας όσο το δυνατόν περισσότερα από τα απαραίτητα βήματα.
Το εμβόλιο θα μπορούσε να λάβει έγκριση «βάσει της νομοθεσίας περί έκτακτης ανάγκης», που σημαίνει ότι «σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, εάν οι ρυθμιστές συμφωνήσουν, είναι δυνατόν αυτό να χρησιμοποιηθεί νωρίτερα από ό, τι σε κανονικές συνθήκες», εξηγεί η Gilbert.
Ωστόσο, οι ειδικοί έχουν προειδοποιήσει ότι τέτοιες εκτιμήσεις είναι υπερβολικά αισιόδοξες. Τα σχόλιά τους ρίχνουν φως στις δυσκολίες διάθεσης εμβολίων γενικά, όχι μόνο της Gilbert.
Ο καθηγητής David Salisbury, συνεργάτης του «Κέντρου Παγκόσμιας Ασφάλειας Υγείας» στο «Βασιλικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων» στο Chatham House στο Λονδίνο, αναφέρει ότι πιθανόν να χρειαστούν δύο δόσεις του εμβολίου. Θεωρεί ότι δεν έχουν όλες οι κυβερνήσεις βιομηχανική κλίμακα κατασκευής, για να είναι διαθέσιμο για όλο τον πληθυσμό που κινδυνεύει.
Ο καθηγητής Ian Jones, του πανεπιστημίου Reading, στο Ηνωμένο Βασίλειο, τονίζει τη σημασία της «καλής τύχης» στην έρευνα εμβολίων. Ακόμα κι αν οι επιστήμονες παράγουν ένα εμβόλιο «νωρίτερα και όχι αργότερα, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα υπάρξουν αρκετές δόσεις για να εμβολιαστούν όλοι. Με τύχη όμως και δέσμευση, αυτό μπορεί να είναι δυνατό να συμβεί, νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα των 18 μηνών και άνω.
Ο Martin Bachmann, επικεφαλής του «τμήματος ανοσολογίας» του πανεπιστημίου της Βέρνης, είναι ένας άλλος ερευνητής, που είναι αισιόδοξος ότι το εργαστήριό του, θα βοηθήσει στη διάθεση ενός εμβολίου σε 6 έως 8 μήνες.
Από πανδημία έως ενδημία
Άλλοι ειδικοί έχουν επίσης αυξήσει την πιθανότητα αυτή η πανδημία να οδηγήσει το SARS-CoV-2 να γίνει ενδημία- πράγμα που σημαίνει ότι ο ιός θα μείνει μαζί μας για πάντα.
Ο σύμβουλος του ΠΟΥ, καθηγητής David Heymann – ο οποίος είναι ειδικός για τις μολυσματικές ασθένειες στο «London School of Hygiene & Tropical Medicine» του Ηνωμένου Βασιλείου , έκανε μια αναλογία με τον HIV.
Αναφορικά με το εάν πιστεύει ότι υπάρχει ένα τέλος σε όλο αυτό, είπε πως «με όλες τις νέες και αναδυόμενες λοιμώξεις, αυτό που είναι άγνωστο είναι ποιο θα είναι τελικά το αποτέλεσμα, το τελικό πεπρωμένο της λοίμωξης. Ο HIV εμφανίστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα και στη συνέχεια έγινε ενδημικός σε όλο τον κόσμο. Η εποχική γρίπη έχει προκύψει από το βασίλειο των ζώων και επί του παρόντος υπάρχουν τρεις ενδημικοί ιοί εποχικής γρίπης που μεταφέρονται από τον άνθρωπο». Στη συνέχεια πρόσθεσε ότι, «υπάρχουν πολλές άλλες ασθένειες που είναι ενδημικές, όπως η φυματίωση. Το ερώτημα είναι: Θα γίνει αυτός ο νέος κορονοϊός ενδημία όπως αυτές οι λοιμώξεις ή θα μοιάζει περισσότερο με τον Έμπολα, που μπορεί να περιοριστεί όταν εμφανιστεί ένα ξέσπασμα και να εμφανιστεί ξανά κάποια στιγμή στο μέλλον; Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα το πεπρωμένο αυτού του ιού»
Ο καθηγητής Paul Kellam, ειδικός για τις μολυσματικές ασθένειες και καθηγητής της γονιδιωματικής των ιών στο Imperial College London, προβλέπει ότι είναι δύσκολο να πει κανείς με βεβαιότητα το πότε θα λάβει τέλος η πανδημία λέγοντας ότι: «σίγουρα, για τους επόμενους 2 έως 3 μήνες, όλες οι χώρες που έχουν μια αυξανόμενη επιδημία τοπικά θα εργαστούν σκληρά για να την ελέγξουν. Και έπειτα πρέπει να βρούμε πώς μπορούμε να επιστρέψουμε τους ανθρώπους στη ζωή που είχαν συνηθίσει και πώς να κάνουν τις οικονομίες να λειτουργούν σωστά. Προς το παρόν, αυτό είναι κάτι που πρέπει να σκεφτούμε και να εργαστούμε γρήγορα, αλλά φαίνεται ότι θα είμαστε σε αυτό για μεγάλο χρονικό διάστημα».